Hop (Humulus lupulus)

Steven VandenBerg

Vijf jaar geleden alweer bezocht ondergetekende voor Elsevier Weekblad de brouwmeester van Gulpener, Steven van den Berg voor een reportage over hun hop-plantage in Reijmerstok. Gistermiddag kwamen we even terug bij dit meest sympathieke biermerk van NL. Zij groeiden groot, door klein genoeg te blijven als familiebedrijf en zitten nog steeds gevestigd op de zelfde locatie aan riviertje de Gulp in Gulpen. 

Hopstaken in de Biergarten van Gulpener

Zwaar leven
Zowel de directeur Jean Paul als Steven waren mensen ‘naar je hart’, open, professioneel en menselijke mensen met liefde voor hun vak, Limburger afkomst en de natuur. Zo hoort het.

Hoeveel mensen leven immers niet zoals Brigitte Kaandorp bezingt in ‘ik heb een heeeeel zwaaaar leven’…. Als romanticus ben je vertrouwd met melancholie. (‘zwarte gal’). Maar ook bij de levenssappen van je lichaam die je temperament bepalen volgens de klassiek Griekse persoonlijkheidsleer, zwarte gal (melancholisch), bloed (sanguinisch), slijm (flegmatische) en gele gal (cholerisch),  dien je een zekere balans te zoeken.

Wie ’teveel bloed’ heeft, heetgebakerd is, die kan dan wel een aderlating gebruiken, zo dacht men vroeger. Nu hebben mensen eerder last van ’teveel overheid’, de ziekte van deze tijd heet ’totalitaire bureaucratie’.

Het is inmiddels weer (bijna) tijd voor de hopoogst, van Humulus lupulus haar hopbellen waarin het gele poeder zit, Lupuline dat brouwers voor de anti-sceptische werking en bitterheid aan bier toevoegen. Wanneer je zo’n bel over je vingers uit wrijft plakt die gele substantie, en de reuk lijkt een beetje op die van Cannabis sativa. Dat laatste is geen toeval, omdat beide planten verwant zijn.

Voor de plant zelf heeft de actieve stof (Lupuline bij hop, THC bij Cannabis) een werking als insecticide, net als nicotine bij de tabaksplant. Het leven van planten gaat namelijk ook niet over rozen, overal wemelt het van de kleine en grote grazers uit het insectenrijk, en microben die plantenziektes veroorzaken.

Zonder afweerstoffen zouden planten het loodje leggen. De grootste plaaggeest van de hop-plant is overigens een soort motvlinder, de Hopboorder.

Dikke hopbellen in de eigen voortuin van De Abdij in Langweer

Je drinkt dus natuurlijk insecticide als je bier soldaat maakt. Hop heeft ook een hormoonverstorende werking, zodat je er ‘manboops’ van kunt krijgen. Daar heeft ondergetekende geen last van als gespierde spijker, die dagelijks toch minstens een liter bier drinkt. ‘Veel drinken’, zei dokter. Wie ben ik om doktersadvies in de wind te slaan…

Brouwers plukken de bellen, en voegen die in een soort theezak die ze in de brouwketel te hangen. Althans: zo werkt dat wanneer je thuis bier brouwt, met een theezakje hop.

Het gasthuis van Gulpener heeft ook een rij hopstaken in haar eigen Biergarten. Daaruit oogsten ze voor de daar gevestigde microbrouwerij hop voor nieuwe gelegenheids-brouwsels. Hop groeit tot de zonnewende in de hoogte en daarna in de breedte. In het wild kun je hop zien groeien in hagen, langs bosranden en ruigtes.

Jungle met Hop langs de IJssel (Duursche Waard)

Wanneer je hop eenmaal herkent als klimplant met die esdoorn-vormige bladeren, zie je dat ze best algemeen zijn. De abdes Hildergard van Bingen, het Benedictijner kruidenvrouwtje uit de 12de eeuw zou de eerste zijn die over de toepassing van hop schreef bij bier brouwen.

Dus ja, we zijn voor een nieuwe fotosessie naar het Zuiden des lands afgezakt met onze twee teven/’bitches’, Afke en Trudy. Nu het Friesland-boek af is, dalen we af naar het land van de (neder)Franken waar je probeert iets van de magie te vangen die het ‘normale’ aardse leven ook hier kan hebben.

Dat je ‘het’ gaat zien als je maar beter kijkt.

Zelfs in het Limburgse gehucht Waterval wonen mensen die ondergetekende herkennen van Blue Tiger Studio. Dus voeren we jullie vandaag weer een duo-optreden met Tom Zwitser, onze eigen ‘keek op de week’ van Interessante Tijden. Uiteraard weer gehuld in sigarenrook, met een stevig glas bier.

We danken alle fans die het mij mogelijk maken om vrij en creatief te blijven, dagelijks te verrassen. Hoewel er in deze Interessante Tijden alle aanleiding tot verzuring is, bewaken we net als bij bierbrouwen ook bij het schrijven de juiste balans tussen de smaken bitter, zoet en zuur.

Zo heb ik geen zin om als een soort protestschrijver te boek te staan. Ik ben niet ’teuge’ dit of dat, maar vooral Pro-life, heb ontzag voor Het Leven en de Schepper van dit alles.

One Reply to “Hop (Humulus lupulus)”

  1. Proost Rypke! Leuk stuk, mooi om je vandaag op het terras tegen te komen met je twee ‘Teven’!

    Was beetje overrompeld om je zo op straat op onze vakantie in Friesland tegen te komen. Ik dacht al: het zal toch niet zijn dat ik hem tegen kom in Friesland. Heel surrealistisch maar niet minder mooi om de beste woordkunstenaar en een van de scherpte analisten tegen te komen.

    Heb tijdje terug genoten al genoten van je site, blue Tiger films maar ook podcast bij Jorn Luka.

    Keep up the good work en je pro-life benadering. Volgende keer trakteer ik je op een Grutte Pier of Beerze uit mijn omgeving in Brabant ! Met de kleine wat minder tijd nu maar misschien later eens op tocht langs je abdij. Heb je tijdje terug al kleine bijdrage gedaan voor je werk en ben benieuwd naar je nieuwe boek.

    Houdoe en bedankt!!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *