Ik bezocht Het Kuitje bij Balgzand voor een prachtig stukje echte nep-natuur, hardcore Ecologie voor de 21ste eeuw. Het Balgzand is een kwelder van vogel-restaurant de Waddenzee in ecologisch uniek Nederland. Dicht bevolkt, volgebouwd, en tegelijk hielden we ruimte voor het meest verrassende menselijke en niet-menselijke leven. Dat woekert tussen beton en baksteen en grijpt je hele hand als je 1 vinger geeft.

Zo zie je narcissen nu overal verwilderen. Een nieuwe plantensoort er bij voor de 21ste eeuw. Eerder zag je ook nauwelijks koolzaad langs de weg, en nu is het 1 van de eerste algemene voorjaarsbloeiers die de natuur geel kleurt.

Bij het Kuitje aan de monding van het Balgzandkanaal in de Waddenzee heeft Defensie haar munitie-opslag met hondenbewaking, waar de narcissen ook vat op kregen. Er ontstaat hier een voor Nederland uniek heuvel habitat, rustgebied voor dieren, onbetreden door wandelaars met hun eigen honden.

Scholeksters koloniseerden het met honden en camera’s bewaakte terrein, waar ze ongestoord kunnen rusten en broeden. De zwart witte schreeuwerds kunnen wel een kwart eeuw oud worden, en zijn de elleboogvogels van de Waddenzee.

In de propaganda van natuurorganisaties heet de scholekster op het Wad ‘bedreigd’.

Waarom heet hij dan bedreigd, en door wat/wie? Het enige vaststaande feit: De schelpdieren etende ‘bonte piet’ is minder algemeen dan in de fosfaat- en dus schelpdierrijke jaren ’80 toen met name Macoma balthica (het nonnetje) van de zeebemesting profiteerde maar ook mosselen.

Maar is er dan een ‘norm’ voor hoe algemeen die scholekster ‘hoort’ te zijn, en hoe de natuur ‘hoort’ te zijn? De scholekster is ongeveer even algemeen  als in de jaren ’50 en meer algemeen dan in 1900.

Als er al een norm is in de natuur dan heet die ‘verandering’. De natuur blijft maar veranderen. Zeldzaam kun je deze brutale schreeuwerd met attitude nog steeds niet noemen, en overal komen ze tot broeden. Zelfs in betonnen bakken midden op de snelweg.

Zolang er maar geen roofdieren kunnen komen als de vos. Bestudeer ze, en het lijkt je al snel stug dat zulke brutale adaptieve dieren hulp nodig hebben. Die redden zichzelf.. Ze moeten niet beslist schelpdieren eten, je ziet ze ook op boerenland dat net met mest is geïnjecteerd tussen de meeuwen. Om snel het vernielde bodemleven op te smikkelen.

Het Balgzand trekt ook specimen van een wel heel bijzondere diersoort: Homo sapiens vogelarensis. Mannen met grote boordkanonnen die minuten tot urenlang naar enkele stipjes verderop kijken en daar een onverklaarbaar soort genoegen aan beleven. Ze zetten een vogel op de foto, bewerken die dan thuis urenlang op Photoshop tot ieder veertje op zijn plek zit met hoogglans.

En slaan die foto dan op de computer op. Zo vangen zij iets van de ongrijpbare natuur in code van nullen en enen, zoals een jager zijn haas in de koeling hangt. Mannen blijven jagers, ook metromannen, alleen stoppen ze het jachtinstinct nu digitaal weg…

Verderop maakte het Noord Hollands Landschap met subsidie op het Industrieterrein Oostoever een soort Fort tegen de Vossen, van een oud bedrijfsterrein. En daarbij een speciale faciliteit voor deze bijzondere diersoort, die achter een scherm voor vogel-voyeur spelen.

Omringd door water ontstaat hier een eilandje voor broedende meeuwen en sterns maar ook bergeenden. Veilig voor de vossen die overal broedkolonies aborteren, eieren en kuikens etend. Tandenknarsend zagen de boswachters van NH-landschap toe.

De vos trok afgelopen decennia op als rode golf, waar het eerder nog ondenkbaar was dat er zoiets zou bestaan als de Waddenvos die de dijk oversteekt. Je kunt nu ook midden in kaal boerenland een vossenbouw vinden.

En hoewel natuurclubs slechts tandenknarsend willen toegeven dat die rode golf ten nadele werkt van andere diersoorten (tenzij ze subsidie krijgen), bewijst die slimme hond-achtige opnieuw: ‘de natuur’, of wat daar voor door moet gaan, die laat zich niet vangen in de ideologie van stuurbare natuur.

Natuurclubs zoeken met hun ge- en verbodsbordjes ook greep op mensen, die zich maar matig laten sturen. Het kan terecht zijn gebieden te sluiten voor Nordic Wallkers, mountainbikers, en verder iedereen die zo druk is met een activiteit die ze zicht op de natuur ontneemt. Terwijl je toch natuurgebieden inricht om natuur te kunnen zien: voor ‘ontspanning’ kun je ook wel in de horeca terecht, en sport bij de sportclub.

Niet iedereen hoeft altijd overal toegang toe te hebben met alles dat hij/zij wil doen.

Al kun je er ook in doorslaan. Op het Wad staat het Ministerie van Economische Zaken wel zoutwinning toe, door dit ministerie gesubsidieerde windturbines klonteren samen.

En je zou als eenvoudige natuurgenieter dan de vogels verstoren en dus weg moeten? Of slechts onder begeleiding van groene propaganda-organisaties van het Programma naar een Rijke Waddenzee, die met subsidie van het Ministerie van Economische Zaken voor subsidie-ondernemer spelen?

De werkelijkheid is altijd dubbel. Natuurclubs die corporatistische en totalitaire trekken vertonen als Waddenvereniging en de Landschappen, die kunnen tegelijk ook zulke aardige bouwsels voortbrengen als dit broedvogelfort, op restanten van oude bunkers.

Echte nep-natuur, en dat is Ecologie voor de 21ste Eeuw. Bergeenden klonteren er samen, wintertalingen en slobeenden, kluten en scholeksters. Een prachtige samenwerkingsagenda tussen menselijke en niet-menselijke natuur.

Misschien gaat het bij ‘natuurbescherming’ in de 21ste eeuw vooral wel over mensenbescherming. Het draait meestal om de vraag hoe mensen zich beschermen tegen zichzelf en hoe ze zich verdedigen tegen elkaar’s conflicterende belangen.