‘U mag een vreemdeling niet uitbuiten’ (Exodus 22)

Zebulon-Bijbelverwijzingen in Bijbel Evert Smit jr.

Op de zondag geen profane boodschappen. Dan lezen we uit De Heilige Schrift, Het Boek zonder welk er geen ‘Westerse cultuur’ was geweest. In het ‘uittocht uit Egypte/slavernij’-verhaal van Exodus vervolgen we nu met een opsomming van specifieke wetjes. Die legt Mozes zijn volk op dat in de woestijn kampeert, tot het hun ‘beloofde land’ in mag trekken als geheiligd volk dat door hun god HEERE is apart gezet.

Moeder Maria en ‘Gods Zoon’ afgebeeld een overtreding van het Tweede Gebod

Honderden wetjes onthoud je niet
De bekendste wetten uit Exodus zijn de ’tien geboden’, die door Jezus werden versimpeld tot ‘Heb God lief en uw naaste als uzelf’… Dat onthoud je nog wel uit het blote hoofd. Se meeste mensen zullen al moeite hebben om zelfs maar tien voorschriften op te sommen. Laat staan dat je de plicht voelt je daar aan te houden.

Denk aan het verbod op afbeeldingen, dat door de katholieke kerk eeuwen met voeten is getreden. Al die geboden onthou je alleen wanneer ‘het schrift’ en ‘het woord’ in je cultuur van belang zijn. Zodra je al die details niet kan opschrijven vergeet iedereen het al snel.

Geboden houd je omdat de ‘vreze des Heeren’ je in de nek hijgt. Pas in het Nieuwe Testament komt het idee, dat je iets graag wilt doen uit liefde. Dan zou het pas oprecht zijn. Maar het voordeel van wetjes uit Exodus is dat ze heel concreet zijn, terwijl ‘motivatie’ nogal vaag kan zijn.

 Maria in de Pelgrimskapel

Veel concreter dan Exodus 22 kan het ‘gij zult’ niet worden, zoals bij diefstal (‘gij zult niet stelen, verder in detail uitgewerkt’):

Wanneer iemand een rund of een stuk kleinvee steelt en het slacht of verkoopt, moet hij vijf runderen als vergoeding geven voor het rund, en vier stuks kleinvee voor het stuk kleinvee.

Als een dief bij het inbreken betrapt wordt en zó geslagen wordt dat hij sterft, rust er geen bloedschuld op degene die hem sloeg.
Maar als de zon over hem opgegaan is, rust er wel bloedschuld op hem. De dief moet alles volledig vergoeden. Heeft hij niets, dan moet hij vanwege zijn diefstal verkocht worden.

Als inderdaad het gestolene levend in zijn bezit aangetroffen wordt, moet hij het van rund tot ezel, tot kleinvee toe dubbel vergoeden. Wanneer iemand een veld of wijngaard laat afgrazen door zijn vee daarin los te laten en dit het veld van een ander afgraast, moet hij het beste deel van zijn eigen veld of het beste deel van zijn wijngaard als vergoeding geven.

Mariagrotje Abdij van Affligem: 1000 jaar oud en nu toerisme-object

Liefst twintig gedetailleerde voorschriften over wat je met diefstal moet doen en de dief. Waaronder een dubbele vergoeding, wanneer diefstal is vastgesteld door rechters:

Bij elk geval van verduistering, bij een rund, bij een ezel, bij een schaap, bij een kledingstuk, of bij welk verloren voorwerp dan ook waarvan iemand zegt dat het van hem is, moet hun beider zaak voor de rechters komen. Wie de rechters schuldig verklaren, moet het aan zijn naaste dubbel vergoeden.

Ook kon je niet zomaar een meisje verleiden en er mee naar bed gaan, want dan moest je een volledige bruidsschat vergoeden:

Wanneer iemand een maagd verleidt die niet in ondertrouw is, en hij met haar slaapt, moet hij haar voor zichzelf tot vrouw nemen door volledige betaling van de bruidsschat. Maar als haar vader beslist weigert haar aan hem te geven, moet hij een geldsom afwegen die overeenkomt met de bruidsschat voor een maagd.

Uit het niets komen vervolgens kapitale straffen voor seks met dieren, afgoderij en het ter dood brengen van een tovenares:

Een tovenares mag u niet in leven laten. Ieder die met een dier gemeenschap heeft, moet zeker gedood worden. Wie aan de goden offert, en niet aan de HEERE alleen, die moet met de ban geslagen worden.

Mariakapel West Vleteren

Vreemdelingen liefhebben
‘Met de ban slaan’ betekent geen ‘verbanning’ in de zin van ‘opdonderen’. Dan werd je hele familie en alle levende have ter dood gebracht. Hoe je dus ‘ethiek’ uit de Bijbel haalt, de meeste moderne mensen zijn nogal selectief in welk gebod en voorschrift ze hoog houden, met name om anderen de les te lezen.

Wie voor massa-immigratie op staatskosten is, kortom lastenverzwaring voor ondernemender landgenoten, die zal de volgende geboden op het lijf geschreven zijn:

U mag een vreemdeling niet uitbuiten en hem niet onderdrukken, want u bent zelf vreemdelingen geweest in het land Egypte. U mag geen enkele weduwe of wees onderdrukken.

Als u hen maar enigszins onderdrukt en zij maar enigszins tot Mij om hulp roepen, zal Ik hun roep zeker verhoren. Mijn toorn zal ontbranden en Ik zal u met het zwaard doden en uw vrouwen zullen weduwen en uw kinderen wezen worden.

De term vreemdeling krijgt in Levitucus 19 nog een verdere definitie:

De vreemdeling die bij u verblijft, moet voor u zijn als een ingezetene onder u. U moet hem liefhebben als uzelf, want u bent zelf vreemdelingen geweest in het land Egypte. Ik ben de HEERE , uw God.

Terwijl mensen die zich met ‘vluchtelingen’ verbonden voelen het daarvoor gaande gebod om een tovenares te doden mogelijk zullen negeren. In Deuteronomium 18 zien we dat onder ’tovenarij’ het volgende wordt verstaan:

Onder u mag niemand gevonden worden die zijn zoon of zijn dochter door het vuur laat gaan, die waarzeggerij pleegt, die wolken duidt of aan wichelarij doet, die een tovenaar is

Maria kijkt uit over de vijver van het Heiloo heiligdom

Dus horoscopen lezen, tarotkaarten leggen, daar houdt De HEERE niet van. Dat zag je ook toen Saul een waarzegster opriep om met de overleden profeet Samuel te kunnen praten. Die waarzegster was bang, omdat haar genre normaliter ter dood werd gebracht bij de Israelieten.

‘Door het vuur gaan’ klinkt in moderne context positief, wanneer je voor iemand door het vuur wilt gaan. Als het ‘over hete kolen lopen’ is, zoals je bij die pepsessies kon doen van managementgoeroes, dat je over vuur loopt zonder je voeten te verbranden. Dan kom je meer in de sfeer van wat sommige Yogi schijnen te kunnen.

Sommigen hebben zulke controle over geest en lichaam dat ze hun hart zelfs stil kunnen zetten. Of je hebt mensen als Yuri Geller die letterlijk met blikken kunnen doden, lepeltje buigen is nog wel het minste dat ze op podia doen. Van zenmeesters heb ik gelezen dat ze hun aandacht ook zo konden concentreren dat een vogel letterlijk van zijn stokje valt.

Wat ik als enige boodschap vandaag mee kan geven: ik kan anderen geen wetten voorschrijven die ik zelf ook niet kan houden. Morele bescheidenheid is het beste dat past. Heb een goede zondag.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *