Een normale Friese jeugd in foto’s

Toen de Waddenvereniging nog geen Postcode Loterij-bende was

Gisteren bij mijn lieve ouwelui op bezoek met Afke, en de foto-albums uit de jeugd doorgenomen. Had ik ook al bij Afke gedaan, toen ze nog Affie-kleuter was en ze met haar Pa alle molens van Nederland langsging, omdat hij als Zaankanter het molenaarsambacht was toegedaan. Dus heb ik nu een vrouw die enthousiast roept ‘heh, een Hercules’ wanneer we langs een molen rijden. Welke vrouw die ook nog mooi is weet dat nou, welk soort molen je ziet? Daar ben ik voor gesmolten.

Kleumende zwaan, met de Hercules op de achtergrond

Koud Heh
Wat leefden we nog onbekommerd. Je hoefde geen Paarse trui aan te doen in de klas om je Sympathie voor Sodomie te etaleren. Wat nu als bedrijfsheiligen van het atheisme-liberalisme wordt ge-etaleerd, die narcistische aandachtszieke exhibitionisten, dat was toen nog gewoon een scheldwoord. De klimaatontkenners Henk Spaan en Harry Vermeegen zongen nog ‘Wat is het Koud Heh’ om ons klimaat te karakteriseren (BEEEEREKOUD).

We vierden Sinterklaas met dikke zwartjoekels van pieten, vierden geen Xmas maar KERSTfeest met kindje Jezus in de stal, we speelden altijd buiten met vriendjes en vriendinnetjes uit de buurt zonder ooit 1 seconde op een tiktokschermpje te hoeven zien waarna je zou gapen ‘ik-verveel-me’ (‘vermaak mij, ik heb geen fantasie’), want uit het niets verzonnen we zelf alles, tot de onzichtbare pistooltjes van Miami Vice aan toe. (FREEEEZE!!!)

Het zou nu ondenkbaar zijn, dat je als lagere schoolkindjes gewoon ijzeren ninja-werpsterretjes maakte die je mee naar school nam om die op de schutting te gooien. Wat je op tv ziet en stoer vindt als ventjes, dat wil je nadoen, die Ninja-serie op tv.

We hakten als kleuters onbekommerd met plastic zwaardjes op elkaar in om Ivanhoe na te spelen, onze ouders gaven ons die zwaardjes en Ivanhoe-kaftan kado op de verjaardag, zonder dat andere ouders met de kinderpsycholoog op de stoep kwamen. Mijn moeder maakte voor mij en mijn oudste broer zelfs ridderpakjes. Peuterpuberteit bestond nog niet (en heeft ook nooit bestaan), je kind was dan gewoon strontvervelend en verdiende een pak voor de billen.

Hele onderhandelingsgesprekken met een kind van drie, dat werkt immers niet.

In het geheugen gegrift staat nog de scene op Terschelling, waarin de peuter van een vriendin van mijn moeder – de moderne opvoeding toegedaan- haar hele breiwerk uit elkaar trok. ‘niet doen Jeroen, dat is van Henny’…(5x op zalvende toon, het breiwerk ging er aan) Zachte heelmeesters…

Kinderopvang? Moeder wachtte de kindjes op uit school met hun enthousiaste verhalen, vader ging zonder ooit 1 klacht of moeite fluitend naar zijn werk, als onderwijzer. Ouders hoefden niet als twee voor de prijs van 1 te werken in het pre-euro-tijdperk. Je kon als kleuter nog gewoon bij papa voor, in de bijrijdersstoel in de auto zitten, even naar het bos, geen maxicosi’s en gecertificeerde kindersloten.

Als jongeling

Petsjwurkfemmulies
We speelden Indiaantje en Koubooitje met indianenpakjes en rood geschilderde koppies, pistooltjes, pijl en boog, je had nog nauwelijks petsjwurkfemullies want de meeste gezinnen waren nog gewoon intact met vader-moeder-eigenkindjes. Hoewel dat natuurlijk niet ideaal hoeft te zijn, want het is gewoon altijd moeilijk voor mensen om harmonieus met elkaar samen te blijven leven en verantwoordelijkheid te dragen, als mensen die net als jij met het leven kunnen worstelen.

Probeer het zelf maar in een wereld waar de Entropie altijd moet toenemen volgens de Wet van Behoud van Ellende… De Freudiaanse kwakdokterij leert adolescenten dat eigen falen in ‘de jeugd’ moet liggen, moderne cultuur stimuleert slachtofferschap als morele positie, schoppen tegen autoriteiten als duiveluitdrijving. Maar niets is minder waar, wanneer je met de wijsheid van nu terugkijkt.

Je eigen tekorten liggen bij jezelf en leven kan gewoon moeilijk zijn. Grow Up! Die opdracht krijg je levenslang mee.

