In ‘De Onzichtbare Hand’ (2018) geeft historicus Bas van Bavel een gezonde kant-tekening bij de dogma’s van economen over hun godheid, De Markt, op basis van de geschied-schrijving.
Meer dan een ‘evenwicht’ dat ontstaat, lijkt juist het Mattheus-principe te werken; dat wie veel hebben, dat geld gebruiken om nog meer geld en macht te krijgen. En wie minder heeft, ook wat ze hebben wordt ze ontnomen (zie Klimaatwet) Tot sociale onlust en gemeenschaps-verzwakking tot ineenstorting leiden en daarmee ondergang van de economie.
Waar ecologen/milieu-activisten van een mysterieus ‘natuurlijk evenwicht’ uitgaan dat ontstaat bij wegnemen van ‘verstoring’ ( = boeren, vissers, burgers), geloven VVD’ers in een mysterieus markt-evenwicht dat zou ontstaan bij wegnemen van ‘verstoringen’.
Net als in de natuur bij plant- en diersoorten bestaat geen ‘evenwicht’ in het menselijk sociaal verkeer ( = economie) maar een flux, continue verstoring en verandering, soorten en markt-economieen komen op en gaan ten onder.
Het Fuck You Syndroom/VVD-mentaliteit
In de jaren ’90 was KPN nog een bedrijf dat je kon opbellen voor je opzegging.
Je kreeg een vrolijke Hollandse telefoniste, geen stamelende allochtoon die je kwalijk verstaat, of zoals nu bij de NUON; een f***ing spraakrobot “Nina’. En dan regelde die dat vlot zonder gedoe. Ze hadden nog niet plots tienduizenden personeelsleden ‘overcompleet’ verklaard, en zichzelf voor die zware beslissing met bonus beloond.
Het Fuck-You-Syndroom – ook wel VVD-mentaliteit genoemd (nihilisme, geestelijke leegte) – het kreeg vat op het management onder de bonus-koning Ad S. Dat ze zelf meer bonussen graaien terwijl ze de dienstverlening zo uitkleden dat de klant- eenmaal binnen- nog net niet wegrent. Ad S zal nu wel heel ‘duurzaam’ zijn.
Moet je 10 jaar later vanwege verhuizing opnieuw opzeggen, dan volgt een gevecht van een jaar, inclusief ingezonden stukken in Het Parool met de titel ‘De Onzichtbare Middelvinger van de Markt’ over Ad S, Ad Scheepbouwer. Enkel om te zorgen dat ze je aangetekende opzegbrief ook daadwerkelijk in behandeling nemen.
In plaats van dat ze spook-facturen blijven sturen, terwijl 2 telefonistes bevestigden van de afdeling ‘Retentie’ (Randy Eeman, ik weet ’t nog) dat ze de opzegging hadden gekregen.
De MENTALITEIT was nog anders in de jaren ’80/’90, ja zelfs in 2000 nog. Dat bestaan van een meer menselijke maatschappij had niets met ‘De Markt’ uit te staan. Hoewel het absolute geloof in ‘De Markt’ in de Paarse jaren ’90 wel samenhing met het verlies van een zekere mentaliteit.
Mensen wisten daarvoor nog wat ‘menselijkheid’ betekende, zoals je dat nu bij je kerstdiner nog ervaart met dierbaren. Meer nog dan nu, zat de christelijke erfenis in de hoofdjes van Nederlanders gehamerd. Dat je een ander zo gewoon domweg niet behandeld.
De Vereniging Voor Dieven (VVD)
Steeds meer ‘Too Big To Fail’-bedrijven voerden het Fuck-You-Principe in, ontsproten uit de breinen van mensen met liberale opvattingen over ethiek. VVD’ers. Zo krijg je de bedrijfsfilosofie ‘bij welk minimaal sociaal niveau rent de klant nog net niet weg’. Hoeveel personeel kunnen wij voor de kwartaalcijfers maximaal ontslaan, zonder dat de kwartaalcijfers van volgend jaar daaronder lijden?
Het idee dat een bedrijf meer kan zijn dan winstmaximalisatie voor aandeelhouders werd hopeloos ouderwets.
De Nijpelitaanse Maffia (VVD)-mentaliteit van ‘Waarheid is datgene waarmee wij wegkomen’. De Nijpelitaanse Maffia van Ed Nijpels, Mark Rutte, Gerrit Zalm, Tjibbe Joustra. Is er 1 VVD’er die los rondloopt, die het eigenlijk NIET verdient om in de diepste kerker gesmeten te worden?
Of CDA’er, zo’n God-verlatende kapitaal-lobbyist die ook alleen nog op de centjes let en op zichzelf, zoals Cees Veerman? Maar die weeft er danzo’n stiekem gereformeerd verhaaltje omheen over ‘de zuurzaamheid’ en ‘De Aarde’….gedverderrie. Met zo’n gereformeerde glimlach, alsof ze permanent de keutel inhouden als Sybrand.
Techno-taal is nog geen wetenschap
Je kon voor de VerPaarsing van Nederland, voor minder dan 20 euro heen en weer naar Friesland reizen met de publieke trein. Nu betaal je 50 euro bij het ‘geprivatiseerde’ NS, voor een retourtje Heerenveen-Amsterdam. Dat is goddorie meer dan 120 gulden. Een brood kostte voor invoering van de Euro nog 2 gulden, nu kost ’t datzelfde in euro’s.
De energiebedrijven waren nog Nuts-bedrijven, net als de waterbedrijven. Dat was vlak voor ‘De Markt’-gelovigen hun evangelie van de-constructivisme verkondigden, en vervolgens via Brussel oplegden. Je kon als alleenstaande starter zelfs nog een woning kopen, en met wat geluk kon je zelfs als eenverdiener je gezin onderhouden.
Energietarieven waren een fractie van nu. Nu – na ‘privatisering’- bestaat inmiddels 70 procent (straks 90 procent) van je energierekening uit belastingen. Je kunt kiezen tussen precies de zelfde bedrijven met exact de zelfde tarieven. En aan het eind van je jaar krijg je weer ‘gewijzigde tarieven’ ( = ze gaan weer eens omhoog)
Zoals je ook bij ‘overstappen’ van je zorgverzekering kunt kiezen tussen 110 euro en 106 euro, als kerngezonde 40’er die nooit iets heeft. Maar wiens premie in 10 jaar tijd wel verdubbelde.
Bel ik gisteren Ohra voor een dienst, krijg ik tot mijn verbazing nog een medewerker te spreken die correct Nederlands spreekt en basale omgangsvormen respecteert… Uit vreugde heb ik ‘m gecomplimenteerd; het is nog niet verloren…
Het is namelijk ook zo kortzichtig, die VVD-mentaliteit. Het wekt enkel negativiteit op, onvrede, je wordt er net zo sacherijnig van als van het kijken naar modernistische architectuur. Het zuigt je leeg, net als een druilerig decemberweertje.
Het maakt niet uit, wat economen ook verzinnen met BBP en prijscorrectieinflatiecoefficientnormerings-index. Of wat ze ook uit hun duim zuigen voor technotaal, om te beweren dat 1+1 geen 2 is maar 0,5. Op zijn best hebben economen achteraf gelijk, en dan ook meestal toevallig.
Toen kwam – door niemand van die ‘deskundigen’ voorspelde economische crisis. En kon het Belastingvee- samen met de bevende Groningers- de 22 miljard euro voor ABN Amro ophoesten, de bank die in het buitenland met belasting fraudeerde. Dat rechthoekige beton-staal-en-glas-huis vol met al die deskundige economen.
Iedereen WEET dus wel uit eigen ervaring dat ‘De Markt’ niet bestaat. Aan ‘de markt’ gaat ‘De Mens’ vooraf, dus zit je op het gebied van theologie en filosofie, historie. (psychologie is ook geen wetenschap maar slap ge-OH)
Iedereen weet stiekem wel dat ‘economie’ geen wetenschap is als natuurkunde, biologie, chemie. Maar een vorm van Commercie-Astrologie, soft science. Een sociale welzijnsleer op dubieuze grondslagen. Het Markt-Fundamentalisme met haar Haute Finance-Ayatollahs is een geloof dat in de Paarse jaren ’90 op bijna fundamentalistische wijze werd omhelst.
Net als ‘Het Klimaat’ ter linkerzijde. En momenteel fuseerden beide grootheids-waanzinnige geloven dialectisch..
Wie God verlaat, kiest voor ‘De Onzichtbare hand van De Markt’. Of voor ‘Het Klimaat’ dat geoptimaliseerd kan worden, als een technocraat maar aan de juiste knoppen draait. Het World Economic Forum is fanatiek op beide dossiers. Ze zijn dan ook beide (mede-) opgericht door de zelfde Maurice Strong. Iemand die Pieter Winsemius persoonlijk gekend moet hebben.
‘De Markt’ is de god van VVD’ers, bonus-graaiende bankiers, ambtenaar-CEO’s die hun zakelijke klanten nu met ‘je, jij en jouw’ aanspreken, zo van ‘You Punk‘; Als wij omvallen, dan redt De Staat onze bonussen wel weer.
VVD’ers. (….)
Waarden-loze mensen. Op zijn best kun je in het geloof in ‘De Markt’ – dat de best mogelijk maatschappij ontstaat als iedereen zijn eigen belang najaagt- zien als populisme. Maar dat populisme (VVD, FvD) zijn markt-fundamentalisten OOK weer tegen. Want die populisten willen weer nationale waarden beschermen.
Populisten zijn tegen het open-grens-fundamentalisme van ‘De Markt’ en hun globalisten.
Evenwicht? Flux van de Markt
Economen en hun vriendjes, VVD’ers hebben altijd een stroman-argument achter de hand om te ‘verklaren’ waarom ‘De Markt’ even niet werkt zoals hun ‘denkers’ geloven dat ’t zou moeten. Dan is ‘De Markt’ namelijk ‘verstoord’.
Als een onfeilbare godheid, die door menselijke zondigheid even van zijn a propos is. Maar met ‘deskundigen’ die ‘volmaakte kennis’ vergaren en die aan ‘de juiste knoppen draaien’ komt ’t weer goed. Aldus de Paarse sekte van het neo-liberaal en internationaal socialisme waar Wim Kok en Gerrit Zalm bij elkaar op schoot passen. Met Das Kapital als gemene deler.
Er is- net als in de natuur en de ecologie- echter maar 1 norm; en dat is verandering. Of je die verandering als ‘verstoring’ wilt typeren, daar zit een ideologische component in.
Meer dan van een marktevenwicht, zou je dan ook van de ‘flux van de markt’ moeten spreken. Zoals je ook niet van ‘het natuurlijk evenwicht’ moet spreken zoals Paus Franciscus nog deed in zijn groene encycliek. Het natuurlijk evenwicht is onzin, afkomstig uit klassiek Griekse Religie. Je kunt beter spreken van de Flux van de Natuur (Pickett & Kolosa 2007)
Veel economie is dan ook geen wetenschap, maar Commercie-Astrologie, van een zelfde kaliber als klimaat-wetenschap. Een vorm van Platonisme, Idealisme maar dan op de handels-transacties tussen mensen toegespitst, met slecht doordachte aannames als grondslag. Alsof een ‘ideaal’-situatie kan ontstaan bij het wegnemen van ‘vestoringen’.
‘De Markt’ is een geloof, het bestaat niet in het echt. Behalve bij VVD’ers. En vooruit, op de boerenmarkt, daar is je gulden een daalder waard. Maar wie kan in Berlijn nu ook het verschil zien tussen Marxistische architectuur (grijs, deprimerend, rechthoekig) en ‘De Markt’-architectuur.
Beide gaan voor efficiency als hoogste ‘waarde’, het zoveel mogelijk exploiteren van een vierkante meter en wat zich daarop aanwezig waagt.
In mijn voor-oordelen verder bevestigd
Afgelopen 1000 woorden, meer een ‘rap’ en ‘rant’ dan analyse komen niet van de respectabele academicus Bas van Bavel. Wat hij wel schrijft in ‘De Onzichtbare Hand’ bevestigt al mijn vooroordelen:
Verrassend genoeg hebben economen zich weinig verdiept in de vraag wat markten eigenlijk zijn (………) en hoe ze in elkaar steken. Veel twintigste eeuwse economen hadden de neiging om deze markten te beschouwen als eenvorminge, bijna abstracte speelvelden waar vraag en aanbod elkaar ontmoeten.
Deze veronderstelling dat markten uniform zijn ( = ‘idealisme, platonisme’ RZ) is aangewakkerd door de wens om tot algemeen geldende economische wetten te komen, die losstaan van specifieke historische omstandigheden.
Ook onderzoekers die WEL aandacht hadden voor de institutionele verankering van deze markten, met inbegrip van de precieze aard van eigendomsrechten, hebben de markt vaak gestileerd tot een abstract ideaalbeeld.
He wegnemen van hinderpalen zoals monopolieposities en onevenwichtige informatieverdeling, en het perfectioneren van eigendomsrechten zouden de markt dichter in de buurt van dit ideaalbeeld brengen en haar in staat stellen zich voortdurend aan te passen aan veranderingen in de omstandigheden en te voorzien in gewijzigde behoeften.
