Naar Metallica in de Galmbak (Arena) Amsterdam

Met de tiener die de traditie voortzet

James Hetfield heeft op zijn gitaarknuist ‘R I F F’ getatoëerd, en dat is wat hij kan: Hoekige gitaarriffs neerzetten die staan als gewapend beton.

Zo beheerst Metallica de kunst om zwaar als lood te klinken, zonder dat ze de gitaar helemaal omlaag hoeven stemmen naar A, zoals de ‘fuck fuck fuck’ schreeuwende Slipknots van deze wereld (voorprogramma in 2004), en huidig voorprogramma Architects. 

Waar andere bands een genre zijn, is er maar 1 Metallica.

Losdorp, Groningen Gothic

Bazen in boosheid
Metal is boosheid, op het leven, op de onvermijdelijke dood, op alles en iedereen, op jezelf. Een legitieme emotie die je dus in zware metalen kan gieten, zodat je op woede uiteindelijk een wereldimperium kunt bouwen. Dat is je woede constructief omzetten. Andere mensen komen niet verder dan de Wajong-uitkering, wat blowen, masturberen op de bank en Nintendo spelen.

James Hetfield besloot om ernstige twijfel over de zin van het bestaan in dit aardse tranendal op luidruchtige doch creatieve wijze kenbaar te maken. En dat doet hij met andere bandleden nu al 42 jaar, zonder noemenswaardige concurrentie. Andere bands zijn een genre. Er is maar 1 Metallica, en dus zat ook nu weer het stadion vol.

Slipknot en Korn zaten zich als voorprogramma van 2004 wat in lage A uit te sloven, zo van ‘oh wat zijn we Heavy, fuck fuck, en ook stoer, fuck fuck.’ Dat heet ‘nu-metal’.  Waarom ook steeds vloeken en schelden, alsof je een zwaar voorwerp op je tenen liet vallen, en begint rond te stuiteren.

Toen kwam Metallica op met Blackened, en werd het voorprogramma in 1 keer weggeblazen met een lesje ‘zo speel je metal’. Je hoeft niet met je woorden te schelden, dat kan ook met je instrument. Metal is een manier van spelen, dat is wat je zwaar doet klinken zonder al te zeer snaren te verslappen en het volume omhoog te schroeven.

Je zorgt bij een zware riff, dat je steeds met je spel de lage noten doet terugkeren tussen de andere noten, zodat je een soort pompende dynamiek krijgt. De Riff van Blackened (overigens door bassist nr2 Jason Newsted geschreven) heeft die notenwisseling, waardoor je met een toonladder de diepte in kan. Zonder in A af te hoeven stemmen.

Dat is geen nieuwe vinding van metalmuzikanten. Je vindt dat truukje al bij klassieke componisten als Bach terug. Die Fuga in D minor op het orgel: zeventiende eeuwse hardrock. Dat heet spanningsopbouw.

Klassiek gitaristen met Spaanse inslag doen het ook continue.

Groningen Gothic, Hornhuizen

MASTER MASTER
Wat Metallica daarnaast altijd consequent deed qua spel zijn zoveel mogelijk zogenaamde ‘downstrokes‘. Je krijgt dat pompende en zompige gitaargeluid wanneer je een slag naar beneden speelt, zoals je dat hoort bij For Whom the Bell Tolls, niet omhoog (klinkt softer).

En daarnaast moet je dan met je handpalm je snaren dempen. Aan dat gitaargeluid, alsof je met kaplaarzen statig door een moeras zompt, daar is ondergetekende aan verslaafd. Dat definieert voor ondergetekende wat ‘metal’ is. Dus geen elektrisch versterkt kampvuur-gejengel, waar je enkel oorpijn van krijgt. Maar statig, moedig voorwaarts richting graf.

Ditmaal opende Metallica met een acht en een halve minuut durende symfonische en instrumentale song, Orion, geschreven door de eerste bassist Cliff Burton. Met harmonisch tegen elkaar in solerende bas en gitaren. Welke metalband kan nu zo het podium opkomen in een stadion met 66 duizend fans, tenzij je baas bent en niets meer hoeft te bewijzen.

Hun vroegere werk was altijd symfonisch, met allerlei onverwachte muzikale wendingen. Geen lawaai om het lawaai, maar functionele herrie. Master of Puppets is daar een ultiem voorbeeld van. Eerst krijg je een pompende riff die je als vanzelf doet headbangen. Ze plakken verder de riffs aan elkaar met intelligente stops, en overgangen, waarbij de slaggitaar de drumpartij versterkt.

En na twee coupletten krijg je potverdorie een complete symfonie van dubbelstemmig gitaarspel, melodietjes die in je geheugen gegrift bleven. Tot de spanning genoeg is opgebouwd, en dan kunnen de vingers weer in de lucht met het duivelsteken (ik doe een Playboy-konijntje, satanisme is zielig), want dan ga je weer beloond worden met dikke vette bassen en kan het innerlijke beest in je- boos op alles en niks tegelijk- weer ongeneneerd brullen.

MASTER MASTER where’s the dreams that i’ve been after. MASTER MASTER, you promised only lies…

Vervolg van de Groningen Gothic-serie. Deze vonden we bij Tjamsweerd

Opa vertelt…
Met het eerste eigen verdiende geld in de supermarkt kocht ik als zestienjarige jongen mijn stereo, na de boxen (Translator, 850 gulden, nu dus euro, per stuk) uit te kiezen op hoe Master of Puppets daarop zou klinken. En natuurlijk het ultieme Metallica-nummer dat nooit zal vervelen; One. De definitie van wat metal kan zijn.

Zo met al die wendingen klokt een oudeschool-Metallicasong al gauw op een minuut of zeven of acht. Volgens de statistieken heeft de band Master of Puppets nu al 1744 keer voorgedragen, One meer dan 1500 maal. De snelheid, soms meer atletiek dan muziek. Dan ben je al zestig jaar, en je doet het nog steeds, terwijl je als de baas van een heel stadion in het rond loopt.

De eigen vuurdoop van live-Metallica was in de jaren ’90 in De Kuip, ze speelden drie uur lang, en brachten Megadeth mee in het voorprogramma. Wij als VWO-jochies in een bus met zuipende boeren vanuit Friesland er naartoe. Aangeschoten aankomen, veel zuipen, nog meer zuipen. Bij het concert in de Brabanthallen kwam de chips en chocola er weer uit, ongeveer tijdens The Unforgiven in een donker hoekje langs de rand.

Weggespoeld met een slokje bier. Dat was de tour voor The Black Album.

Bij het latere Metallica-werk begonnen ze steeds meer te klinken als een soort Rednecks en vrachtwagen-rockers. Ze begonnen zelfs over psychologie en emoties te zingen, of god bewaar me, het Muljeu… Wat boeit mij dat nou, de bi o di ver si teit.

Je wilt negatieve recensies over het bestaan, de dood en metal kan over de kleine dood gaan: De Vrouw waarin je weg wilt zinken. Dus stapte je over op de onheilige drie-eenheid van Paradise Lost, Type O Negative en My Dying Bride. Of neem ‘Death’, met de fantastische baslijnen van Steve Digiorgio, die een hele generatie nieuwe doodmetal inspireerde zoals Beyond Creation en Obscura.

Wat moderne metalen betreft: luister Wintersun, ‘Sons of Winter and Stars’: Is dat nog beter dan ‘One’ van Metallica? Maar het respect voor de band bleef, voor alle rondjes die ze in mijn speler en eerder cassette draaiden. Zo moet ik ‘And Justice For All’ toch minstens duizenden malen hebben gedraaid.

Seeking no truth, winning is all, fight it so grim so true so real….(‘Jutekei jutekei, zeeii de dominee’, zo klinkt de riff dan)

Alsof Metallica in 1988 al zong over de teloorgang van de Nederlandse rechtstaat.

Groningen Gothic Losdorp. Volgens Prediker hebben wij niets voor op de dieren, we gaan allen even dood

Tiener zet traditie voort
Nu kon ondergetekende opnieuw gaan- voor de vierde keer. Ditmaal met een prachtig opgedofte tiener in Ride the Lightning-shirt, die potverdorie de zelfde muzieksmaak heeft als jezelf, toen je zo oud was. En dit keer broodje nuchter, met alleen maar energiedrank.

Wanneer je op iemand anders moet passen, ben je meer zorgzaam dan voor jezelf. Zo krikte die prachtmeid de gemiddelde leeftijd omlaag, en de energie omhoog.

Helaas – geen haat- hadden we een zitplaats op een tribune, waar mensen wat met de armen over elkaar toekijken alsof ze een preek bij een begrafenis aanhoren. Maar ook in het centrum op het veld, was er niet zoals dat hoort: Een dikke moshpit waar je lekker om je heen kon stuiteren. Daar had tienerlief ook wel zin in.

Dat deden we nog in 2004, toen ik een pogomaatje vond, waarmee we ook de wat qua spierballen forser uitgedoste mede-headbangers konden weerstaan. Dat is al weer bijna negentien jaar geleden. Nee, nu had ik een staande buurman naast me die klaagde dat ik af en toe wat voor ‘m ging staan. Zijn vriendin was energieker, wat bij moderne geknechte mannen toch al vaker het geval is.