Mijn oudste broer in ik konden eindeloos spelen. We bouwden met Playmobil kampementen, hij met de piraten en ik met de ridders, verspreid door het hele huis, tot onder het slaapkamerkastje van mijn ouders. En hij won altijd het eindgevecht om de schat, omdat hij met zijn piraten pistolen en een kanon had, zo stelde hij, waar je met de ridderzwaardjes niet tegenop kon. Tja, daar had ie technisch gezien een punt… ..Zo lagen na een dag spelen mijn zorgvuldig uitgedoste ridders dan met paarden en al in puin, ik in kleutertranen.

Hij is later bij Shell gaan werken in de duurzaamheid.

Al die verjaardagen met kadootjes, zoals op mijn vijfde de kleine Lego-raket, Sinterklaasfeesten en kerstfeesten waar je ouders het onderste uit de kan haalden om het voor de kindjes leuk te maken met opa en oma er bij, de paradijselijke vakanties ieder jaar op Terschelling op de boerderij van Ome Cor, waar je als kind in het voorjaar al naar uitzag, garnaaltjes en krabben vangen op de strandlijn, kraaibessen plukken voor de jam, kiekendieven kijken, de duinen op en af crossen op je Supermanfiets.

De gebreide truien van oudtante Griet die we bij het schaatsen droegen, vader die er met snor eind jaren ’70 bijna uitzag als Freddy Mercury (I want to break freehee), moeder een blonde slanke den, beide sportief, en nu nog steeds goddank vitaal. De liefde van je ouders die je voor vanzelfsprekend hield maar die eigenlijk heel bijzonder was.

Als adolescent

Levenservaring boven ‘deskundigheid’
Je had nog geen plaag van ‘deskundigen’ als ‘kinderpsychologen’ die bij ieder ‘van het gemiddelde’ afwijkend kind een label plakken waar een pil of therapie bij zou passen, of ‘onderwijskundigen’ (pretpakketjes met prutstudie die zelf nooit inspirerend les gaven) of mennudjurs (salarisopstrijkers). Je had gewoon een juf en een meester en die konden les geven of niet, orde houden of niet.

Meester Bijl leerde ons schaken, Meester Fijlstra gaf mij oog voor de vogels, meester Tuinenga sliste bij het lopen, en rolde van zijn snot bolletjes die hij de klas in schoot. Wij dan roepen ‘bukken’…We deden een wedstrijdje of we de invaljuf huilend de klas uit konden krijgen.

En op Juf Maaike was ik in groep 3- toen ‘de eerste klas’ verliefd, hippiemeisje. Het zelfde oertype waar ik later als groot jongetje op zou vallen, met lieflijke lach, tikje artistiek.

In groep 4 sneuvelde het geloof in Sinterklaas, dikke tranen. En dat was ongeveer het grootste trauma uit een onbekommerde Friese plattelandsjeugd. Dat ie niet uit Spanje bleek te komen maar uit de fantasie van je ouders. Die bleken met andere ouders en zelfs de burgemeester van Franeker samen te spannen tegen de jeugd, tot vermeerdering van ieder’s plezier bij de intocht.

Een groot complot, ieder jaar opnieuw uitgerold.

En zo is hij nu terecht gekomen…

Het was vanzelfsprekend dat je als kindjes de hele dag van huis was, zwervend in de weilanden, polstokken over slootjes, hut bouwen, kilometers ver of weet ik waar, zonder dat je via mobieltje de positie in gps aan je ouders hoefde door te geven. Een basaal levensvertrouwen bestond, gebaseerd op godsgeloof. De kerk zat nog vol, er was nog geen totalitaire overheid die waakt over ‘Veiligheid’.

Gewoon, een normale Friese jeugd gehad kortom, die nu buitengewoon zou zijn in een tijd met Ministeries van grote pretenties als ‘Veiligheid’ en Klimaat, de omkering van alle Waarden en de normalisatie van de Waanzin. Ik zou het zelf nooit beter hebben gekund dan mijn ouders. Jij wel?

Wat is het een prestatie om gewoon normaal liefhebbend mens te worden. Daar kan geen ‘carriere’ tegenop…

Het boek met schutbladen van historisch Frisia

  • Een vrucht van die jeugd in de Friese weilanden is mijn Meisterwerk ‘Liever dood dan Slaaf, een pelgrimstocht door de Friese Natuur’ dat je via de gelijknamige webzijde www.lieverdooddanslaaf.com kunt bestellen. Twee kilo fotografie, proza, filosofie, natuurlijke historie, theologie en nog veel meer.

3 Replies to “Een normale Friese jeugd in foto’s”

  1. Dat van die werpsterren herken ik! Van Kung Fum met David Carradine die later een comeback maakte in Kill Bill maar da’s een ander verhaal🙂

Laat een reactie achter aan Robert Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *