Terug naar Middeleeuwen is weer progressief-wetenschappelijk (1)

Hightech zoektocht naar ‘God’ in Westerbork

Al een kwart eeuw is mijn belangrijkste interesse die van de relatie tussen biologie, religie en filosofie, na religieuze ervaringen bij helder bewustzijn. Dus smul je van ‘The Science Delusion’ van bioloog Rupert Sheldrake.

Het blijkt dat ’terug naar de Middeleeuwen’, de ‘lichaam-geest-ziel’-metafoor van leven als ‘organisme’ beter aansluit bij moderne wetenschap, dan plat materialisme waar buiten de 3D-wereld van materie niets kan bestaan.

Bij Sheldrake zijn levende wezens geen ‘machines’ maar bezielde organismen, het hele universum inclusief U en ik, je hond, kat, paard en de kleinste eencellige is een creatief en lerend ‘wezen’ dat ‘leert’ van vroegere ervaringen. Je kunt evolutie dan zien als het leervermogen van de natuur.

Zijn nieuwe kijk is verwant aan de Gaia-metafoor van James Lovelock. Bij chemicus Lovelock is de aarde een zelf-organiserend organisme, dat het leven op de planeet chemisch geschikt houdt voor het leven. Dus geen statisch en dood ‘ding’, de biosfeer zelf houdt de aarde leefbaar.

Sheldrake fileert in 12 vragen en antwoorden het platte Atheisme van ‘materialisten’ die alle activiteit in het universum-inclusief menselijk bewustzijn- tot bijproduct reduceren van ‘materie’ en ‘de natuurwetten’.

Zo sla je de realiteit plat tot 3D, enkel ruimte en laat je de belangrijkste dimensie van evolutie en identiteit, de tijd, buiten je fysica. De natuur ‘leert’ van vroeger.

  • Het weglaten van ‘historie’, de tijd dus, beschouw ik ook als 1 van de grootste fouten in de (beleids-)ecologie. Alle natuur heeft een wordings-geschiedenis, en vormt geen statisch ‘systeem’ dat zonder ‘verstoring’ in volmaakte toestand terugvalt. (erfenis Plato)
  • Daarom pleit ik ook voor vervanging van ‘ecologie’ tot ‘natuurlijke historie’, de (culturele ) wordings-geschiedenis is nodig om de momentopname van nu te begrijpen.

Veel mensen weten vrijwel niets over de revolutionaire ontdekkingen die Radio-astronomie mogelijk maakte, over de cosmos als evoluerend organisme

Wat is ‘materialisme’?
Zoals Sheldrake ‘materialisme’ definieert:

‘de centrale doctrine van materialisme is dat materie de enige realiteit is. Daarom zou ‘bewustzijn’ niet kunnen bestaan. Materialisme haar grootste probleem is dat bewustzijn wel bestaat.

Geest is bij Materialisme gewoon lichaam.  Zodat ook ‘de ziel’ niet kan bestaan buiten de beslotenheid van je schedel. Terwijl je in de Middeleeuwen de 3-eenheid lichaam, geest (gedachten) en ziel (energie) had, zoals je ook de Goddelijke drievuldigheid had en de 3 standen van Adel, geestelijkheid en boeren/burgerij.

De literatuur voor vandaag

Het wetenschappelijk materialisme ontstond historisch als verwerping van ‘dualisme’ sinds Descartes (‘ik denk’- geest- ‘dus besta’-lichaam). Dualisme betekent dat je een lichaam hebt en een geest, bewustzijn los daarvan. Van Lichaam en Geest, zetten materialisten na Descartes de stap naar lichaam alleen, materie.

Wij zijn ons brein van neuro-chirurg Dick Swaab.

Materialisten behandelden subjectieve ervaring als irrelevant, een scheet van de hersen-chemie. Dualisten accepteerden de realiteit van subjectieve ervaring, maar konden niet verklaren hoe ‘de geest’ op het lichaam inwerkt via de hersenen.

Sheldrake kiest een ‘derde weg’, namelijk van bezielde materie. En zo klinkt ’terug naar de Middeleeuwen’ plots weer reuze erudiet en progressief. Een bijna Franciscaanse natuur-opvatting keert dan weer terug in de moderne biologie.

Christenhond Trudy

Materialisten geloven ook zichzelf niet
Een van de kampioenen van Godloochenaars is de Neo-Darwinistisch filosoof Daniel Dennett. Sheldrake citeert hem, om te tonen dat hij slechts een dogma wil aanhangen, dat hij niet kan bewijzen:

I adopt the apparantly (..) dogmatic rule that dualism is to be avoided at all costs. It is not that I think I can give a knock-down proof that dualism, in all it’s forms, is false or incoherent, but that, given the way that dualism wallows in mystery, accepting dualism is giving up.

Dennett vindt zichzelf een flinke jongen als hij materialist is.

