Op de zondag geen profane boodschappen, dan lezen we uit de Heilige Schrift, Het Boek zonder welk er geen Westerse beschaving was. Na vorige week de schepping van Hemel en aarde te behandelen, dat ging vrij vlot, kregen we de zondeval. De eerste mensen die uit een mens geboren worden slaan vervolgens direct de hand aan elkaar. Kain en Abel. Jaloezie is de oorzaak, omdat God wel Abel ziet zitten en de barbecue die deze voor Hem bereidt, maar Kain’s barbecue niet.

Zo lijkt het bijna alsof God zelf de oorzaak van haat en nijd is. Tenzij het Kain was die er maar de kantjes af offerde, zo van ’t is wel goed zo’…We zien hier dat De Heere direct spreekt tegen Kain als aanspreekbaar persoon. Verder opvallend is hoe kort en zonder enige opsmuk het verhaal is opgetekend:

En Adam had gemeenschap met Eva, zijn vrouw, en zij werd zwanger en baarde Kaïn, en zei: Ik heb een man van de HEERE gekregen!
En zij baarde opnieuw: zijn broer Abel. Abel werd herder van kleinvee en Kaïn werd bewerker van de aardbodem.

En het gebeurde na verloop van dagen dat Kaïn van de opbrengst van de aardbodem aan de HEERE een offer bracht.
Ook Abel bracht een offer, van de eerstgeborenen van zijn kleinvee en van hun vet. De HEERE nu sloeg acht op Abel en op zijn offer,

maar op Kaïn en op zijn offer sloeg Hij geen acht. Toen ontstak Kaïn in grote woede en liet hij zijn hoofd zakken.

En de HEERE zei tegen Kaïn: Waarom bent u in woede ontstoken en waarom heeft u uw hoofd laten zakken?
Is het niet zo dat u, als u het goede doet, uw hoofd kunt opheffen? Maar als u niet het goede doet, ligt de zonde aan de deur. Naar u gaat zijn begeerte uit, maar ú moet over hem heersen.

Ben ik mijn broeder’s hoeder?
De barbecue van Abel roostert alle eerstgeboren vee, lamsboutjes, kalfsteak, kuikendijen. De herder/veehouder valt wel in de gunst van God. Maar de verbouwer van groente kan bij God niet op sympathie rekenen, de Heere is duidelijk geen veganist maar wat psycholoog Roos Vonk een ‘vleeshufter’ zou noemen.

En geef Hem daarin eens ongelijk. Toch krijgt Kain nog de kans om nageslacht te maken, de landbouwers zullen ooit gerst gaan verbouwen zodat er bier gebrouwen kan worden. En druiven om wijn van te maken. Zodat het ondanks alle broedertwist op aarde toch aangenaam kan zijn, lekker eten en drinken in gezelschap van geliefden.

Meer is er immers niet dat de moeite echt waard is, ja een hoop gelul. Hoe het ook zij, Kain de landbouwer is jaloers geworden op Abel en wil zijn veestapel halveren voor het klimaat.

Kaïn sprak met zijn broer Abel. En het gebeurde, toen zij op het veld waren, dat Kaïn zijn broer Abel aanviel en hem doodde.
En de HEERE zei tegen Kaïn: Waar is Abel, uw broer? En hij zei: Ik weet het niet; ben ik mijn broeder’s hoeder?

En Hij zei: Wat hebt u gedaan! Er is een stem van het bloed van uw broer, dat van de aardbodem tot Mij roept.
Nu dan, u bent vervloekt, weg van de aardbodem, die zijn mond heeft opengedaan om het bloed van uw broer uit uw hand op te nemen.

Als u de aardbodem bewerkt, zal die u zijn volle opbrengst niet meer geven; u zult dolend en dwalend over de aarde gaan.
En Kaïn zei tegen de HEERE: Mijn misdaad is te groot om vergeven te worden

Meer dan bij de Zondeval, lijkt hier de eerste bloedschuld te zijn ontstaan. Bij de zondeval vorige week, moesten Adam en Eva opkrassen omdat ze anders misschien van de Levensboom (Ygdrassil) zouden eten. Maar we vinden nog geen bloedschuld die ingelost moet, om wraak van De Heere af te wenden.

Nu straft God de eerste mensenzoon Kain dus wel, maar Hij belooft hem tegelijk bescherming:

Zie, U verdrijft mij heden van het aangezicht van de aardbodem en ik zal voor Uw aangezicht verborgen zijn en dolend en dwalend over de aarde gaan; en het zal zo zijn dat al wie mij tegenkomt, mij zal doden.

Maar de HEERE zei tegen hem: Daarom zal al wie Kaïn doodt zevenvoudig gewroken worden! En de HEERE merkte Kaïn met een teken, zodat niemand die hem tegenkwam, hem zou doden.

Toen ging Kaïn weg van het aangezicht van de HEERE; en hij woonde in het land Nod, ten oosten van de Dokkumer Ee.

Die Dokkumer Ee waren we gisteren met het heilige beest Trudy en het vrouwtje van De Abdij, Afke. Dat is echt landbouwersgebied. De Ee is de scheidslijn tussen het terpenland en de overgang naar de Friese Wouden.

We zien dus dat Kain niet de eerste (overgebleven) mensenzoon kan zijn. Want hij is bang om iemand tegen te komen die hem zal doden. De kans iemand tegen te komen is vrij klein wanneer die niet is geboren. Dus waren Adam en Eva ook niet de enige ouders. Oftewel, erg logisch zit de Bijbel vaak niet in elkaar, zo op het eerste gezicht.

Alsof logica als A->B->C-ketenredenering niet altijd het belangrijkste principe hoeft te zijn om tot een dieper begrip te komen. Zo kon Jordan Peterson, de psycholoog die klinkt als Kermit de Kikker over dit verhaal uren uitweiden. En daar bereikte hij miljoenen jongelui mee via zijn YT-kanaal. Hij bereikte er bijvoorbeeld mee, dat ondergetekende weer Bijbel ging lezen.

Een mooie uitspraak van hem is ‘moet je door een bundel leugens lezen om tot de waarheid te komen’.

Dat is het gevoel dat je als modern mens krijgt bij Bijbel lezen, al die onlogische onwaarschijnlijkheden op een rij. Maar dan mis je het punt. De Bijbel daagt je uit om buiten je moderne kader te stappen, de dingen anders te zien dan je gewend was.

Tegen logica en bewijs in redeneren heeft geen zin, of allerlei tekstconstructies bouwen om rond de hete brei te draaien, constructies die de bewijslast aan zichzelf moeten ontlenen. Dan verliest de Bijbel ook haar functie, en ga je er enkel nog grapjes over maken.

In dit verhaal leer je iets offeren dat je dierbaar is, want dat is wat de Heere graag wil. Omdat een offer dat je niet dierbaar is of iets kost geen echt offer is. Dat idee zit al duizenden jaren in de mensen ingebakken, in dit oerverhaal. Dan kun je wel emmeren over ‘ha dit detail klopt niet, kijk mij eens’. Maar je mist vervolgens het grotere Idee, dat diepe drijfveren van mens en wereld blootlegt.

Het andere oer-idee is dat je zelf verantwoordelijkheid neemt. Kain erkent zijn fout en wil daar iets aan doen, om het ten goede te keren. Hij geeft Abel niet de schuld of De Heere (Het Leven), om als een socialist met gebalde vuist compensatie te eisen. Hij eigent zijn eigen situatie toe als man, niet als kind.

En daarom is het lezen van de Bijbel zo belangrijk. Heb een goede zondag.