Scholeksters
Deze twee scholeksters fotografeerde ik in Hooksiel in Oost Friesland. Dat biologen gek zijn en dus dieren de meest vreemde namen geven mag bekend zijn, maar nu wil je toch eens weten: hoe komt die zwart witte (ekster) vogel nu aan de ‘schol’ voor zijn ekster?
‘Schol’ zou een verbastering van ‘schelp’ kunnen zijn, het is algemeen bekend dat ze schelpdieren eten. Maar klopt dat? De Vogelwacht Delft is daar in gedoken, en die geven de volgende verklaringen:
Wilms (2016) wijst ons namelijk op een andere interessante verklaring die al in deel 1 van de Nederlandsche Vogelen (1770) wordt gegeven:
“In den tyd, waer in op onze Eilanden en langs onze kust veel werks gemaekt wordt van ’t zouten en droogen van Schollen en Scharren, vindt men deeze vogelen overvloedigst, en men heeft waergenomen, dat zy,
wanneer hunne veiligheid daer mede niet gemoeid is, die plaetsen ’t meest in ons Duin bezoeken, op de welken het Schollegrom, d.i. de Ingewanden der zoo even gemeldde vischen, wordt nedergesmeeten;
daer zy dan op die wegwerpselen, dik bezet met keinere schelpvisschen uit de robben der scharren en schollen, koomen aezen. Dit kan misschien de aenleiding aen onze Zeedorpelingen gegeeven gehad hebben, om deeze vogelen Scholaeksteren te noemen… (…)”
Scholeksters kijken bij Kuitje Balgzand. De jeugd heeft de toekomst 🙂
De ingewanden van de schol (grom) werden als restafval van de visserij op een hoop gegooid. Scholeksters kwamen af op dit zogenaamde schollegrom om daar de meegekomen schelpdieren te verorberen. En om die reden zou de scholekster dus z’n naam hebben kunnen krijgen.
Scholeksters onder strenge bewaking bij Kuitje Balgzand
Boerenlandvogels? Scholeksters gedijen goed op industrieterrein
De scholekster is hoe dan ook een geweldig beest, een vogel met ‘attitude’, zo brutaal dat ze met alle lawaai zo een koe wegjagen, de strijd van een paar honderd gram tegen een paar honderd kilo winnen. Je ziet ze hun territoria steeds meer naar industrieterreinen verleggen. Op de platte daken met grind kunnen ze veilig tegen vossen en katten broeden.
En in de perkjes kunnen ze mooi pieren steken…
Leuk om even door te zoeken. Ik kwam onder andere dit tegen:
“Aangezien in meerdere talen de schelpen-etende eigenschap van de Scholekster tot uitdrukking is gebracht, moet het mogelijk zijn dat de naam ook in het N ooit *scholp-aakster is geweest, of eventueel *schelp- of *schulpaakster met naderhand de gemakkelijker uitspraak [scholekster] (in fries skil ‘zeeschelp’ ontbreekt de p ook!). (In het mnl zijn er enkele verschillend klinkende woorden voor schelp: schelpe, schilpe, schulpe en ook scholpe.) Zulke namen zijn echter in de literatuur nog niet aangetroffen. Houttuyn 1763 (p.267) schrijft dan ook dat hij niet weet om welke reden de vogel destijds Schol-Aakster werd genoemd; als schol- gestaan zou hebben voor ‘scholp, schelp’, zou hij dat toch gemakkelijk geraden moeten hebben. Een andere, eveneens niet bewezen mogelijkheid is dat de D (silezische) volksnaam Schólaster voor de Ekster bij de Scholekster terechtgekomen is.”
Bron: http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/scholekster
In’t Fries ‘stranljip’.
U bedoelt: strânljip.
Die a kan hier niet zonder een umlaut.
Accent-tekens in het Fries zijn er niet voor niets. Deze klank-kleuren geven de taal een unieke rijkdom, die je ook bij andere scandinavische talen ziet.
Dit soort slordigheid is om je kapot te ergeren.
Zeg dan liever niets.
In plaats van de taal te verkrachten en door het riool te spoelen.
Uiteraard bedoelde ik dat. Verder alles goed meneer Meekma?