Volgens Sheldrake kleden materialisten hun geloofs-aannames als ‘wetenschappelijk feit’ in met metaforen, die zelf religieuze archetypen zijn.

Dat ‘materie’ tot al deze wonderen in staat is, bedenk dat het woord is afgeleid van ‘Mater’, het Romeinse ‘Moeder’ net als hun aardegod “Tellus Mater’. En dat blind toeval regeert, is net als de geblinddoekte godin Fortuna, het noodlot. Dus wat nu voor ‘de moderne wetenschap’ moet doorgaan, de metaforen bestonden al millennia als religieuze beelden.

De natuur is bezield, Haagbeuk in Urwald Hasbruch

Bekende moderne metaforen zijn het ‘zelfzuchtige gen’ van Richard Dawkins, waarbij je dus eigenlijk aan moleculen een vorm van bewustzijn toeschrijft.

Maar hoe kan de lezer aannemen dat het ‘waar’ is wat Dawkins schrijft, als zijn genen geen boodschap aan het metafysische concept ‘waarheid’ hebben. Hoe kan Dawkins zijn eigen theorie ‘geloven’ zonder zelf bewust te zijn. Wanneer zijn eigen bewustzijn ook maar een overlevings-product is van genen die wat aanklooien met hersen-chemie.

Materialisten die een boek schrijven om anderen van de waarheid van hun standpunt te overtuigen, geloven dus niet dat hun gedachten toevallige bijproducten zijn van hun overlevingsmachine. Ze geloven zichzelf dus niet. Of bewijst dat hun theorie?

Of ze geloven dat zij zelf en hun lezers een uitzondering vormen op hun eigen wereldbeeld. Alsof ze denken: ‘Iedereen is stomme materie, behalve wij intelligente materialisten.’ (…) Dus dat ze meer vanuit een emotionele en negatieve houding ten opzichte van de wereld denken, dan uit het verlangen de waarheid te kennen.

De Radio-Astronomie veranderde de kijk op het Heelal en de natuurwetten

Destructieve invloed op cultuur Europa
De 19de eeuwse Materialisme-doctrine gaat in tegen de ervaring van alle mensen in alle culturen van afgelopen duizenden jaren. Toch werd zij in de populaire cultuur het dogma alsof ‘de’ wetenschap zo dwingt te denken, omdat ze al die ervaring tot ‘subjectief’ en dus ‘onwetenschappelijk’ platsloegen.

Bewustzijn is dan een toevallig bijproduct van hersenchemie.

Die hersenchemie is dan weer een toevallig bijproduct van genetisch geprogrammeerde overlevingsdrang. We zijn dan ‘overlevings-machines’ om een metafoor van de held der geestelijk armoedigen- Richard Dawkins- te gebruiken. Dat filosofisch nihilisme vormt onbewust de basis van de modernistische en postmoderne maatschappij.

Ook paarden zijn bezield, dat zie je toch?

Tot in architectuur zie je het materialisme doordringen met van die functionele beton-blokkendozen. Dat ‘mooi’ en ‘sfeer’ niet bestaat, alleen het meetbare en functionele: plat materialisme, terwijl iedereen zich prettiger voelt in een oud stadje gecentreerd rond een kerk.

Sfeer bestaat wel en iedereen weet dat ook.

Toch pretenderen lieden dat ‘de’ wetenschap ons dwingt die negatieve conslusie te trekken. Dit materialisme en reductionisme staat ook aan de basis staat van de kwakzalverij der psychiatrie en haar psycho-farmaca. En dan vinden die psycho-kwakzalvers met hun geestelijke armoe het ook nog gek, dat zoveel mensen ‘depressief’ zouden worden.

Wat wil je met zo’n nihilistisch wereldbeeld?

Westerbork

De Oerknal zet deurtje naar Middeleeuws beeld open
Na de bijl te zetten in belangrijke geloofs-artikelen van het Atheistisch materialisme eindigt Sheldrake ieder hoofdstuk dan met ‘questions for materialists’. Een belangrijk argument in zijn betoog vormt daarbij de moderne Astronomie.

Het is toch opmerkelijk dat de Big Bang-theorie, de Oerknal pas in de jaren ’60 geaccepteerd raakte, toen de Beatles optraden.

Veel aardverschuivingen in de wetenschap zijn nog zo jong, dat ze nauwelijks in het collectief indaalden, de academische mores en gewoontes zijn nog deels 19de eeuws.

Nederlandse astronomen speelden bij de vorming van die moderne scheppingstheorie van het Heelal een belangrijke rol. Ze vingen achtergrondstraling uit het Heelal op met een zogenaamde Doppler-verschuiving. Het effect dat je ook bij een voorbij-zoevende Ambulance hoort, maar dan op kosmische straling geprojecteerd.