Die fase van berusting na zovele jaren verplicht leuk doen bij verjaardagen in zo’n theedrinkende kring, uitgekleed door veeleisende kinderen en bodemloze kut die plot van stemming kan wisselen: Zonder dat je daar ooit de rede achter ontdekken zal, behalve dan algehele onvrede met Het Bestaan.

Kijk: Daarom doet metal het zo goed, juist bij veertigers en verder.

Die ontmaskerden al de Fata Morgana die ‘geluk’ heet, maar die nooit meer is dan ‘bestedingsruimte’. Geld. Terwijl je in een dorre woestijn loopt van wieg, leerplicht en belastingplicht tot graf. Nee, nuchter gezien is ‘Het Leven’ ook een frustrerend gedoe voor vele vele mensen. Daarom drinken mensen ook zo vaak en veel. Omdat ze er nuchter eigenlijk niks aan vinden, ook aan zichzelf en elkaar niet.

Maar toch; Het Gevoel van in leven zijn, daar doen mensen weer een moord voor. Ook James Hetfield, die wel eens wat Anger Management kon gebruiken.

Wij hadden dikke lol samen, tiener en veertiger, zonder een druppeltje alcohol en verbaasden ons over al die in bier badende veertigers, die niettemin als standbeelden bleven staan bij de meest vette riffs. En dan buiten die Dixie-toiletten waar rivieren van pis uit vloeiden over het asfalt bij Station Bijlmer.

Tjamsweer, Groningen Gothic

Mammoet uitgestorven
Voorprogramma Mammoth kwam niet op, of had al gespeeld. Die was al uitgestorven toen wij binnen kwamen. Dat is een grapje van de tiener. Architects klonk in de Arena alsof je de oren in de uitlaat van een F16 houdt, en je vraagt of de piloot de nabrander even voor je aanzet. Terwijl ze op Youtube in een betere mix best aardig klonken, dat je nog definieerbare songs kon herkennen.

Nu klonk het alsof je onder water zwemt en er vaart een olietanker voorbij.

In de Galmbak die de Arena is, verzuipt het genre al snel in een bak lawaai die nog kwalijk als muziek is te herkennen. Je hoort de bassen en drumslagen, een soort ongedefinieerd onweer, en nauwelijks de middentonen. Houdt het lawaai plots op en denk je ‘fiew’, dan moet je even brullen: dan is het liedje afgelopen, en heeft de band even je support nodig. Heten ze daarom ‘supportact’? Maar het kan ook gejuich van opluchting zijn.

Bij Metallica klaarde het geluid op; Minder oorpijn, meer definitie. Maar nog steeds: Soms moest je de liedjes wel heel erg goed kennen om er nog wijs uit te worden. Dat heb je niet wanneer je het Requiem van Preisner aanhoort in het Concertgebouw.

Maar ach, je bent fan en kan terug in de auto altijd nog weer de CD opzetten.

Ophelia, moeder van de tiener in ‘Liever dood dan Slaaf’

Opvallend: Of ik nu in de Keukenhof loop, in Leeuwarden, bij een willekeurig tankstation een broodje haal, of dus bij een Metallica-concert. Overal klampen ‘fans’ me aan.

“Ga door met je goede werk!”  Dat zullen we zeker doen. Metal Up Your’ss. Met pessimisme en donkere humor, het duister in de ogen kijken kun je voor andere mensen ook een licht zijn. Of in de woorden van Metallica, dat met in zware metalen gegoten woede zoveel plezier bij zoveel mensen bracht: Lux Eaeterna.

  • Dit is ook een beetje het proza waarin mijn hoofdwerk ‘Liever dood dan Slaaf’ is geschreven, te bestellen via www.lieverdooddanslaaf.com

4 Replies to “Naar Metallica in de Galmbak (Arena) Amsterdam”

  1. Sorry Rypke, maar dit is weer helemaal niks. Valt mij weer een beetje tegen. Past ook niet bij de ‘profane’ boodschappen die je prachtig schrijven kunt en dan dat duivelsteken?
    Met een playboy konijntjesgroet doe je eigenlijk precies hetzelfde, maar dan op een verkapte manier. Metallica, hou op. Muziek uit de afgrond. Hoop dat je nog eens tot dezelfde conclusie komt net als ondergetekende, dat hel en hemel, donker en licht, God en duivel niet samen gaan. Twee heren kun je niet dienen.
    Wij hebben een keus en natuurlijk is een ieder vrij in wat hij/zij wil geloven/aanhangen/verheerlijken etc., maar toch….
    Er is zoveel mooie muziek, waar je net zo blij van kunt worden en je ziel geen averij oploopt. Hoop dat je die nog eens ontdekt en samen met de tiener van kunt genieten.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *