Niet ‘de taal’ maar de natuur maakt je Fries…

Heilige Grond, de Alde Toer, hier wil ik dood wel liggen, en nu bij leven ook

Een fotoboek over de natuur van de Friezen is nooit af, ook al ligt de tekst nu al bij de eindredacteur. Want steeds geeft die natuur je weer nieuwe inkijkjes, een veld bloemen rond een terp, een mooie Friezin met ijsblauwe ogen en kuiltjes in haar wangen.

IJsblauwe ogen, hoge jukbeenderen, en de uitstraling met karakter, Echte Friezin

Met een vriendin bezocht ik de Alde Toer, het scharnierpunt van Westergo Friesland, waar onder een warm blauwe zomerhemel het veld met scherpe boterbloemen bij afstak. Nu meende ik die toren uit 1200 al dood te hebben gefotografeerd. Maar het is altijd anders, en het kan altijd weer beter.

Dus wanneer is een fotoboek van It Beste Lan fan d’ Ierde ‘af’… Nooit. De natuur blijft je altijd weer verrassen, als fotograaf van de menselijke natuur die de modernistische tegenstelling ‘natuur-cultuur’ achterlaat, om de klassieke geest te omarmen.

Alde Toer bij Eesterwierum aan oeverwal Middelzee

In NRC Damesblad werd een PvdA-politicus met onuitsprekelijke naam – Hakunamatata Bunguwigoe, of zoiets- geïnterviewd die ‘Fries zijn’ definieerde als ‘Fries spreken’. Hij kwam uit Sneek en was in de Friese taal opgegroeid. Maar dus geen Fries.

Een echte Fries kan niet van de PvdA zijn. Want mensen van de PvdA hebben een on-Friese mentaliteit. Daardoor hangen zij een parasitaire ideologie aan, waarin De Staat een (af)god is geworden. Portemonnee van de Ander.

Echte Friezen zijn zelfstandigen, ondernemers. Overheid en vrijheid zijn geen vriendelijke combinatie. Vrijheid en Fries wel.

Friese bloemenweide

De klassieke Friezen waren vrije geesten. Velen zijn nu ‘om utens’ geworden in de talentvlucht van afgelopen eeuw, onbekneld door provincie-grenzen. Die ondernemende Friezen vind je overal ter wereld, vaak als bedrijfsleider of handelaar, zelfstandig.

Met die wereldgemeenschap van Friezen van afkomst, dus genen en natuur, mentaliteit deel je verwantschap.

De Friese taal is er in de eerste plaats om in te dichten en te zingen, als taal van het hart. Niet om beleidsstukken in te vertalen, of om Papieren Tijgers van de PvdA als ‘duurzaamheid’ een lokaal luchtje te geven.

Dan wordt ‘duurzame landbouw’ (ruïnering boerenstand via lastenverzwaring), ‘duorsomme laaanbou’…

…of zoiets. Ssssirkulaair.

Mijn poging om een viking te lijken. Friezen hebben Scandinavisch DNA

Daar kom je het bed niet voor uit, voor PvdA-proza in Friezig koeterwaals. De natuur, daarvoor sta je op, dat motiveert je, daarin herken je ‘de ander’ als verwant, de energie die iemand uitstraalt zegt meer dan al die woorden. Zo taal al belangrijk is, dan de manier waarop je die Chi overbrengt.

Fryske Chi. Dan voel je of je geestverwant zijn kan. Daarom dus liever Doutzen Kroes dan Lutz Jacobi. Nou ja, niet alleen daar om…

Alde Toer

Alde Toer

Dus wat telt zijn de genen en het habitat, de klei waaruit de Friese homunculus gevormd is. Dat is ‘Fries’.

Die natuur, dat was ook het startpunt voor de poezie van Obe Postma, zijn bundel ‘Fryske Lan en Fryske Libben’. Zoals wanneer hij het voorbijgaan van de seizoenen beschrijft, het naderen van de nazomer:

De Beanhearre waeit oer ‘e diken, Nou stiet wol de simmer ta wiken; de greiden lizze sa sluch, nachts frieze se wyt en ruch.

Wat hij beschrijft kun je ruiken, proeven. Dat is veel meer primair, instinctiever. Artis natura magistra. De natuur is leermeester van de (vecht)kunst. Mijn fotoboek komt uit bij De Blauwe Tijger, we houden je op de hoogte van de vorderingen, het zal rond de 50 euri kosten, en is gericht op iedereen die vrijheidsdrang in zijn bloed voelt stromen.

Iedereen die de band met zijn/haar natuur wil vinden, herstellen of juist versterken.

7 Replies to “Niet ‘de taal’ maar de natuur maakt je Fries…”

  1. Wat mij opvalt is dat het ook vaak de PvdA-gezinnen zijn die het eerst afstand nemen van hun Fries-zijn en met hun kinderen, op uiterst aandringen vanuit ver-Hoerlandste basisscholen, het Hollands/Barge-Dútsk te spreken, als ware NSB-ers (Nederlandse (ABN) Spreektaal Bevorderaars). Niet te verwarren met de NSB-ers van 80 jaar geleden want die hielden nog van Volk en Vaderland/Folk en Heitelãn. PvdA-ers doen ALLES voor geld.

    Vroeger gebruikte ik altijd 3 pejoratieven. De eerste uitschelding, het laagste niveau van afschuw over een persoon was ‘HBO-er’. Dat was iemand die in denken en handelen alleen maar in zijn eigen vierkante meter zat opgesloten. Het tweede pejoratief was ‘Beta’. Dat was iemand die alleen maar technisch, dienend richting systemen, kon denken en geen oog had voor het menselijke aspect. De allerlaatste en meest grove/groffe verwensing die ik in huis had was in de vorm van een advies:”Weet je wat jij moet doen bij de eerstvolgende verkiezingen? …..PvdA stemmen’. – Dat was echt het meest smerige en gore wat ik je kon toewensen. Ze zijn weer op TV dus ik kan het nu ook in vraagvorm stellen: “Ben jij misschien familie van de Van Rossems?”

    Ik zie uit naar het fotoboek. Ik hoop dat die ‘moaie faam’ er ook in staat. Ineens moet ik denken aan een foto van jaren geleden in de Leeuwarder Courant meende ik, waar de provinciale overlegdriehoek als een ‘afspiegeling van Fryslãn’ stond aangeduid. Een ‘vrouw’, een ‘homo’ en een ‘negroïde’ man. Volgens mij zat er niet eens een Fries tussen. Niet naar taal en niet naar natuur. Ik heb weken niet in de spiegel durven kijken.

    1. Erg interessant, diepzinnig ook, Jelle Sopstra, maar je mist wel veel. “Een ‘vrouw’, een ‘homo’ en een ‘negroïde’ man. Volgens mij zat er niet eens een Fries tussen.” Er bestaan toch echt Friese vrouwen, Friese homo’s en tot Fries gemaakt zwarten.

      Wat is het verschil tussen een ‘homo’ en een homo? Hetzelfde geldt mutatis mutandis voor ‘vrouw’ en vrouw.
      Wat jij goor en smerig noemt, is voor anderen stemrecht en het recht van vereniging en vergadering. Eenvoudige lezers vragen zich af wat daar goor en smerig aan is.
      Dat zijn vast lezers met slechts HBO en/of een beta-opleiding. Je opvattingen zijn verward en gaan uit van de verkeerde premissen, altijd lastig voor een alfa, logisch denken.
      “NSB-ers van 80 jaar geleden want die hielden nog van Volk en Vaderland/Folk en Heitelãn” Niet opgelet bij geschiedenis, überalfa? NSB hield slechts van een bepááld Volk en Vaderland. Van Joods volk of Roma volk of homo volk moesten ze niks hebben. NSB wilde een Vaderland zonder de Oranjes, slechts enkele missers uit je framing artikel. Karaktermoord op HBO-ers, PvdA-leden, Beta’s, het houdt niet op.

      1. Ik moet altijd erg lachen om de commentaren van Jelle Sopstra.
        Het is zelfexpressie dmv woordkunst.
        Beste Tim, je bent een echte Fries; geen gevoel voor humor.🙂

  2. kreakjende kikkerts en fûgels op it dak,
    makket gjin ferskil foar it waar, mei itselde gemak.

    mar kraait de hoanne net yn it reade ljocht fan ‘e moarn,
    dan mist it, of is de hoanne ferstoarn.

    De hoanne is dea,lang sil de hoanne libje,
    mar no oandacht foar de hinnen, de froulju dy’t inoar oant it Waad neistribje.

    De metafysyske Chi komt fan ‘e froulju út’ e Fryske klaai,
    Mar it skjinste sit fêst yn ‘e modder op it Waad by it leechste tij.

    wer’t wy leaver mei Doutzen modderwrakseljen, sil ik jo ferhelje,
    dan as wy frou Jacobi mei in soad Chi út ‘e modder moatte ophelje.

    Yn ‘e Fryske taal is it foar in ymportFries lestiger te rymjen,
    yn tsjinstelling ta in DjipFries, dy’t kin de sinnen folle better oaninoar trymje.

    mar op it lêst hawwe Friezen en Nederlanners deselde handicap,
    de iene hat leaver gjin Nederlânske taal en de oare gjin Fryske taal út ‘e strôtklep.

    Wy bliuwe allegear tinke yn ús eigen memmetaal,
    Wat wy eins bedoele, uteret him dan as in Fryske nachtegaal.

    En lykas earder sein, hat dat neat te meitsjen mei it prachtige waar,
    krekt lykas guon fan ‘e opmerkingen hjirboppe, heul bizar.

    Oh, en as it giet om LGBT-minsken, kinne se net de skuld krije,
    Nei allegear wurde se makke troch heterogene minsken, sûnder kastije.

    En ek minsken mei kleurde hûd, sûnder ‘Partij’ of sels sûnder ‘Arbeid’,
    It soe net hoege, want ek sy hawwe in wite siel krigen fan ús godheid.

    Fine jo noch flaters yn dizze Fryske tekst, rapportearje it dan net ûnmotivearre,
    Fanôf no binne net allinich myn rjochten, mar ek myn flaters reservearre.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *