Voor dit zaterdagverhaal- gepubliceerd in De Standaard- logeerden we een week bij Elandjagers in Noord Varmland (Zweden). Wie er een tweede huisje koopt met lap grond waarop jachtrecht zit, mag na aansluiting bij het lokale jagersverbond ook deelnemen aan de jaarlijkse elandjacht. Je hebt dan ook recht op een kilo elandvlees.
Steeds meer ruimtezoekers verruilen de met beton volgestorte Lage Landen voor Zweden. Vaak als seizoenstrekvogel, maar ook als volwaardig immigrant. Het meest populair is de provincie Värmland met haar archetypische Zweedse landschap van bos, bergen en meren.
Op een oppervlak groter dan Vlaanderen wonen in dit land van Nils Holgersson slechts 270.000 mensen. Ongeveer 10.000 van die inwoners spreken inmiddels al geen Zweeds meer als hoofdtaal maar Nederlands. Sommigen beginnen een eigen handeltje, veel zijn internetondernemer en dus niet plaatsafhankelijk voor werk.
Naast de natuur werkt de lage huizenprijs als een magneet. Wat u in ons betonland kwijt bent voor een garagebox, betaalt u hier voor een vrijstaand droomhuis met 3 hectare grond. Veel huizen wachten namelijk al lang op verkoop, wat de prijs drukt.
Autochtone kopers blijven weg omdat de werkende bevolking en jeugd naar stedelijk gebied trekt voor werk en studie. De gunstige positie van de Zweedse kroon ten opzichte van de Euro speelt ook een rol. De immigratiegolf schuift steeds verder naar het noorden.
Maar ook de meer ontspannen omgangsvormen op het platteland trekken nieuwe bewoners uit de stad. Die sociale eigenschappen zijn niet alleen leuk, maar ook belangrijk in de Zweedse jungle. “Als u op het Zweedse platteland niet met uw buren overweg kunt, dan krijgt u journalisten met cameraploeg op bezoek”, zegt Sven-Erik Adolfson, ondernemer uit Höljes.
“Dat is ondenkbaar. Voorzieningen zijn gebrekkiger en dus ben je meer op elkaar aangewezen. Voor je hier kunt aarden en een onderneming begint moet je mensen en hun gewoontes leren kennen.” Bij aankoop van een huis hebben de buren stemrecht over de nieuwkomers. Zij houden ook een oogje in het zeil bij afwezigheid.
Twin Peaks
Värmland’s grootste trekpleister is uiteraard de wildernis. Het ruigere Noord Värmland staat bekend als Norafinnskoga, vernoemd naar de vroegere Finse migranten. Skoga betekent ‘bos’, waarmee de streek bezaaid is. Rode draad door de streek vormt de Klarälven, Zweden’s langste rivier. Hierdoor waden vliegvissers tot hun middel om forel te vangen.
Het stadje Sysslebäck, met haar mistige bergen en met boomstammen beladen vrachtwagens kan dienen als decor voor Twin Peaks. De Big Four van Scandinavië, wolf, beer, lynx en veelvraat nemen de regie over in de omringende wildernis. In ons betonland met uitsterven bedreigde vogels als het korhoen, staan in Värmland met kerst op tafel, overgoten met cranberrysaus.
Maar de streek biedt meer dan natuur in wilde en culinaire vorm. In Norafinnskoga zijn veel skipistes, zowel rond Sysslebäck als in het dichtbij gelegen Noorse Trysil, het Scandinavische Aspen. De Klarälven heeft voldoende stroming voor wilde kajaktochten. Vanuit Höljes vertrekken ’s winters sneeuwscootersafari’s en het minuscule plaatsje heeft ook haar eigen rallycrosscircuit.
Hier worden jaarlijks de Europese kampioenschappen Rallycross gehouden, en even wordt de stilte dan doorbroken door beukende discobeats en ronkende automotoren.
Eland proeven
Aspirant-Zweden uit de Lage Landen mogen ook jagen als zij dat willen en kunnen. Bij veel huizen die nu te koop staan zit namelijk een lap grond met jachtrecht. Buren vragen na aankoop vanzelf ‘of u ook gaat jagen’. Iedereen met jachtrecht heeft ook recht op een jaarlijkse portie elandvlees van de lokale jachtvereniging.
Zweden is namelijk hét land van de elandjacht, er worden jaarlijks 100.000 elanden geschoten voor consumptie. Die traditionele elandjacht beheerst in het najaar het openbare leven op het platteland en zelfs scholen gaan dan een week dicht.
Geïnteresseerden kunnen door goed contact met de lokale jachtvereniging zo’n elandjacht meemaken. Buitenlandse jagers moeten vooraf hun schietvaardigheid testen met een elandproef op de Jaktskytteban. Vanaf 80 meter moeten zij in één serie van vier schoten een bewegende nep-eland precies in zijn hartstreek raken.
De niet-jagende toerist krijgt bij een jacht de rol van drijver, samen met andere jagers op wie het lot valt. De drijvers lopen luid toeterend in linie dwars door het bos om de elanden richting jagers te drijven. Een kompas voorkomt dat zij verdwalen. De kans dat een jager de drijver voor eland aanziet is bijzonder klein, dankzij communicatie via portofoon, het getoeter en wettelijk verplichte oranje kleding.
Traditionele jacht in Zweden is inmiddels hightech. De elandhond die de prooi opspoort, de Jǻmte is zelfs van GPS voorzien. Dit is om het dier terug te vinden, wanneer het achter een eland aan rent. Jaarlijks raken de jagers honden kwijt, steeds vaker omdat de jachthond tijdens de jacht door een passerende wolf wordt gegrepen.