En dus neemt men vaak aan dat markten, mits gevrijwaard van dit soort hinderpalen beschikken over veel aanpassingsvermogen en in staat zijn tot een snelle en efficiente verdeling van productiefactoren, en op die manier een blijvende economische groei scheppen en een toename van welvaart tot stand brengen.
Waarom Ecologie eigenlijk Natuurlijke Historie moet heten
Dat voor-beschrevene- dat je doet of markten losstaan van de tijd en plaats- is nu ook precies waarom ik pleit voor hervorming van ‘ecologie’ tot ‘natuurlijke historie’. Ook systeemecologie doet of lokale omstandigheden en tijd er niet toe doen; als technocraten aan de juiste knop draaien zullen zij – bij voldoende subsidie – het ‘ecosysteem’ optimaliseren van bijvoorbeeld de Waddenzee.
Wat men ‘wetenschap’ noemt heeft last van een ideologische opvatting. Daarin is de realiteit tot ‘systeem’ te reduceren, een moment-opname waar de dimensie ’tijd’ uit is ge-elimineerd. Iets dat je kan optimaliseren door aan de juiste knoppen te draaien bij volmaakte kennis van alle factoren.
Dan is er ook altijd ‘meer onderzoek’ nodig, want steeds blijken toch niet alle factoren gekend. Op zijn best lijkt ‘economie’ een vorm van gemankeerde theologie en filosofie. Want haal bijvoorbeeld die opzichtige wiskunde er even af. Die lijkt buiten verduidelijking van principes vooral bedoeld, om het economie-piemeltje groter te doen lijken.
Die wiskunde verklaart vaak niets extra’s, maar helpt de getalsmatige idealisering van iets dat niet ‘echt’ bestaat (BBP enz) meer geloofwaardig lijken.
Wat je met eigen ogen ziet, wat je hoort en voelt overtuigt dan meer. Wat je overhoudt in een ge-economiseerde maatschappij, bestuurd door Brusselse technocraten is de lelijkheid van gebouwen als hier afgebeeld in het centrum van Berlijn. Wie ziet het verschil tussen ‘De Markt’ en ‘Marx’. Zijn beide niet geobsedeerd door ‘Das Kapital’?
Hun bouwwerken zeggen wat ze geloven; dat ‘efficiency’ en winstmaximalisatie de Hoogste Waarden zijn. En dat je daarom zielloze en geestdodende gedrochten van gebouwen maakt, los van de omgeving gezogen, kaarsrechte en hoekige glas, staal en beton-kolossen die van Timboektoe tot Sydney, de Emiraten en Berlijn overal het zelfde zijn.
Mijn hotel in Berlijn, het interieur is exact gelijk aan dat in de Emiraten of Houston. Zoals ieder tankstation overal ter wereld ook het zelfde oogt. De nivellering van het globalisme, die vervreemding.
Zodat je van je menselijkheid en Waarden vervreemdt. IN deel 2 kijken we verder in wat Van Bavel te zeggen heeft, nu was ik vooral aan het woord.
Vanwege de architectuur moest ik aan het volgende denken, anekdote gehoord van de architect.
Ikea. Overal hetzelfde. Waar je ook komt. Op z’n best zijn de koopjes soms links voor de kassa’s en soms rechts. Behalve in China. Daar kon de architect terug naar de tekentafel, de ingang moest per sé volgens de feng shui worden ontworpen, anders zou het bedrijf niet succesvol zijn want de klanten zouden niet komen.
Gezwollen taal, maar vol spelfouten. Dit artikel zou meer indruk maken als mijnheer Zeilmaker de moeite nam om correct Nederlands te schrijven.
@Ada; ‘vol spelfouten’ noem er dan 1, of wilde je gewoon een ‘gevoel van ongenoegen’ ventileren vanuit een platform van vermeende superioriteit?
Wanneer je hier gewoon het teefje wil uithangen, dan reageer je met ‘en zo kan ik nog wel even doorgaan’, maar bij voorkeur ben je wat minder brutaal en gedraag je je hier als gast….Aan zure oude fregatten heb ik per definitie geen boodschap
Barbarisme en leegheid in de hedendaagse samenleving en omgangsvormen worden terecht aangekaart, maar auw!!! Arm boek met z’n gebroken rug…
Weer een lekker artikel met fijne foto’s. Maar ik wilde dit even kwijt.
Zal me nu weer terugtrekken naar de meelezende achtergrond.