Harry Potter voor gevorderden (Het beest van Dartmoor)

Wydecombe on the Moor, zoiets vind je alleen in Engeland..

In dit zaterdagse archiefverhaal mijn publicatie voor De Standaard (Wijde Wereld) van 22 september 2005. Exotische grote katten en geesten van zelfmoordenaars schuimen rond de huizen op de hei van Dartmoor. Moderne heksen offeren schapen binnen prehistorische steencirkels en lokken zo jaarlijks tien miljoen wandelaars naar gebied waar nuchter bekeken niets te beleven valt.

Chris Moisier woonde in Plymouth

Schrijvers van Angelsaksische bodem zijn sterk in het fantaseren over wat achter gesloten deuren plaatsvindt, binnen eeuwenoude instituten en in mistige vlaktes. Een leeg prehistorisch heidelandschap als het Zuid-Engelse Dartmoor raakt daardoor snel gevuld met wezens die echt bestaan. Zolang niemand het tegendeel aantoont.

Bij Moisier thuis…

Crypto-zooloog Chris Moisier (2005), doet onderzoek naar het ‘Beast of Bodmin Moor’. Hij bundelde gerapporteerde waarnemingen in een boekje ‘While the cat’s away’. Een crypto-zooloog schrijft over dieren die mythische proporties aannemen, omdat ze er misschien wel/niet zijn. Hij schreef ook een boekje over het mogelijke bestaan van zeeslangen, aan zulke dieren moet je bij crypto-zoologie verder denken.

Dat beest van Dartmoor, en op Exmoor het Beest van Bodmin Moor zou om losgelaten of ontsnapte poema’s kunnen gaan. The Telegraph berichtte recent nog dat er waarheid in het verhaal kan zitten, dat de Dartmoor Zoo de katten had losgelaten.

Prehistorische steencirkels

Dus lijken de geruchten bevestigd over het beest van Dartmoor, een grote kat die volgens geruchten ooit ontsnapte uit een privécollectie en die nu schapen zou doden. De boomloze heuvels van het nationale park lenen zich door hun woeste aanblik bij uitstek als woonplaats voor exotische zwarte panters en poema’s.

Maar Dartmoor biedt ook een passende schuilplek voor rusteloze geesten die in hun dwaaltocht over de hei niet gestoord willen worden. De panters en poema’s laten zich meestal slecht zien, de heide wordt zoals altijd gedomineerd door zwarthoofdige schapen.

Deel van steencirkel

Op de centrale weg door de moor van Mortonhampstead naar Princetown bepalen zij de verkeersregels. Als stamgasten aan de bar liggen de wolballen in leunhouding op het asfalt. Zelfs na stevig claxonneren kijken ze onverschillig herkauwend de andere kant op en het verkeer moet zich aan hun grillen aanpassen.

Schapen als verkeersregelaars

Enkele mijlen verder, in de Warren House Inn kan de automobilist zich wreken. Engeland’s hoogst gelegen hut op de hei serveert namelijk ‘roast lamb from the moor’, dat er op het bord net zo mooi bij ligt als op de weg. De pub ligt als een wit markeringspunt midden in het nergens te wachten op bezoek.

Elektriciteit komt uit een aggregaat en water uit een stroompje vanaf de heide. Een haardvuur warmt er de voeten droog van de vele wandeltoeristen die op de zompige heide van het pad af dwaalden.

De barmedewerkster laat na het schenken van enkele prijzige pints de panters en spoken over de tap lopen. In de privé-zoo bij Ivybridge aan de zuidelijke rand van de moor zou recent een poema zijn ingebroken om bij zijn gevangen soortgenoten te komen.

De schapenhouderij is de enige landbouw-activiteit

Enkele locals schuiven bij om hun eigen versie te brengen van een grote zwarte kat. “Verschillende boeren vertelden me dat ze klauwsporen op hun vee aantroffen”, zegt stamvrouw Janet. “Ik zelf heb de katten niet gezien maar sprak klanten die ze tijdens een wandeling zagen rondsluipen”, valt vriendin Alice haar bij.

Zelfs serieuze biologen doen in hun vrije tijd onderzoek naar de katten die losgelaten zouden zijn toen de Britse wet het houden van exoten in 1976 verbood. Regelmatig werden waarnemingen gedaan maar het beste beschikbare beeld blijft sindsdien een vaag trillend videootje, geschoten van honderden meters afstand.

Met het vee dat je hier als natuurkoeien ook vindt

De poema en de panter haalden zelfs een debat in de House of Commons maar een zoektocht met helikopters eind vorige eeuw leverde niets op.

Geloven bewoners nu dus echt dat poema’s en panters nog steeds op de moor leven? “Stap naar buiten, rij naar het noordwesten”, zegt Janet. “Kijk om je heen en zover je kijkt zie je absoluut niets, niemand komt daar ooit. Je kan je toch voorstellen dat daar echt van alles leeft? ”

Heksencirkel

Of gewoon helemaal niets. Juist de afwezigheid van bijna alles op Dartmoor trekt al sinds Victoriaanse tijden stiltezoekers uit Londen en andere grote steden. Welvarende wandelaars hapten op doktersadvies naar een fris luchtje, in deze door mensen en schapen gemaakte wildernis.

Ver van de stoommachines, bruinkooldamp en smog vonden ze hier mistige met granietblokken bezaaide heuvels die bij iedere weersverandering verkleuren van fel geel en paars tot vijandig grijs.

Permanente invloed van de oceaan…

Geestelijk vader van Sherlock Holmes, Conan Doyle liet zich bij de moerassen van Whiteworks, de oude tinmijnen inspireren voor de Hound of the Baskervilles en bij het haardvuur ontstonden op winderige nachten spookverhalen die nu verzameld in ‘a ghosthunters guide tot the moor’bij iedere bar zijn te krijgen.

Veel Britse welgestelden en yups verpanden hun hart aan het woest ogende Dartmoor. Ze kopen een boerderij op, om in Victoriaanse traditie in goed comfort van de wildernis te genieten. Deze import bepaalt steeds meer de locale economie die volledig draait op het wildernistoerisme.

De stedelingen zorgen met hun liefhebberij voor betaalbare Bed en Breakfast, die zich vaak alleen laat vinden na een tocht door een doolhof van hegweggetjes.

Oase tussen de heuvels

De spookgids wijst de weg naar alle behekste plaatsen die Dartmoor rijk is. Zoals de prehistorische steencirkels van Grimspound en Belstone waar heksen zich tijdens volle maan zouden verzamelen om schapen te offeren. En grote harige handen zouden verkeer bij Postbridge van de weg duwen. Harry Potter is dus kinderlijk vergeleken bij wat Dartmoor biedt.

Dartmoor Pony’s

Toch valt voor beide spookverhalen wat feitelijks te zeggen. Locals vinden namelijk nog steeds brandplekken binnen de cirkels. Feit is ook dat de vele bouwvallen uit de bronstijd op Dartmoor een grote aantrekkingskracht uitoefenen op New Age-figuren. Vooral bij zonnewende en Halloween komen ze samen feestvieren op de hei.

Maar ook Britse managers op survival vinden binnen de cirkels een ideale plek om te wildkamperen bij kampvuur, en een echte harige overlever vangt natuurlijk zijn eigen schaap.

Een kudde journalisten op excursie

Op de B3324 tussen Postbridge en Two Bridges, de woonplaats van de hairy hands zijn veel mensen verongelukt, maar die kunnen ook het bewijs vormen voor een ander mythisch figuur. De man met de hamer, die plotseling toeslaat na een groot aantal pints lager.

Op een steile helling van meer dan twaalf procent richting de smalle brug is een vaste hand aan het stuur onmisbaar. Die hand hoeft niet harig te zijn.

Door de herinnering aan deze pub heb ik nu ook een wingerd

De geestige gids wijst verder de weg naar de duivel en graven van zelfmoordenaars als Kitty Jay, waar de geest zelf de bezoeker gezelschap houdt. Ook in de Warren House Inn schoot een eerdere eigenaar in 1929 zich door het hoofd en nu waart zijn geest rond in de pub.

De bierbewaakster kijkt hierbij even bloedserieus.

“Janet durft hier niet alleen achter te blijven, en Peter de eigenaar voelde bij het houthakken in de achtertuin dat er iets niet pluis was”, zegt ze terwijl het licht dimt door de haperende generator. “Ik werk hier nu zeventien maanden. Al vier keer meende ik dat de postbode langskwam, maar als ik naar buiten liep was er niemand.”

Zo’n kruis op je graf, teken er voor

Ook de Warren House Inn verkoopt het spokenjachtboekje, zo deelt ze terloops mee. Met die onopvallend bedoelde mededeling vat de bierbewaakster precies samen wat de kracht van het bovennatuurlijke met Dartmoor doet. Het brengt geld binnen in een gebied dat geen uitgaansleven heeft, geen echte attracties, en een keuken die onberekenbaar is.

Altijd duur, vaak goed maar soms ook meelijwekkend slecht. En toch eten de jaarlijkse tien miljoen toeristen de brouwsels.

De Dartmarketing werkt zo goed dat rustzoekende poema’s en panters in het hoogseizoen beter van de hei kunnen verhuizen. Maar ook tegen de herfst met de bloeiende heide zijn de hotspots rond Widecombe on the Moor vergeven van de wandelaars. Toch lijkt Dartmoor dit bezoek met gemak op te slokken in een stilzwijgen.

…gevolgd door de raven

Het gekras van raven lokt de wandelaar van het gebaande pad af richting moeras en bovenop het 500 meter hoge Hexworthy Tor strekt een schokkend mooi landschap zich uit zover het blikveld dat toelaat.

Vier uur lopen over zompige heide met kromgewaaide boompjes, langs stromende beekjes en granietformaties zonder iemand tegen te komen. Geen grote kat, enkel de Dartmoor-ponies en vleeskoeien die als sinds de Middeleeuwen op de hei ronddolen. En overal de raven, die volgens horrorschrijver Edgar Allen Poe ‘nevermore’ galmen met hun stemgeluid.

Hier wil je dood wel gevonden worden

Bij afdaling komt daar om de hoek van een rots plotseling een gemoedelijk kwispelende Golden Retriever bij.

Nog steeds geen angstaanjagende Baskerville Hound dus, maar een teken dat beschaving en comfort weer dichtbij zijn. Dat is na vier uur afzondering en inspanning zo erg nog niet. In de goed bereikbare pub brandt een nieuw haardvuur. Een lauwe pint lager smaakt onverwacht lekker, tien pond voor een studentenhap lijkt plotseling een acceptabel bedrag en het beest van Dartmoor bestaat.

Machtig landschap

Wie durft dan nog te beweren dat magie niet werkt?

One Reply to “Harry Potter voor gevorderden (Het beest van Dartmoor)”

  1. Een machtig landschap inderdaad!
    Je hebt het opgeschreven, gefotografeerd.
    Je bent er zelf ter plekke geweest.

    Mooi, nog steeds.

    En … gaat de tijd zo snel?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *