In het Boek der Natuur vandaag, het belang van natuur direct rondom je huis. Wat is dat toch, dat zodra een huis nieuwe bewoners krijgt, ze als eerste alle resterende groen weghalen. Was bij mijn ouders elders in Friesland ook al het geval, nieuwe overburen die een zestig jaar oude appelboom weghalen als actie om hun stempel te drukken, maar het is een fenomeen dat in de hele Westerse wereld is opgetreden afgelopen twintig jaar, de opmars van wat ik wel de Tegeltuin voor de Onderhoudsarme Hersenpan noem.

Komt er een grote container voor huis, dan knort de kettingzaag en zo treedt de kaalslag op om wat eerder een tuin was om te bouwen tot industrieterrein, motto ‘oprotten met je egels, wij gaan voor tegels’. En dan verschijnt een militaire enclave waar de Nieuwe Bewoners hun privacy herbewapenen. Je mag er niets van zeggen, je mag niet oordelen, dat werk.

Waarom niet? Omdat je dan op agressie stuit?

Het heeft ook niets met opleidingsniveau te maken. Je kunt veel beter handig zijn en een huis bouwen dan een of andere deskundoloog zijn ter academie die iets bazelt over stikstof of klimaat.

Het is een cultureel fenomeen dat van de kop af tot de staart doorrotte: Toen Willem Alexander in zijn Veluwse lusthof de boel ging verbouwen, werd het ook zo’n minimalistische klerezooi waar de historie geruimd werd. Net als bij het vernieuwde Catshuis. Je ziet het ook bij moderne architectuur, die zwart golfplaten aanbouwen, dat heeft de menselijke warmte van het crematorium van een Sovjet-gevangenenkamp. En in die traditie van mentaal minimalisme past dus ook de Tegeltuin voor de Onderhoudsarme Hersenpan.

Nu krijgt dankzij het fenomeen ‘nieuwe bewoners’ ook de entree van mijn dorp de uitstraling van een industrieterrein, door de Nieuwe Bewoner die een tochtgat maakt door zestig jaar oude essen om te zagen. Daarin had nog een torenvalkje gebroed, de Nieuwe Bewoner voor deze Nieuwe Bewoners had eerder al twee kastanjes van zestig jaar oud omgezaagd, bij mij in de straat waren eerder al twee prachtige kastanjes omgezaagd, vervangen door een kaal en depressief ding, een ‘moeraseik’ zonder ecologische functie.

Voordeel: dan heb je geen last van blaadjes op de stoep!

Vervolgens sneuvelden bij de Nieuwe Bewoners aan de dorpsentree gisteren alle Rhodondenderons met een graafmachine, en nu is een industrieel project gaande. Is het echt een door massamedia gehersenspoelde gevaccineerde die gelooft dat Poetin Langweer gaat aanvallen om onze failliete inboedel in te lijven, dan wordt het een veld zonnepanelen en gaat ie dat ‘groen’ noemen.

Zo vrees ik nu ook, dat wanneer schuin tegenover de oude bewoners weggaan, ook daar dan Nieuwe Bewoners komen. Dan verschijnt de container, en het klusbedrijf, er komt een graafmachine bij. En wat deze klassieke Friezen aan pracht in het voorjaar hadden aan bloemen en hun oude fruitboom, ieder jaar met liefde behandeld en onderhouden, dat zal er dan niet meer zijn.

Komt er zo’n kale schutting omheen, zo’n privacykasteelmuur van sfeerdodend tuincentrumhout. Waarom niet ook nog tunnels er onder, als je er toch een Gazastrook van maakt.

De afgelopen veertien jaar kreeg mijn voorheen parkachtige dorpje Langweer ook steeds meer de uitstraling van een industrieterrein. Bij mij achter huis sneuvelde door ‘Nieuwe Bewoners’ een vijftig jaar oude magnolia voor een nieuwe uitbouw. Die bloeide ieder voorjaar als God’s Vuurwerk met dikke rozerode bloemen.

Achter mijn huis werd door Nieuwe Bewoners ook alle groen weggehaald, vanuit een soort mystieke opruimdrift. Zodat je nu door een tochtgat heen de sporthal kan zien. Dat komt mede doordat op last van aanwonenden vijf grote lindebomen in de zomer gekapt werden, omdat er 1 bij een zomerstorm scheef ging hangen.

Ze wilden ‘risicoloze beplanting’ oftewel, een dorp met de uitstraling van een kaal industrieterrein.

Nu snap ik dat je zo’n boom niet op je huis wilt, maar je had die ene kunnen kappen en de anderen kunnen kandelaren, net als bij de kerk toen ik hier net kwam wonen en met kroeggenoten de actie ‘Kappen met Kappen’ opzette omdat het kerkbestuur het kerkterrein wilde kaalkappen. Zo stond ik na drie weken hier nieuwkomer te zijn al met de smoel in het Leeuwarder Sufferdje. Jajaa, Bomenknuffelen doe je zo!! Jajaa, grutpraat hijj siltjir wol euven fertelje…

Wat interesseert mij immers een ver Amazonewoud of ‘het klimaat’, aan abstracties ver weg die je alleen van de tv kent die je niet kunt zien heb je niks. Het Paradijs betekent letterlijk ‘ommuurde tuin’, en een tuin is begroeid met beplanting die de mens bekoort en van dienst kan zijn. De klassieke mens wilde in een tuin leven, het pastorale landschap waar de chaos buiten bleef en al het goede binnenin, van arboretums tot kloostertuinen, alles getuigt van dat klassieke paradijsverlangen.

Bij massamedia -gehersenspoeld vaccinatievee, dat NOS Journaal niet alleen kijkt maar zelfs gelooft, is dat echter niet langer het geval.

Verderop in mijn wijk kwamen ook ‘nieuwe bewoners’ het huis kopen, met het groen waar de laatste ransuilen van Langweer verbleven. Er kwam een container en een klusbedrijf, nu is dat ook weggekapt en de uilen zijn verdwenen. Je houdt je hart vast wat er met die prachtige appelbomen aan de Buorren in de ommuurde tuin gaat gebeuren wanneer ‘Nieuwe Bewoners’ daar hun zinnen op zetten.

IMBY, In My Backyard
Ondergetekende deed precies het omgekeerde: Ik wilde geen tegels maar egels, groef vijvers, plantte bomen, liet klimplanten bij de muren opgaan als natuurontwikkelproject. Ik nam twee kippen voor de scharreleieren en bouwde een eigen Klein Droevendaal achter en om huis. In het rommelhoekje overwinterde een egel, in de vijvers kwamen eendjes landen en er huisde zelfs een salamander in, de sperwer kwam iedere zomer op bezoek om jonge vogeltjes te snaaien, en er zat met regelmaat een ransuil die ‘hoe hoe’, riep.

Afke is meer urbaan ingesteld, die ziet liever de tuin transformeren tot extensie van een ordelijk binnen, ik snap dat je er anders naar kunt kijken. Maar ook weer niet helemaal.

Kijk, waarom is natuur, alles dat groeit en bloeit en ons dagelijks boeit zo belangrijk. Het is iets waaraan je dagelijks vreugde kunt beleven zonder dat daarvoor enige sociale competitie nodig is, aanzien of weet ik wat voor sociaal gekonkel. Zo leuk zijn andere mensen helemaal niet, uiteindelijk heb je er niks aan en kun je het beste vrienden zijn met jezelf. Niet voor niets zong Iggy Pop “The Goddamn Social Life, its Torture dressed as fun”…. Niet voor niets trok ook de stoicijn Marcus Aurelius zich het liefste terug in de natuur, weg van al het gekonkel van de senaat.

Dat is nu precies de functie van ‘natuur’, een plek waar je met je dierbaren kan vertoeven zonder bij anderen op de lip te hoeven zitten, genieten zoals net nog in het landschap van Zuid Limburg, een pastorale pracht die je als het ware omarmt, geurend naar bloesems van fruitbomen, een gratis concert van vogeltjes die zin in het voorjaar zingen. Het zelfde gevoel krijg je ook in oude steden die nog een echt centrum hebben, dat is een ander gevoel wanneer je op een goddeloze dag in Zoetermeer verzeild zou raken.

Het tijdloze versus permanente tijdelijkheid en omwoeling.

Natuur is er voor iedereen die er oog voor heeft, en kan voldoening in zichzelf geven, Natuur oordeelt niet, het is een oordeelvrije omgeving. Al klinken kwakende eenden weleens alsof ze je uitlachen. Hebben ze helemaal gelijk in, want ach ja, wie ben je ook eigenlijk, een hoopje wormenvoer…Neem Bart, de Vink die nu achter huis iedere ochtend z’n riedeltje doet met vinkenslag, in de door mij aangeplante meidoorns. Tjtjtjtjdjdi dlfjelrjao (dat laatste is de vinkenslag) Een kleine injectie vreugde.

Gisteren in de gekapte bossen van Eijsinga idem dito. Ik zag een sperwer een rare camouflagevlucht maken, gek doen en dacht: Wat is tie van plan. Blijkt er een dik Havikwijf in de boomtop te zitten die het op de Sperwer gemunt heeft. Die havik schudt z’n veren uit en begint een jachtvlucht, vervolgens probeert de sperwer boven de havik te blijven als een soort battle tussen Spitfires en Juckers in de Battle of Britain, steeds hoger cirkelend in de lucht. Zomaar gratis en voor niks krijg je plezier op een presenteerblaadje van de Natuur.

Nu nog mijn vriendelijke doch dringende verzoek aan de buren om mij heen: waarom moet jullie kat bij mij in de tuin schijten en mijn vogeltjes verjagen? Dat is toch net zo onbeleefd als je hond in andermans tuin loslaten die daar dan de kippen doodbijt en een drol nalaat?

Waardeer mijn Friese blokkeer-proza met een tikkie, klein of groot, tnx! via https://tikkie.me/pay/t5qmnjmjik8omo3dem1s