Een goede vriend van ons -die ook als typische Friese kop poseert in mijn koffietafelboek Liever dood dan Slaaf -nodigde ons uit als gast op Frijlan. Dit is het ecologische kampeerterrein van de Stichting Permacultuur waar twee handen vol mensen onder de rook van Leeuwarden ‘offgrid’ leven, los van het net en de rest op de kleipolders van de oude Middelzee.
Haak om Leeuwarden
De grond is van de Gemeente Leeuwarden, die afgelopen decennium deze hele streek boerenland opkocht om de Haak om Leeuwarden aan te leggen. Dat was een snelweg rond Leeuwarden van 900 miljoen euro door de beste landbouwgrond ter wereld, de sappige zeekleipolders van de Middelzee. Hier werden geen enkele kosten uitgespaard aan kunstwerken, viaducten, flyovers, om zoveel mogelijk grond in te sluiten als toekomstige bouw- en industrielocatie.
Grote woonwijken verrijzen. Zonnefarms maken van de sappige polders een Christo-landschap, ingepakt als kunstproject voor de subsidies die je krijgt, 15 jaar vast.
Leeuwarden zou zich opstoten in de vaart der volkeren, voorzien van de vierkante fallus van Bonnema. Zo sneuvelden honderden hectares goed weidevogelland. Nu zijn ze Culturele Hoofdstad geweest, en lopen er bomen van semi-overheidsorganisatie Friese Milieufederatie door de stad; Bosk, je zou een boom moeten planten omdat die doet wat bomen al sinds de oertijd doen: CO2 opslaan.
CO2-opslag is de manier om met subsidie te zeggen dat bomen groeien en zo levensadem (zuurstof) maken. Voor geld roepen mensen de gekste dingen.
Deze boerderij van Frijlan met omringende landerijen inclusief een bos voor permacultuur werd gespaard. Mensen die op ecologische wijze hun voedsel willen telen streken er neer, paradijsvogels die los van de rest willen leven. En die er genoegen mee nemen, dat je weer net als Ot en Sien weer op een tonnetje moet poepen, om na iedere boodschap daar zaagsel over te doen.
Voor de compost.
Hippie-oase
Zo ligt er nu een natuurrijke plek waar je ‘koekoek’ hoort, waar de karekiet in het riet zingt, zwaluwtjes op stal broeden en uilen ziet jagen. Deze hippie-oase ligt net als hippiekamp Droevendaal aan de Droevendaalsesteeg (Wageningen) ingeklemd tussen de gronden van Wageningen UR. In dit geval de Wageningen Dairy Campus (spreek uit ‘derrie kempus’), een industriele proefboerderij verderop aan de Boksumerweg, die op een Kolchoz 2.0-megafarm lijkt.
Duurzaam donkergrijs groot met levensvijandige uitstraling, als een kingsize doodskist. Er hadden ook plastic lampen gefabriceerd kunnen zijn voor de Chinese markt. Er staan koeien. Voor hun Livestock Research (spreek uit Lijfstok Riesurtsj)
Lijfstok Riesurtsj houdt in dat ze uit zo min mogelijk koe zoveel mogelijk product persen, terwijl een academicus daar een meetinstrument bij houdt. In het Engels vertaald schijnt zo’n activiteit meer gewichtig te zijn.
Tegenwoordig mag de koe ook geen scheet meer laten. Us Mem (naam voor de Friese Koe, onze moeder) heet tegenwoordig geen levend wezen meer- waarmee de mens al millennia in een partnerschap leefde- maar ‘emissiebron’. Dus moeten ze pillen van DSM slikken die ‘methaanemissies’ tegengaan.
Dat is duurzaam. Dat rijmt op zuur, koolzuur, het is synoniem met ‘subsidie’.
Met de groeten van Zeike Fijbesma. Die is ook duurzaam.
De derriekempus haar landerijen zijn de welbekende raaigraswoestijnen, monocultures van groen asfalt met mestinjectie waar zelfs geen paardebloem meer durft te groeien, eindeloos doodse stilte er boven, blij buigen over de kwartaalcijfers voorzien van uitgestorven veldleeuwerik. Dat bloemloze schijnt nodig te zijn voor maximale melkopbrengst.
Waarom de vogels dan ook weg moeten…Nou ja, die schijten je auto toch maar onder net nadat je ‘m uit de wasserette haalde. Efficient.
En daarom zonderen steeds meer mensen zich af
Die maximalisatie van opbrengst is weer nodig voor duurzame proefboeren om alle door hun overheid veroorzaakte lastenverzwaringen te bekostigen, dagen papierwerk omdat je als vrije uitloopboer iedere liter diesel in je trekker moet opschrijven.
Voor de C O 2 uit stoot. Dat is groen. Op papier. Bij een bankier.
En zo houdt de agro-oligarchie zichzelf in bedrijf op publieke kosten, de kongsi van het LNV-Ministerie, haar Stichting Wageningen Research en wat daar aan handophoudende multinationals van de Rabobank en Unilever.
Je hebt ook een stichting Food Valley (spreek uit ‘Voetvellie’) in de Gelderse Vallei rond Wageningen UR, voorgezeten door DSM-bazin Edith Schippers. (oud VVD-politica)
Die oligarchische club wil in plaats van lekker eten ‘food‘ produceren met hun World Economic Forum Food Hub, gesubsidieerd door de LNV-Minister. Liefdeloze rotzooi dus, drijvend op een bedje gif en gentech, met de groene groeten van duurzame Paul Polman (ex-bonuskoning Unilever). Dus als je afvraagt ‘waarom zonderen mensen zich graag af van de moderne maatschappij’:
- heb ik daar zo in columnistisch proza al geen antwoord op gegeven? Waarom zou je mee willen doen, al die lelijkheid, natuurvernietiging, ontmenselijking, leugen, bedrog, afpersing, geldzucht, de filosofie van het materialisme, de zielloosheid van de moderniteit…
- Aan de moderne tijd en haar materialisme is niet enig iets dat ook maar enigszins de moeite waard is om voor op te staan, het is alles even lelijk, leugenachtig, vals, onoprecht.
- Hoe minder oprecht, hoe rechlijniger de architectuur en landerijen, net als doodskisten ademen ze de filosofie van het materialisme.
Niet voor niets zie ik er zo ‘links’ uit, op de redactie van HP de Tijd werd ik al met Volkert vergeleken.
Zo verhuis je naar Friesland, na eerder in Wageningen gewoond te hebben op ‘Droef’, en tien jaar in Amsterdam. Je bouwde achter huis in Friesland je eigen Droevendaal, inclusief kippenhok, een vogeltuin met vijvers, bloemen, insecten, bijtjes. De sperwer die op bezoek kwam.
Vrijplaats om te verlangen
Maar er kwam een vrouwelijk sierpaardje bij de inventaris, de kippen verdwenen, de vijvers gingen dicht. Het eigen huis verliest nu zijn laatste restjes ‘studentenhuis’-uitstraling bij een opknapbeurt, waartoe afgelopen elf jaar de externe motivatie ontbrak. Dat opgebroken plafond boven van klusbedrijf Johannes de Sloper, dat vijf jaar opgebroken bleef, die aftands gelegde parketten.
Het is allemaal weg, strak, je durft er haast niet over te lopen.
Gelukkig is er dan nu in de buurt Frijlan, een vervanging voor Droevendaal voor mensen die diep in hun hart altijd hippie zijn gebleven. Zodra je het terrein op rijdt, je voelt de Friese zeewind, hoort de vogels, ruikt het land, dan valt alles van je af.
Natuurlijk, een ‘tiny house‘ is gewoon een kippenhok voor mensen, in de winter moet het hier afzien zijn en eehh, die grote Boeddha in de gemeenschapsruimte zou van mij niet beslist hoeven. Of het Boerda-beeld moet voor het Boerdisme staan, de sociale Zen van het Fries minimalisme, met weinig woorden veel kunnen zeggen, vooral in negatieve zin.
Frjemd Spul!
Het permacultuurbos is tijdelijk door de beheerder verlaten, zijn hangmat is leeg achter gebleven. Alsof er toch al weinig ambitie was er ooit werkelijk iets van te maken.
Maar zie het dan met liefde, dat de muze van lage ambitie inspiratiebron voor mensen kan zijn. Waarom zou je meer willen, als je met minder toekunt. Er moeten in deze wereld van haast en exploitatie ook groene plekken waar niks echt moet. Omdat de natuur voorziet, en in spontaniteit met betere ideeen komt dan je zelf had voorzien wanneer je strak ging plannen.
God voorziet, loop Hem niet in de weg als hij Moeder Natuur de levensadem inblaast.
Er zijn twee wegen naar onafhankelijkheid. Meer inkomsten zodat je financieel vrij wordt. En/of lastenverlichting. Wie rigoureus in kosten snijdt, wie afziet van luxe zonder ‘afzien’, die is ook ‘vrij’.
Frijlan zou pas echt vrij zijn, wanneer de grond – nu van de gemeente Leeuwarden- in eigen handen komt. Uiteindelijk is het fenomeen ‘overheid’ de antithese van ‘vrijheid’, overgeleverd zijn aan de goede wil der ambtenarij. Je kunt de goede treffen, maar het veelkoppig monster Vadertje Staat kan je even goed verzwelgen.
Daar kun je geen duurzaam paradijs op Bouwe. Tot die tijd wens je ze het allerbeste, en we komen snel weer terug.
Mooi stuk. Oerfloed begint weer te herleven, je waant je weer in een stukje niemandsland vol met vogels. Alleen als je een net strohuis en hele kas nodig hebt, lijkt het verlaten. Juist die sfeer maakt het nu charmant. Het prikkelt de fantasie.
Welkom op Oerfloed en Frijlân. Opdat we verder kunnen uitbreiden.
De Dairy Campus draait langzaam mee. Helaas draait alles daar op geld, subsidies en fondsen, en dus bepaald dat de uitkomst wat het nu is. Ooit, ja ooit, gaan we ook daar verder herstellen. Het kan niet anders toch?
Mooie rapportage Rypke! Humor, wat weetjes over een lokaal project en je plaatst het ook nog eens in lokaal en landelijk (wan)beleid.
Ik heb het nog nooit gezien al heb ik bijna 2 decennia in Stiens gewoond. Mijn ouders wonen er nog en ik rij over ‘de haak’ wanneer ik hen bezoek. Dan zie ik ook een bord aan de rand van het industrieterrein ‘De Zwette’ met:
HIER ONDERNEMEN? BEL 14058! Dus dat “Leeuwarden op zou stoten in de vaart der volkeren” komt me bekend voor! Vooralsnog wordt er weinig bijgebouwd overigens, behalve dan dat vierkante fallus symbool van Bonnema XD. Verder geen industrie maar woningen kunnen ook niet. Die moeten van D66 namelijk persé gasloos en gebruiken dus veel meer stroom dan een normaal huishouden en dat kan het elektriciteitsnet niet aan wegens teveel stroom uit zon en wind op bepaalde dagen in het jaar. Dat begreep ik in elk geval van een contact in de Leeuwarder gemeenteraad.
“De derriekempus haar landerijen zijn de welbekende raaigraswoestijnen, monocultures van groen asfalt met mestinjectie waar zelfs geen paardebloem meer durft te groeien, eindeloos doodse stilte er boven, blij buigen over de kwartaalcijfers voorzien van uitgestorven veldleeuwerik. Dat bloemloze schijnt nodig te zijn voor maximale melkopbrengst.”
Dat is ook zeer herkenbaar, het stuk Friesland ten Noord-Westen van Leeuwarden heb ik ook al eens als graswoestijn getypeerd toen ik me afvroeg waarom je zo droevig werd van dat landschap, alles was groen tenslotte. Maar het is een oersaaie monocultuur van gras, gras en nog eens gras.
Als ‘we’ meer natuur, insecten en vogels willen kunnen we volgens mij beter deze boeren betalen om aan de randen van hun weilanden wat boompjes te plaatsen en bloemenstroken. Dat kost nog geen 1% van het landbouwareaal en levert veel meer op dan de plannen van Frans Timmermans waardoor 10% van het landbouw areaal eraan moet en waar de natuur niets beter van wordt. Maar ‘de natuur’ of tegenwoordig ‘de biodiversiteit’ is natuurlijk een vroom excuus voor graaibeleid, die natuur mag dan ook niet herstellen want anders is het roven voorbij.
“Het permacultuurbos is tijdelijk door de beheerder verlaten, zijn hangmat is leeg achter gebleven. Alsof er toch al weinig ambitie was er ooit werkelijk iets van te maken.”
Dan wordt het gewoon een permaNAtuurbos! Deze beheerder begrijpt tenminste dat je de natuur helemaal niet hoeft te managen. Daarmee is hij verstandiger dan het beleid van onze overheid. Laten we dat voedsel verbouwen dan aan de boeren overlaten want voor je dagelijkse voedsel wil je niet afhankelijk zijn van hippies en ook niet van ‘professionals’, ‘consultants’ en ‘bestuurders met passie voor duurzame waarden’ uit Brussel, Den Haag en de Zuid-as.
“Het eigen huis verliest nu zijn laatste restjes ‘studentenhuis’-uitstraling bij een opknapbeurt, waartoe afgelopen elf jaar de externe motivatie ontbrak. Dat opgebroken plafond boven van klusbedrijf Johannes de Sloper, dat vijf jaar opgebroken bleef, die aftands gelegde parketten. Het is allemaal weg, strak, je durft er haast niet over te lopen”
Ik hoop dat je je nog wel een beetje thuis voelt in je eigen huis. Het klinkt toch als een verbetering dat die verbouwingen af zijn. Maar als de man van het huis mag jij toch zeker minimaal 1 eigen ruimte hebben die je volledig droevendaals inrichten kan! De Abt van de Abdij gaat ten slotte zelf over hoe hij het scriptorium voor Interessante Tijden inricht.