Met visdieven rond IJsselmeer gaat het fantastisch…(4)

In deel 4 van Zuiderzee-Leaks bezoek ik Tacozijl. Daar kolkte het Zuiderzee-water naar binnen de boezem in, nu de stuw open stond. Het water neemt veel kleine visjes mee uit het IJsselmeer, en de jagers op vis als die sierlijke visdieven, de vissers met humor (aalscholvers) en futen wachten ze op. Zoals je dat steeds bij stuwen en gemalen ziet.

Ik kon niet zien welke soort vis ze steeds vingen.

Een tiental visdiefjes (Sterna hirundo) cirkelde boven de Ee (komt uit bij Elfsteden-plaatsje Sloten), steeds duikend naar kleine visjes. Zeezwaluwen zou een betere naam zijn voor deze sierlijke visjagers. Ook de aalscholvers visten mee. De vlag hing uit op ‘Inlaten’, dus het Waterschap wil de boezem aanvullen.

En zo kon ook de vlag uit bij de visdiefjes, die profiteerden van deze kolkende vismigratierivier met meegesleurde jonge visjes als voedselgrond.

Ik zie visdieven overal en ze zijn algemeen. Maar toch kwam hij 2004 terecht op de Rode Lijst voor werkverschaffende vogelsoorten. ‘Kwetsbaar’ zou hij zijn, volgens zij die daar hun brood mee verdienen… En kwetsbaar zou hij blijven.

Maar is die visdief net zo licht geraakt als visnicht Kees Terwisscha en zijn Vismigratierivier? Wanneer je die zeezwaluwen zo behendig bezig ziet, dan krijg je al twijfels…Het lijken eerder adaptieve opportunisten, slimme vogels, niet voor 1 gat gevangen, want op zee zie je ze ook achter garnalenkotters hangen voor een hapje. Garnalendiefjes, en je hebt al visdieven die op daken van industriehallen broeden: de Praxisdiefjes.

Pure gratie

En wat een gratie, je kunt uren naar die sterns kijken en hun sierlijke zwenkvluchten, duiken en plotse uitvallen.

Pets! Koppie onder….

De natuur is altijd veel boeiender dan de ecologische klaagzangen van natuurorganisatie-beschermers..Dus wat is er echt aan de hand?

Kolkend water doet de visjes blijkbaar opborrelen vanaf de bodem en ze makkelijker vangbaar maken…

Een jong voeren op de Ee

‘Het gaat zeer slecht met de visdief in het IJsselmeer’ (????)
In maart liep Vogelbescherming nog tegen IJsselmeervissers aan te trappen, die ‘illegaal spiering zouden gaan vissen’ . En dat mag niet want volgens Vogelbescherming gaat het ZEER slecht met die visdief in het IJsselmeer:

Ik lieg, hij loog, wij ecologen…..

Laten wij als Baardmannetje die ongefundeerde en ongenuanceerde bewering van valse snor Fred Wouters eens controleren:

In dit IBN-DLO rapport ‘Ecologisch profiel van de visdief uit 1992 zie je een historisch overzicht van de populatie, uitgesplitst naar de nationale, de Wadpopulatie en IJsselmeerpopulatie. Rond 1900 broedden hier een geschatte 30 duizend paren.

Toen werd het mode om dode visdiefjes op dameshoedjes te dragen (ja hoe idioot zijn mensen…), zodat door jacht en afschot de populatie inzakte tussen 1905 en 1910. Mede dankzij verzet tegen die zinloze slachting kwamen 1910 vogelbeschermings-wetten van de grond.

…een Zuiderzee vol visdiefmeppers, de IJsselmeerzijde bij Tacozijl: Vogelbescherming Nederland steunt het Energieakkoord

De populatie herstelde zich na 1910 weer tot  26 duizend paar in 1930. Het maximale (geschatte/gereconstrueerde) aantal broedparen lag in 1937 op 46 duizend paar. Die broeden vooral in 1 kolonie in De Beer, (dik 17 duizend paar) het vogeleiland dat in 1964 werd verbouwd tot Europoort. Nu is er nog een snippertje van 12 hectare, de Kleine Beer.

In de Oorlogsjaren schoten mensen weer visdieven en ze raapten de eieren. Toen halveerde de populatie. Daarna tikten ze in de jaren ’50 weer even de 30 duizend aan.

En toen kwam de crash van eind jaren ’50 met het dieptepunt van 5000 paar in 1965. (dat gebeurde ook bij de grote stern) De oorzaak? (blz17)

Deze achteruitgang vond voornamelijk plaats in de kustgebieden en werd veroorzaakt door een vergiftiging met gechloreerde koolwaterstoffen afkomstig van een fabriek in de Nieuwe Waterweg (Koeman1971, 1975).Na dit dieptepunt heeft de broedpopulatie van de visdief in Nederland zich enigszins hersteld tot ongeveer 10000 paren in de laatste twintig jaar.In 1983 broedden er iets meer dan 13000 paren en in1990 bijna 12000.

Inmiddels (2014) zouden er weer 17-18.000 broedparen zijn, zo meldt Vogelbescherming. Een jaar later in 2015 geeft Sovon een aantal van dik 15 duizend paar op . Hoe ‘zeer slecht’ is dat?

…tsja, hoeveel visdieven ‘horen’ in het IJsselmeer te leven? IBN-DLO ‘Ecologisch Profiel van de visdief’ 1992. Anno nu zijn er wel 5000 paar

Visdief kwam eerder in IJsselmeer/Zuiderzee nauwelijks voor
Dan de IJsselmeer-populatie. Pas na de jaren ’50 ontdekten de visdieven het IJsselmeer als plaats om te broeden, eerst Polder IJdoorn en Wieringermeer.

De grootste kolonie aan het IJsselmeer vestigde zich uiteindelijk in Friesland in de Workumerwaard (1500 paar, de helft van alle IJsselmeer-visdieven.) Maar die verdween weer

Visdieven hebben als grondbroeders nu te lijden van vossen, die nu langs de hele kust voorkomen en nesten met eieren kunnen opvreten. Die kolonie van de Workumerwaard is verdwenen. Sovon meldt dat de visdieven ook hun broedplaatsen verlieten op ‘de hoge gronden’ en langs de rivieren. Ze verzwijgen daarbij dat nestpredatie een oorzaak moet zijn.

Tussen 2002 en 2004 werd boven Enkhuizen met baggerslib uit de vaargeul Amsterdam-Lemmer het kunstmatige eiland De Kreupel (70 hectare, in beheer Staatsbosbeheer) aangelegd. En daar gingen alle visdieven toen broeden, veilig voor de vos. Het werd (tijdelijk) de grootste Europese kolonie. Niets zo opportunistisch als de natuur.

Volgens dit Natura 2000 ontwerpbeheer-plan 2016-2021 zijn er nu exact 2270 meer visdieven dan ambtenaren zich wensen kunnen in het IJsselmeer. Allen broedend op De Kreupel.

  • Die 5330 zijn wel 2 maal zoveel dan in 1990 rond het IJsselmeer. Hoe ‘zeer slecht’ is dat? Maar weer 40 procent minder dan in de jaren ’50. Het blijft maar veranderen, die natuur….

…dit is een aalscholverstaart, net op het moment dat hij duikt

…even uitrusten aan de kant…

….en daar gaat hij weer te vissen

Broeden op daken: is dat ook ‘kwetsbaar’?
In mijn jeugd broeden visdieven op Friesland Buitendijks tegen de Waddenzee aan bij Zwarte Haan. Maar daar zijn ze ook verdwenen. De vos komt daar nu voor, een Waddenvos. En Fryske Gea, de regionale natuur-subsidieprutsclub- laat er grote paarden rond-denderen zodat er van broeden niets meer komt.

Maar je ziet visdieven al een oplossing vinden voor gevaar op de grond van vossen en grote graas-ecologen: gaan ze op grint-daken broeden. Hier in Friesland al op het dak van bejaardenhuizen, in Den Bosch al op het daken van bedrijvenparken. Zoals Sovon meldt:

Opvallend zijn enkele vestigingen van soms meer dan 100 paren op daken van grote gebouwen in West- en Noord-Nederland.

Slimme vogels, die visdieven, ze ontwikkelen nieuw gedrag, passen zich rap aan. Evolutie. Je kunt een populatie van nu ook niet met ‘vroeger’ vergelijken en stellen dat ‘vroeger’ beter was. Dat betere vroeger was ook maar een momentopname bij andere omstandigheden. Toen was De Beer er wel, maar de Kreupel weer niet.. En onze visdieven gedragen zich ook weer anders.

Kopje onder….

..sierlijke schoonheden…de bioloog die zo’n dier de naam ‘visdief’ gaf moet een slechte dag gehad hebben…Zeezwaluw is treffender.

..een witgatje, die lijkt op de tureluur en maakt zo’n swiep swiep swiep geluid, alsof je tussen het spleetje van je tanden blaast. Let op de enorme stroming.

…op de achtergrond het plaatsje Wijckel

  • Ook van bovenstaande plezier gehad en iets opgestoken? Je kunt mijn graaf en spitwerk in combinatie met beeld op niveau ondersteunen, zodat ik nooit met ‘collega’s’ hoef te werken, in ‘dialoog’ moet gaan of moet ‘netwurku’ (een beetje digitaal hielen likken op linkedin), maar gewoon mezelf kan blijven en doen waar ik goed in ben zonder compromis aan organisatiebelangen of politiek. Zet je waardering om in wat financiele energie via Stichting Milieu Wetenschap en Beleid, IBAN NL04INGB0005526038 onder vermelding van Blogs Rypke.
  • En voeg je bij het gezelschap regelmatige en incidentele donateurs die mij al jaren helpen vrij te zijn in een zee van volgers en neppers.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *