‘…prees ik de doden boven de levenden’ (Prediker 4)

Prediker zegt in de Bijbel het zelfde

Op de zondag geen profane boodschappen. Dan lezen we uit De Heilige Schrift, Het Boek zonder welk er geen Westerse cultuur was geweest. We vervolgen het pessimisme van bijbelboek Prediker.

Leerden we in het aan Salomo toegeschreven Prediker 3 dat mensen niets voor hebben op de dieren, (zij sterven gelijk) nu stelt Salomo dat we beter dood dan levend kunnen zijn, of nog beter: Niet geboren. Want dan hoef je de ellende niet te aanschouwen die vele mensen treft onder de zon. Geen pluk de dag (carpe diem) maar fuck de dag (fornica diem)

De Heilige Schrift, mijn ge-erfde Statenbijbel. Prediker stelt dat je het godsbestuur niet kan doorgronden

‘Het kwaaddoen dat onder de zon plaatsvindt’
Leven is als een zinkend schip. Je weet dat je vroeg of laat verzuipt, en toch probeer je er maar het beste van te maken. Net als soldaten die de loopgraven ingestuurd worden, die geloven dat de granaat niet hem treft maar de persoon naast hen zal treffen, zo kun je dan op een onbewaakt moment je gelukkig wanen. Tot het bericht komt dat je COPD hebt, of kanker of dat je dierbare nog maar een paar maanden heeft.

Vroeg of laat word je wees, moet je van je lieve ouders afscheid nemen.

Net wanneer je van vakantie terugkomt, en je katje rent het huis uit wordt ie meteen voor huis overreden door een Tokkie in een uitgewoonde Golf GTI met spoiler en lawaai-uitlaat. Of Piepende banden, foetsie. Het is alleen al een kwelling te weten dat er Tokkies bestaan, dat die poepen en vreten en ruimte beslaan op de zelfde planeet. Useless Eaters. Of klimaatnarcisten die ‘de planeet’ gebruiken als stropop om de vermeende morele grootsheid van het eigen persoontje er bij anderen in te rammen.

Zo komen we in de stemming van het bijbelboek Prediker, waarbij hoofdstuk 4 als volgt opent:

Opnieuw zag ik al de onderdrukking die er onder de zon plaatsvindt. En zie, de tranen van de onderdrukten; zij hadden echter geen trooster. Aan de kant van hun onderdrukkers was macht, zij daarentegen hadden geen trooster.

Daarom prees ik de doden, die al gestorven waren, boven de levenden, omdat die nog steeds in leven zijn. Beter af dan die beiden is wie er nog nooit is geweest, die niet gezien heeft het kwaaddoen dat er onder de zon plaatsvindt.

Met een Neder-Saksische uitspraak uit de Bijbel: alles het sien Tiet (Prediker 3)

Fuck de dag (Fornica Diem)
Het is kortom niet ‘pluk de dag’ bij Prediker maar Fuck de Dag, Fornica Diem. Wat kun je daar aan doen, volgens Prediker? Weinig, behalve samen de smarten delen in het aardse tranendal. Het is maar te hopen voor je, dat je een metgezel hebt. Dan kun je elkaar nog steunen en troosten. Maar er zijn miljoenen eenpersoonshuishoudens in Nederland, een land dat geestelijk zo is verarmd dat mensen De Staat verafgoden, zodat een ‘minister van Eenzaamheid’ soelaas zou bieden naast een Minister van Klimaat, Stikstof en Veiligheid;

Opnieuw zag ik ijdelheid onder de zon. Er is er één, en geen tweede. Hij heeft ook geen kind of broer en toch komt er geen einde aan al zijn zwoegen. Ook wordt zijn oog niet verzadigd van rijkdom. Nooit is het: Voor wie tob ik mij af en laat ik mijzelf het goede ontbreken? Ook dat is vluchtig en een treurige bezigheid.

Twee zijn beter dan één, want samen krijgen zij een goede beloning voor hun zwoegen. Want als zij vallen, helpt de één zijn metgezel overeind. Maar wee die ene die valt, terwijl er geen tweede is om hem overeind te helpen.

Ook als er twee bij elkaar liggen, hebben zij warmte, maar hoe moet één alleen warm worden? En als iemand de één overweldigt, zullen die twee tegen hem standhouden. Een drievoudig snoer wordt niet snel gebroken.

Prediker besluit dit vers met de beschouwing dat je beter weinig geld kunt hebben en wijs kunt zijn, dan dat je in vermogen omkomt maar verstandelijke gaven mist, zodat deze verarmt:

Beter een arme maar wijze jongeman, dan een oude maar dwaze koning die van geen waarschuwing meer wil weten. Ja, iemand komt uit de gevangenis om koning te worden, terwijl iemand die in zijn koninkrijk is geboren, verarmt.

Ik zag al de levenden onder de zon omgaan met de jongeman, de tweede, die voor hem in de plaats kwam. Er komt geen einde aan al het volk, aan allen die er vóór hen waren. Ook zullen zij die later komen, zich niet over hem verblijden. Ja, ook dat is ijdelheid en najagen van wind.

Bijbel in kerk van Losdorp

Leven is een teef
Het klinkt een beetje als huidig Nederland, dat door moderne bestuurders kapot gemaakt wordt, via big spending aan utopische projecten als ‘klimaat’. Je mag niet meer zeggen wat waar is, alleen nog wat sociaal wenselijk geacht wordt door de liberalen/barbaren die nu de instituties in bezit hebben. En dat gaat net zo lang door tot de schade onomkeerbaar is. Je kunt daar niets tegen doen, ja aanpassen, migreren of sterven.

Bij Prediker zien we dat hij niet schrijft wat sociaal wenselijk is, het pessimisme is bepaald niet sexy. Maar het geeft zijn eigen troost, wanneer je elkaar eens niet voor de gek hoeft te houden. Dat je niet krampachtig leuk hoeft te doen, of God bewaar ons: dat je positief moet zijn…

‘Life’s a Bitch, one day you’ll marry one’, sprak een even pessimistische vriend uit Wageningen vroeger. Hij is nu getrouwd en heeft drie kindjes. Ik weet zeker dat zijn basishouding het zelfde is gebleven. Het betekent niet dat je incapabel bent, hij had ook vele talenten. Het is je inborst, en het gevoel dat je krijgt wanneer je mensen ziet deelnemen in sociale processen, theaterstukken in de hoop op goede recensies.

Vroeger als twintiger was ondergetekende zwaarmoediger dan nu, vaker tot de dood bedroefd.

Als veertiger is het gemoed gelijkmatiger en kun je blij zijn met het simpele feit dat je (nog) leven mag, bestaan en nog genieten kunt. Zowel alleen, als samen. Ondergetekende heeft alleen zijn nodig voor het creatieve, je kunt uren voor je uit staren en aan je gedachten genoeg hebben. Het is nooit te laat om te mislukken, zoals een rijk land als Nederland ook in verval kan raken tot het een Failed State wordt.

Maar vandaag, deze zondag, die pikken ze je niet af.

Twee is leuker dan alleen, maar met alleen zijn zelf is ook niks mis

Met dat laatste vers lijkt de prediker overigens meer zijn stemming van pessimisme kracht bij te zetten, dan dat dit een logisch gevolg is van wat hij al beschreef in eerdere volzinnen. Zoals ik ook wel eens lukraak wat spui, opschrijf, tot er iets goeds tussen zit. En dan is 1 op de 10 artikelen memorabel, dat je daar later weer zinsnedes uit kunt pikken voor een nieuw boek. Zo viel vandaag ‘fornica diem’ binnen.

Dat heeft iemand anders vast ook al eens bedacht. Maar dat heb ik dan niet eerder gelezen. Dus nu overkomt het mij. Grappig dat het schrijfproces in de Bijbel dus ook zo werkt, zoals bij alle menselijke schrijvers. Heb een goede zondag samen, of vind iemand waarmee je deze dag samen door kunt brengen.

Ik kruip nog weer even bij Ophelia in bed, het is zondag nondag, en we moeten niks echt. Ja er komt iemand op bezoek, twee uur pas.

3 Replies to “‘…prees ik de doden boven de levenden’ (Prediker 4)”

  1. Hoi Rypke, hier heb je geen reet aan (wel goed bedoeld) gecondoleerd met je kat, goed artikel voor deze zondag.

    Nou dat geen geld hebben maar wel wat wijzer geworden, is me gelukt 🙂 Boodschap voor de zalige zondag ipv Carpe Diem, is Momentum Mori.. Groet Alex

  2. Prediker heeft het pessimisme als schrijver ook maar gebruikt om te voorzien in zijn toenmalige levensonderhoud. Pessimisme is tegenwoordig nog steeds booming business. Kijk maar naar de propaganda of het “nieuws”.

    En of je nou alleen bent of met z’n tweeën maakt weinig uit. Beiden hebben voor- en nadeel. Het was de partner van Gerard Reve die beweerde: “Het leven is 1 grote drol en wat er daarna met me gebeurt, interesseert me ook geen reet!”.
    Als dat waar was, waarom dan toch intiem met zijn Gerard?
    Depressies zijn van alle tijden. Het zijn de levenskunstenaars die hun leven en dat van anderen mooi maken.

    “Fuck de dag” is net als “mañana, mañana”, een praktische instelling voor mensen die elke dag tijd te kort komen om die dag af te maken. Mensen die doorlopend lastig worden gevallen door instanties, die geld proberen af te dwingen, zonder dat daar directe tegenprestaties tegenover staan. Dat je als mens genoodzaakt bent om jezelf middels de wet te moeten blijven verdedigen. Zo wordt iedere arme wijze jongeman uiteindelijk een oude dwaze koning; rijk aan kennis, maar arm in strijd. Gelijk hebben blijkt anders dan gelijk krijgen.
    Niet alles is ijdelheid en najagen van wind.

    Wat twee levenspartners voor hebben op de rest is intimiteit. Mensen zijn als water druppels. Elke druppel blijft in stand door de oppervlaktespanning. Doorbreek je die oppervlaktespanning ingevolge een kritische afstand te overbruggen dan versmelten de twee druppels tot een enkele nieuwe grotere druppel met eenzelfde oppervlaktespanning. Tip aan pessimisten: maak de afstand kleiner. En dan heb ik het niet over anderhalve meter.
    Ten slotte eindigen alle druppels als “lost at sea” om vervolgens te verdampen in een nieuwe cyclus.
    En in 1 keer weet je het! Je wordt klimaatanarchist!

  3. Ten diepste ”Al-een zijn betekend, je beseft je leeft niet in een wereld maar de wereld zit in ons.
    Mooie aansluiting op Prediker ”laat de doden hun doden begraven” (Jezus antwoordt op een Apostel vraag) wel een heel diep waarheid besef.

    Een onthecht leven leiden voorkomt lijden, maar we worden van alle kanten aangemoedigd om het leven serieus te nemen, deel te nemen, er in investeren, partij kiezen,Gokken, sex en rijkdom najagen etcetcetc, Life is a HOAX…Daarom zijn de oude Geschriften niet door geschifte geschreven…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *