De klim naar de Glastonbury Tor zet de poort naar de verbeelding open. Wie daar op eigen kracht niet komt, kan altijd nog gebruik maken van de ruim aanwezige drugs die op de popfestivals en hippiehealings circuleren.
Glastonbury is new age hoofdstad van Europa, sinds zinzoekers er in de jaren zeventig neerstreken. Hun erfenis vormt een lange rij festivals die het stadje jaarlijks tot één groot Ruigoord omtoveren. Zoals ’s werelds grootste openlucht popfestival. Jaarlijks zijn de kaarten van dit festival al uitverkocht voor de line-up bekend is. Glastonbury grossiert verder in typische hippiefestivals als de Tibetweek, met als topattractie de monniken van het Tashi Lhunpo klooster.
De Heilige Graal
Mystiek is onvermijdelijk in het van legendes doortrokken landschap in Somerset. Glastonbury ligt op het Eiland van Avalon, omringd door de Avalon-moerassen. De Franse 13de eeuwse poëet Robert de Boron, zou de bron zijn van de Heilige Graal-legende waarmee Glastonbury toen werd verbonden. Hij zou ‘Josef d’ Arimethe’ als gedicht kunnen hebben geschreven, even voordat de Vierde Kruistocht (1212) naar het Heilige Land plaatsvond.
Dat gedicht zou zijn ontstaan, nadat de monniken van Glastonbury Abbey in 1192 claimden, dat ze de grafkisten van Koning Arthur en Koningin Guinevere hadden gevonden. Josef van Arimathea zou het bloed van Christus aan het kruis hebben opgevangen in die beker, de Graal (Chalice in het Angelsaksisch). Hij zou met zijn familie die beker naar Avalon gebracht hebben, en zijn famillie bewaakte die totdat Koning Arthur opstond als bewaker.
De Graal zou verstopt zijn geweest bij de Chalice Well, nu beheerd door de Chalice Well Trust. Dat is een ijzerrijke (rood) waterbron, die al meer dan duizend jaar in gebruik is. Hier vieren mensen jaarlijks de ‘heidense’ heilige momenten als zonnewende en het Keltisch-Heidense Samhain: dat is het begin van de donkere helft van het jaar (rond 1 november) die Amerikanen als ‘Halloween’ vieren.
Eiland van Appels (Avalon)
De heilige heuvel Glastonbury Tor trekt sinds de steentijd bedevaartgangers, en in de abdijruïne zouden in de elfde eeuw de botten van Koning Arthur zijn opgegraven. De naam Avalon klinkt bij vertaling uit het Welsh overigens minder mystiek: het eiland van appels.
De historicus en Aartsdeken (bisschop van koning) van Wales, Gerald (1146-1223) zou volgens Wikipedia, deze verklaring hebben gegeven:
What is now known as Glastonbury was, in ancient times, called the Isle of Avalon. It is virtually an island, for it is completely surrounded by marshlands.
In Welsh it is called Ynys Afallach, which means the Island of Apples and this fruit once grew in great abundance. After the Battle of Camlann, a noblewoman called Morgan, later the ruler and patroness of these parts as well as being a close blood-relation of King Arthur, carried him off to the island, now known as Glastonbury, so that his wounds could be cared for.
Years ago the district had also been called Ynys Gutrin in Welsh, that is the Island of Glass, and from these words the invading Saxons later coined the place-name “Glastingebury”
De Angelen en Saksen verdreven in de tijd van Arthur de Welsh en Gaelic-sprekenden naar het Oosten van Engeland.
Licht en donker
Geestelijk advies is naast toerisme een economische motor van die nu Angelsaksische plaatsnaam, de ‘Burcht van Glas’ dus. Goeroes geven dagelijks hippiehealings, in één van de vele spirituele centra. En wie denkt dat de wijsheid van de levenden tekortschiet, kan naar helderzienden die op de High Street hun kunsten adverteren. Ze doorzien de toekomst met hulp van de overledenen, die vanaf gene zijde zo hun eigen kijk op de dingen hebben.
Sommige mediums kunnen zonder omkleden meespelen als duister tegenwicht in de boeken en film rond Harry Potter, zo toont een ontmoeting met het van televisie bekende medium Emma Howe. Zwart geschminkt, dodelijk bleek gelaat met fonkelende ogen en zalvende stem. Zoals spiritisten- die vanuit Bijbels perspectief gezien door demonen bezeten zijn -klinken…
….ook de directrice van The Lucis Trust (theosofische club, verwant aan de Verenigde Naties) heeft zo’n stemmetje als het kleine vrouwtje in de film Ghostbusters. Zulke komische films hebben een referentie naar de realiteit, zoals de ‘grunt’ in Death Metal ook de stem imiteert van een bezetene, vergelijkbaar met de stemverdraaiing van het meisje Reagan in ‘The Excorcist’.
Licht en donker zijn in Glastonbury beide vertegenwoordigd. Mogelijk geldt hier ook het motto ‘as above, so below‘, zoals je ook bij de levenden goede en slecht geaarde mensen hebt. Speelgoed is de geestelijke wereld alvast niet.
In Glastonbury is het doorgronden van het raadsel van Moeder Natuur daarnaast een dagtaak, als verlengstuk van ‘op zoek naar zin’. De boekwinkels helpen daarbij met heksenboek de ’Book of Shadows’, geen pocketwerk maar ’geheel in handgemaakte leeruitgave’. Als toverspreuken niet werken kunt u de ’Natuur als leraar’ ter hand nemen van de Germaanse natuurmysticus Viktor Schauberg, of luisteren naar de wijze Deeltijd-Indiaan Starhawk.
In The Earth Pulse heeft hij het ritme van de natuur te pakken.
‘Wi-Frie’
De argeloze terrasbezoeker op het centrale Market Street bij de Glastonbury Abbey wordt eerst getroffen door het mysterie van de missende tanden, bij vrijwel alle oudere jongeren zichtbaar. Crackgebruik blijkt de tandartsen in Somerset voor raadselachtige uitdagingen te plaatsen.
„Glastonbury heeft twee kanten”, zegt Dave, vakantiewerker bij Glastonbury Backpackers, een hotel aan Market Place. „Iedereen kan doen wat hij wil en zijn wie hij wil zijn. De drugs, en dan vooral in grote hoeveelheden, zijn daar wel een onmisbaar onderdeel bij voor veel mensen. Ketamine en vooral heroïne is hier nog steeds veel in gebruik. Daar zit dus ook een schaduwkant aan, omdat Glastonbury ook mensen trekt die hierover geen controle houden.”
Dave komt zelf voor de unieke sfeer. „Om je een indruk te geven van wat bewoners van Glastonbury bezighoudt: het stadsbestuur wilde hier in het hele centrum gratis wifi-internet beschikbaar stellen. Maar veel bewoners protesteerden. Je ziet in sommige etalages nog de protestbordjes met ’Wi Frie’. Veel spiritueel gezinden waren bang dat de straling van het wifi met hun hersengolven zou interfereren, als bij een magnetronoven. Internet is er nog niet.”
Naast literatuur en drugs leidt ook inspanning tot inzicht. Elke toerist beklimt het pad naar de Glastonbury Tor. Deze heuvel met 11de eeuws kerktorentje torent 156 meter uit boven het door oceaandepressies geteisterde landschap. De Tor laat zich het beste genieten in de vroege ochtend bij opkomende zon, ver voor de grote golf toeristen die in busladingen komt.
Hier hangt de sfeer uit het koffietafelboek ’Arthur’ van magisch realist Hubert Lampo en fotograaf Pieter Paul Koster, over de legenden in het landschap. In de met doorbrekend zonlicht verlichte kerkpoort, wachten krassende kraaien die het noodlot aankondigen.
Geesten advies vragen
Hoe de Glastonbury Tor precies ontstond is uiteraard een mysterie. Mogelijke oorzaak is wind- en watererosie van het omringende land. Dit proces vormde ook de voor wielrenners bekende Kemmelberg bij Ieper, die eenzaam uitsteekt boven de Vlaamse Westhoek. Wat rondom de Tor overbleef waren eindeloze moerassen, de Avalon Marshes waar in de zesde eeuw de Lady of the Lake veldheer Artorius zijn zwaard afnam.
Dit gebied lijkt sterk op de Weerribben. Al wil het met mystieke ridderverhalen in Overijssel tussen de Blauw-Gele- Verboden-Toegang-bordjes van Natuurmonumenten niet zo vlotten als hier in de Avalon Marshes.
Rond zes uur komen meer pelgrims aan de top. De één beheerst Tai Chi, een ander plaatst zich in de kerkpoort, sluit zijn ogen en roept geesten aan. Een doorsnee-ochtend dus.”Het is heel gemakkelijk om met de geestelijke wereld in contact te komen”, zegt deze local, een modieus gebrilde schoenontwerper.
„Ik kom hier dagelijks om ze om advies te vragen. Dat kan een kort teken zijn, dat ik bij mijn dagelijks werk als leidraad gebruik. Je kunt je eenvoudig een lift inbeelden die je naar een verdieping brengt. Dat wat achter de deur van die verdieping zich aan je openbaart kan een teken zijn.”
Al discussiërend komen we op vraag wat de kern is van new age: de wil om je open te stellen. Want al zijn diepte-interviews met geesten ongebruikelijk voor uit de Friese klei getrokken journalisten, de ontwerper blijkt een bereisd ondernemer met mensenkennis; dus dwingt zijn visie toch om verder te kijken dan het eigen blikveld. Glastonbury Tor onthult zo al na één uur bezoek een waarheid die relevant blijft: sluit je niet bij voorbaat af.
- Dit zaterdagverhaal is een bewerking van de fotoreportage die ik publiceerde voor Dagblad Trouw (10 augustus 2009)