We lazen eerder Fahrenheit 451, de roman van Ray Bradbury die in de sfeer van George Orwell een maatschappij schetst, waarin het lezen van boeken is verboden. Die worden direct bij vondst door een boekverbrandingsdienst op straat in de fik gezet. Die dienst is een afdeling van de brandweer waar de hoofdpersoon Guy Montag voor werkt. Zonder dat kennisreservoir en mensen die in rust zelfstandig kennis vergaren hou je een maatschappij over met een bijzonder kort geheugen.
Digitalisering, een great reset
Het verbranden staat ook voor de digitalisering. Hoeveel bibliotheken worden er vanwege kosten- en ruimtebesparing ‘opgeruimd’, nadat collecties zijn gedigitaliseerd? Wie tips heeft, geef het door in de comments hier beneden.
De titel werd overgenomen door filmmaker Michael Moore, Fahrenheit 9/11 over de banden tussen de Bush-familie en de Bin Laden-familie. En hoe de Neocons de aanslagen op 11 september 2001 gebruikten als alibi om hun oorlogsplannen uit te voeren.
Het verbranden van boeken hoeft niet letterlijk te gebeuren. Het is een symbool voor wat media- in de Verenigde Staten vooral televisie- en nu ‘sociale’ media voor invloed hebben op de geletterdheid van mensen. Dat zie je ook in Nederland.
Jongelui beneden de dertig kennen bijvoorbeeld niet 1 literair werk meer uit de Engelse en Nederlandse literatuur. Omdat ze geen lijst met boeken meer hoefden te lezen.
Wij lazen op het VWO nog dertig Nederlandse klassiekers en 25 Engelse klassiekers. Zoals George Orwell’s 1984 en Brave New World van Aldous Huxley. Maar we lazen ook de Beowulf, het eerste Oud Engelse heldendicht, van een Angel/Saks die een monster Grendel doodt, we gingen naar een toneelstuk van Shakespeare.
Zo lees je dan boeken die tot een canon behoren, net als de Bijbel. Je leest ze omdat ze tot mentale ruggengraat van een cultuur horen. Niet omdat ze agressief in de massamedia worden opgedrongen, omdat bepaalde invloedrijke partijen belang hebben dat je dat leest. Of omdat dit werk als eerste bij de zoekmachine bovendrijft, omdat grote partijen daarvoor een sommetje geld betaalden.
Zoals ‘de meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman (verwijfd deugmens gaat op de stoel van God zitten), of Yuval Noah Harari’s werk (materialisme, nihilisme en transhumanisme, mens speelt voor God), dat zelfs op de boekentafel belandde van De Wereld Graait Door en in de Jumbo-supermarkt was te krijgen.
Google bepaalt wat je belangrijk vindt
Zonder die omgang met taal buiten ‘wat zit er voor mij in, waar kan ik iets bestellen’ krijg je geen mentaal plaatje van de wereld mee, hoe denkwijzen door de eeuwen heen ontwikkelen met de taal waarin die is opgetekend. Je kunt ‘modern’ niet vergelijken met andere periodes, en de voor/nadelen van tijden afwegen. De focus kwam steeds meer op het leren van ‘vaardigheden’ zoals ‘waar zoek je iets op’…
Alsof het onderwijs al op de overname van de maatschappij door het internet werd voorbereid.
Met opzoekmachine ‘google’ als het orakel dat alle antwoorden geeft. Je ziet dat ‘jongeren’ ook blindelings vertrouwen op de uitkomsten die machines geven. Dat je google translate – een spraakherkenningsprogramma- met de meest kromme vertalingen van gesproken taal laat aankomen, zonder de logische verbanden te snappen van wat iemand zegt.
Je krijgt door de digitalisering dus een andere omgang met taal, dan wanneer je gewend was literatuur in meerdere talen te lezen.
Kennis helpt je ook eerder iets vinden, omdat je eerder weet waar je iets zoeken moet. En je ziet wat de context is van ‘de feiten’, het belang van iets omdat je het kan plaatsen in een logisch kader. Het tegenovergestelde van boekverbranding en verdomming is natuurlijk ook mogelijk. Je komt dankzij internet in aanraking met boeken, die je anders nooit gelezen had of kon bestellen.
En wat kun je makkelijk kennis delen. Of je eigen boek aanprijzen, het Magnum Opus ‘Liever dood dan Slaaf, een Pelgrimstocht door de Friese Natuur op zoek naar Vrijheid’. Te bestellen via de gelijknamige webzijde www.lieverdooddanslaaf.com. Twee kilo zwaar, een tegel op A4-formaat. Dat neem je heel anders ter hand, dan wanneer je wat vluchtig scrollt op een mobieltje.
Een boek lezen en bekijken is een geheel andere fysieke ervaring. Het woord ‘boek’ is vernoemd naar een boom, de beuk, Buch in het Duits. Bij gebrek aan Papyrus door blokkade van de handelsroutes langs de Middelandse zee door de Moren, gingen Noord West Europeanen maar over op beukenbast (en het veel duurdere perkament van dierenhuiden)
https://defryskeeuro.nl/
De mobiele (russische) crematoria die in oekraine opduiken gingen eerder langs de deuren om boeken te verbranden.
Met aanpassing van de milieu-regels gaan deze hier binnenkort ook van start.
Bij inlevering van voldoende boeken kun je dan gratis heet water voor de thee aftappen.