Omdat ook drijvers tegen een beer of wolf kunnen aanlopen, heeft iedere drijversgroep een geweer bij zich. Dit wapen wordt gedragen door een jager met ‘Björnpas’. Na een speciale opleiding mogen jagers met deze pas een beer schieten, als een noodsituatie dat vraagt.
Sommige aspirant- Zweden bekeren zich van couch potato en snackbartijger tot fanatiek jager. Maar veel nieuwkomers halen ook in hun nieuwe Zweedse plattelandsleven het vlees liever in de supermarkt. De jagerspopulatie dunt zo uit, omdat ook de jeugd wegtrekt. “Jagen is nu nog erg populair in Zweden”, zegt Maths Johanson, de vice-voorzitter van de Jaktvardsvorbund in Noord Värmland.
“Maar ook ik tijger niet meer zo snel naar boven als 25 jaar geleden. We hopen daarom meer jonge jagers aan te trekken die de traditie levend kunnen houden.” Wie de onder het stof geraakte jager-verzamelaar in zich wil herontdekken, kan de jagerspopulatie in Värmland dus van vers bloed voorzien.
Niet geheel jou stijl muziek rypke, maar toch.
je kan wel zien dat de muur is gevallen, we hebben nu van beide werelden wat..
Oost-Berlijn, unter den Linden:
Er wandelen mensen langs vlaggen en vaandels.
Waar Lenin en Marx nog steeds op een voetstuk staan.
En iedereen werkt, hamers en sikkels,
Terwijl in parade-pas de wacht wordt gewisseld.
40 Jaar socialisme er is in die tijd veel bereikt…
Maar wat is nou die heilstaat,
Als er muren omheen staan?
Als je bang en voorzichtig met je mening moet omgaan?
Ach, wat is nou die heilstaat, zeg mij wat is ie waard,
Wanneer iemand die afwijkt voor gek wordt verklaard?
Ref.
En alleen de vogels vliegen van Oost- naar West-Berlijn.
Worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten.
Over de muur, over het IJzeren Gordijn,
Omdat ze soms in het westen soms ook in het oosten willen zijn.
Omdat ze soms in het westen soms ook in het oosten willen zijn.
West-Berlijn: de Kurfurstendamm!
Er wandelen mensen langs porno en peepshow.
Waar Mercedes en Cola, nog steeds op een voetstuk staan.
En de neonreclames, die glitterend lokken:
Kom dansen! Kom eten! Kom zuipen! Kom gokken!
Dat is nou 40 jaar vrijheid, er is in die tijd veel bereikt…
Maar wat is nou die vrijheid, zonder huis, zonder baan?
Zoveel Turken in Kreutzberg die amper kunnen bestaan.
Goed… je mag demonstreren, maar met je rug tegen de muur
En alleen als je geld hebt, dan is de vrijheid niet duur.
Ref.
En de vogels vliegen van West- naar Oost-Berlijn.
Worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten.
Over de muur, over het IJzeren Gordijn,
Omdat ze soms in het oosten soms ook in het westen willen zijn.
Omdat er brood ligt soms bij de Gedachtniskirche, soms op het Alexanderplein!
Die tekst, daar heb ik me in mijn jeugd intuïtief aan geërgerd. Daarna en ook nu, 40 jaar later denk ik er regelmatig aan en kan ik identificeren wat me precies zo stoorde en waarom. Het onbegrip van “vrijheid”, als dat wordt omschreven met genoemde iconen en afgesloten met “Dat is nou 40 jaar vrijheid….”.
En onbegrip voor de verschrikking van de DDR als dat omfloerst wordt weergegeven door “… met je mening moet omgaan?” alsof vrijheid niet juist ook economische vrijheid behelst.
Klein Orkest was het toch? Geen klassiek liberale tekstschrijver, wel een aardig liedje.
En Rypkes reisverhaal was weer fraai. Een reis(/jacht) verhaal met politiek-filosofische bespiegelingen en integratie met de dingen des levens is een leuk concept dat je niet snel tegenkomt. Chapeau.
Mooi verhaal, Lekker vluchten naar en stukje vrijheid. Wijzen naar staten zoals de DDR waar onrecht zegevierde. Nee we gaan naar Zweden waar al veel Nederlands wordt gesproken. Flikker toch op slapende schapen, ook daar ben je niet veilig voor de misdadige globalisten. Ga lekker met je vlaggetjes op het Malieveld demonstreren en wacht op de Stasi en de Vopo’s om je lekker te laten slachten. Zing het lied van het “klein Orkest” en wacht op Uw vaccinatie met Zyklon-C(ovid)
Inplaats van niets doen zouden we kunnen bedenken op welke manier we kunnen communiceren als ze het internet platleggen.zgn.Cyborg aanval.
Niet per post in ieder geval. Iedereen heeft wel een brievenbus toch?
En je hebt buren en familie en vrienden en kennissen een auto, fiets of whatever.
Komop Eddy probeer positief te blijven. Er zijn Nederlanders genoeg met slimme ideeën ,die leggen zich er niet zo maar bij neer.Het begint nu bij velen te dagen.Ze hadden NOOIT aan onze kinderen moeten komen.
Fuck it( sorry).
Wekelijke vrijheid is: vogelvrijheid… De eland is vrij , de jager niet. Jezus zei zo iets : ” zie de vogels des velds , zij maken zich geen. Zorgen om de dag van morgen .” maar ook die gaan dood in de greppel . dus…. Hij zou kunnen bedoelen. Kom in beweging! Jezus proberen te begrijpen vanuit de bril van activisme