Je ziet dan dus een frequentie-verandering – de Roodverschuiving. Dat je dus een verschuiving ziet van korte (blauwe) naar lange (infrarood)golflengtes. Die verschuiving duidt dus op een lichtbron die zich van je verwijdert, net als de sirene. Die verwijdering werd een belangrijke aanwijzing dat het Heelal dus uitdijdt.

Het heelal is dus niet ‘constant’ maar evolueert.

En het heelal is dus ook ergens begonnen in een punt. Niet voor niets werden enkele atheistisch fundamentalisten wat zenuwachtig; zo zet je de deur weer open naar God en zijn scheppingsdaad. De toenmalige paus verwelkomde dan ook de oerknal-theorie.

Dat er op aarde veel moreel misgaat, wil nog niet stellen dat de wereld ‘dus’ onttoverd is

Natuurwetten evolueren ook
Met telescopen als in Westerbork kijken ze terug in de tijd, tot miljarden jaren terug. Dus zien ze ‘nu’ iets- dus in de dimensie tijd- dat misschien in 3D niet meer nu bestaat. Mijn eigen gevoel was altijd al dat ’tijd’ niet meer is dan ook een afstand die ‘vastligt’, vroeger en nu ‘bestaan’ tegelijk op een tijdas.

Een Oerknal waarin plots alle materie uit een explosie ontstaat, die verpulvert dus het idee van onveranderlijke natuurwetten. En het idee dat de hoeveelheid energie en materie constant is.  Een van Sheldrake zijn vragen aan atheistisch materialisten is dan:

  • – Als de natuurwetten voor de Oerknal bestonden, EN de Oerknal vanaf het begin dicteerden, waar waren ze toen?
  • – Als de natuurwetten allemaal ontstonden bij de Oerknal, hoe onthoudt het universum die wetten dan? Waar werden ze ‘ingeprent’?

Twee blauwe reigers achtervolgden elkaar als een soort Pteranodons, vliegende dino’s boven het water van de inlaat bij Tacozijl. Het idee bestond al in de evolutie, het ‘geheugen’ van de aarde, via deze vogels keert het weer terug.

Tijd als dimensie toevoegen aan 3D van materie
Ook sloopte de evolutie-theorie niet een religieus getint wereldbeeld waarin nog ‘de ziel’ bestaat. Zoals dat in de Middeleeuwen bij ‘Het Leven’ bestond. Darwin sloopte het mechanistische en statische natuur- beeld dat sinds Descartes ontstond.

Dat statische beeld met eeuwig vastliggende natuurwetten werd door ‘natuurlijke theologen’ overgenomen als William Paley. Alsof organismen als statische en onveranderlijke (maar perfecte) machines in de wereld zijn gebracht.

Darwin hamerde dus wel het ‘horloge’ stuk, van God de Horlogemaker. De wereld als het Zwitserse uurwerk, dat draait als perfect mechaniek, een machine. In 1 keer in zijn goddellijke Workshop gemaakt. Die metafoor van Paley was slechts een theologische reactie op het machine-denken sinds Descartes.

Zoals Sheldrake schrijft zijn levende organismen in zichzelf creatief, zodat nieuwe organisatie-vormen ontstaan. Ze varieren spontaan, reageren op genetische veranderingen en passen zich aan bij uitdagingen in hun milieu.  (blz 43)

Saturnus in het bos bij Dwingeloo

Vitalisme
Zo komt Sheldrake uit op een evolutionaire cosmologie, waarbij ook het Universum constant evolueert, verandert, zich aanpast. Er zijn dan ook geen vaste natuur-‘wetten’ die de boel voor eeuwig vastleggen. Zo blijkt ook de gravitatie-constante iedere 24 uur licht te veranderen. Ook de lichtsnelheid blijkt met de tijd te wisselen.

De natuur ontwikkelt ‘gewoontes’, leert van vroeger om op de toekomst te anticiperen.

Sheldrake verdedigt het Vitalisme dat filosofen als Henri Bergson beschreven als een theorie die beter aansluit bij de moderne biologie en natuurkunde. Het ‘elan vital’, de levenskracht, of levenswil bij Schopenhauer, en de theorie van Alfred North Whitehead.

De ontdekker van het DNA-molecuul Francis Crick verzette zich zijn hele leven tegen dat vitalistische beeld van de natuur. Als keiharde materialist zou hij na zijn DNA-werk nu ‘de finale nagel aan de doodskist’ van het vitalisme vinden: zo’n energetische levenskracht die veel te veel naar mystiek rook.

Dat is Crick niet gelukt na 40 jaar onderzoek, bewijs voor het tegendeel stapelde zich wel op. In deel 2 meer, zoals over de erfenis van Plato. Veel biologen scholen zich niet in filosofie en blijven daarom ook in verstarde denkkaders vastzitten: veel van mijn kritiek op de beleids-ecologie slaat daar op.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *