Duende is Spaans voor het Chinese Chi, levensenergie

In Capilleira

In de Sierra Nevada (Andalusia) ging ik op zoek naar ‘Duende’, het Spaanse woord voor wat de Chinezen ‘Chi’ noemen, levensenergie, en wij misschien wel ‘De Ziel’. Maar dan met wat Flamenco-melancholie. Dat je als in Psalm 22 ‘Mijn God waarom hebt U mij verlaten’ kunt zingen, maar dan huilend om een vrouw of het leven zelf dat je ooit zal moeten loslaten.

Dan kun je er als een beest van brullen terwijl de Gitano’s (zigeuners, zwervers) met hun gitaren je opzwepen.

Moorse dorpjes Bubion en Capilleira. ‘Sierra Nevada’ betekent ‘Besneeuwde Bergen’

Je kunt Duende in het ruisen van de dennenbomen horen, je ziet het wanneer de regenwolken in de herfst vanuit de Middellandse Zee over de Alpujarras trekken. Het is aanwezig in het groeiende gras, het smelten van de sneeuw die water wordt en vanaf de hoogste berg van het Spaanse vasteland- de Mulhacen- omlaag stroomt.

De tijd in fysieke vorm, die dalen uitslijt, en waar de laatste IJstijd nog in de bergtoppen is uitgesleten.

Op de Mulhacen, een metertje of 3000

Het is te zien in de spiegeling van regenwater op de grond, te ruiken in het stof dat opwaait bij een storm en je moet het vooral gewoon ‘voelen’, ervaren; Dat doe je als je niet meer oordeelt en je zesde zintuig blokkeert, maar gewoon openstaat. Alsof je een ouderwetse radio bent, en moet draaien tot je de juiste frequentie te pakken hebt.

Iets lager valt de sneeuw als regen….

…nieuw hemelwater dat hogerop in sneeuw verandert

….je hoort Duende ook in het ruisen van een beek, dan kun je ‘de tijd’ horen stromen

Het is aanwezig in een Caballero die zijn paard traint

Je ziet het in de regenplassen waar de dennenbomen in weerspiegelen

… je ziet het bij de ‘vluchtelingen voor het reguliere leven, in hippiekamp Beneficio, zij die dat zelfde grote verlangen hebben als U en ik maar dan met wat minder ambitie er in

…en wanneer regenbuien vanaf zee over de Alpujarras trekken

…in de verlatenheid van dorpjes waar de bevolking wegtrok om in Malaga het kapitaal te dienen van massa-toerisme

Duende zit ook in de Serrano (berg)hammen die onbekommerd in de kroeg te drogen hangen

…het zit ook in wat Nederlanders ‘gezelligheid’ noemen, in dankbaarheid eten en drinken met elkaar

…in de geparkeerde ezels, het Andalusische equivalent van de SUV

Om het dan nog eenmaal uit te huilen, Mi Companero, waar ben je gebleven…

Je ziet ook waar GEEN Duende meer is, als de ziel het landschap verlaten heeft en treurnis overblijft zonder de troost om je melancholie met anderen te delen. Zoals dit kerkje dat door kapitalisme en secularisme ontheiligd werd, en symbool van de eeuwige dood werd.

Ontheiligd altaar

Want je kunt in dit nationale park Sierra Nevada ook een langzaam sterven van de cultuur zien. Dorpjes als Bubion, Capilleira en Trevelez zijn als het Friese Jorwerd waar God uit vertrekt om elders bij te verdienen. Die zelfde ziel, Geest, Duende dat de stenen van kerken bij elkaar houdt, dat gemeenschappen aan elkaar bindt, dat je zonder tussenkomst van banken met elkaar transacties kunt doen.

De oorspronkelijke bewoners, bergboeren verlieten de landbouwgronden om in steden als Malaga in het toerisme te werken.

God verliet ook het Spaanse Jorwerd

De eigen grond die zij generaties in gemeenschappen bewerkten lieten ze achter. En dat resultaat gingen ecologen dan ‘kwetsbare natuur’ noemen waar ‘endemen’ leven.

Iberische Steenbok en daar weer een afsplitsing van, een ‘endeem’

Endemen zijn soorten als deze afgebeelde Iberische steenbok, berggeit of wat het ook maar mag zijn. Soorten die als populatie van de hoofd-populatie afsplitsen en dan krijgen ze door genetische isolatie ietsiepietsie andere kenmerken. Vinden biologen bijzonder.

Toeristen bedienen in Trevelez

Zodra mensen als ’toerist’ naar je komen kijken, ben je curiositeit geworden. Je bent dan leverancier geworden van mensen die een week of wat per week de loonslavernij ontvluchten. Die het ‘Duende’ zoeken dat in de klassieke cultuur nog aanwezig was maar door de dictatuur van het geld wordt doodgedrukt.

Ansichtkaartje Alpujarras, we waren even uit de gekte van het normale leven weg

Aan de Granada-kant van de bergketen heerst de dictatuur van het geld, aan de architectuur zie je de nihilistische filosofie

 

2 Replies to “Duende is Spaans voor het Chinese Chi, levensenergie”

  1. Het blijft mij verbazen dat mensen van het ‘platte’ land, in dit geval, uit het bergland, wegtrekken om in de grote vieze stad geld te gaan verdienen. Waarom niet liever ‘arm’ blijven en vanuit je ‘shack’ van een prachtig uitzicht genieten en dichter bij natuur en God leven. Op de BBC kijk ik wel eens naar zo’n programma dat stadsmensen die de stad zat zijn, of geld zat verdient hebben aan allerlei zaken die ik niet durf aan te raken, volgt in hun ‘Escape to the Country’. Mooie huizen worden er bezichtigd en je mag mee raden naar de prijs die het pand moet opbrengen. Maar eigenlijk is het een walgelijk programma, waarin ‘stadsmensen’ zichzelf meestal via grote kantoren of overheidsbaantjes hebben verrijkt en de ‘countryside’ van Groot-Brittannië met hun irritante stadse ideeën en aanwezigheid corrumperen. Zoals de Hollanders ook hier bij ons in het Friesche blijven jammeren over de boer verderop wiers kippen zo ‘ruiken’.

    De foto met de Serranohammen in de kroeg deden me even, zo van boven komend scrollen, denken dat de gebraden vleerhonden daar aan de zolder hingen. Zou dat zijn vanwege de rokers rond de bar, die de hammen met shag en sigaren hun specifieke smaak geven? En smaken die hammen nu anders vanwege de Europese rookverboden overal in dit soort van café’s? De omgekeerde witte ‘hoedjes’ gestoken in de hammen in een volgende foto moeten zeker voorkomen dat de klanten met vetter haar de zaak uitkomen dan dat ze erin gelopen zijn.

    Ja, mooie foto’s en een kennismaking met het begrip Duende’. Ik kan zelf ook wel een beetje meer levensenergie gebruiken. Je wordt aan alle kanten ‘leeggezogen’. Het zal komen door de satanische ‘zwarte zalving’ uitgaande van Brussel over alle landen van Europa en ver daarbuiten.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *