Alle ‘natuurbeheer’ en ‘natuurherstel’ is tuinieren, maar weinigen geven dat openlijk toe. De directeur van Nationaal Park de Hoge Veluwe, Seger van Voorst tot Voorst is een prettige uitzondering op die regel.

Vijf jaar terug kreeg ik als journalist een nachtverblijf aangeboden door Nationaal Park de Hoge Veluwe in een supertent van Boeren Beter Bed. Een deel van het verslag ervan is uiteindelijk terecht gekomen in ons boek ‘Ecomodernisme, het Nieuwe Denken over Groen en Groei. (Nieuw Amsterdam, 2017); dat je zo’n landschapspark met wild hebt op een uurtje rijden van iedereen in Nederland af.

Hup Holland!

Waar je de herten hoort burlen, de zwijnen ziet wroeten, de raven krullen speels door de lucht en laten hun ‘orhh’ over een kilometer galmen. Terwijl je overdag defensie hoort oefenen met haar nieuwste schiettuig.

Een Ecomodernistisch Paradijs. De directeur Seger van Voorst tot Voorst interviewde ik al eens voor het biologenkrantje ‘Bionieuws’, ‘We Tuinieren en daar zijn we trots op’.

De directeur erkent de olifant in de kamer van het Nederlandse natuurbeleid. Dat je gewoon een tuinman bent op grote schaal. Want als je niet ingrijpt, dan keldert de soortenrijkdom en blijven enkele dominante generalisten over, zoals iedere tuinier uit eigen ervaring weet.

Naast de tuinhark kun je dus ook het jachtgeweer hanteren om dieren-aantallen op het gewenste peil te houden. Die eerlijkheid zonder al teveel ideologie spreekt wel aan.

Ik overnachtte in een Glamping-tent, van Boerenbed en kreeg en wildsafari aangeboden. In de ochtend ging je even je Kung Fu vormen trainen midden op de zandverstuiving. Wat is Nederland een geweldig land, zoveel verschillende landschapjes op zo’n klein oppervlak. Hieronder het interviewtje dat ik voor Bionieuws publiceerde:

Seger baron van Voorst tot Voorst (47, nu 55) is directeur van Stichting Het Nationaal Park De Hoge Veluwe dat dit jaar 75 jaar bestaat. Hij beschermt de zelfstandigheid van het park, en daagt andere terreinbeheerders uit voor een vergelijkend warenonderzoek. ‘Ik durf de weddenschap aan dat wij op soortenbehoud minstens zo goed scoren.’

De Hel, maar dan in je houtkachel

Van Voorst tot Voorst voert de nodige gevechten in natuurland. Als secretaris van de Vereniging Gelijkberechtiging Grondbezitters procedeert hij tegen de Nederlandse staat, die de 3 grote terreinbeheerders zou voortrekken bij toewijzing van natuurgrond en beheerssubsidies.

Ook streed hij tegen de gezamenlijke wildernisplannen van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten, het Ministerie van LNV en de provincie Gelderland.

Trudy!

In het plan Veluwe 2010 streefde dit kwartet naar begraasde procesnatuur voor de Midden en Zuid-Veluwe. Hierin zou de ‘doelsoort’het edelhert vrij van Oostvaardersplassen naar de grote rivieren moeten migreren. Naast snelwegen, landbouw en Veluwemeer was hier ook de omheining van De Hoge Veluwe een obstakel voor het vrije hert. En dus een doorn in het oog.

Maar de baron hield voet bij stuk. Rond het park zouden geen hekken verdwijnen, hooguit komen nu op drie plaatsen in- en uitsprongen voor wild.

Vochtig bos in de ochtend

‘Wij verdienen ons geld met 500.000 betalende bezoekers’, zegt Van Voorst tot Voorst. ‘Wanneer je de omheining weghaalt en vrije toegang geeft, zet je de bijl aan de wortel van de bestaansbasis van ons park. Afgezien van projectsubsidies, zoals voor duur heidebeheer voeren wij een subsidie-onafhankelijke exploitatie.

Die financiële onafhankelijkheid maakt juist, dat we niet iedere tien jaar van koers hoeven veranderen vanwege modieus beleid en subsidies.’

Trudy!

Open doel
Krijgt de baron de kans, dan profileert hij zich als praktijkmens met een dwarse visie op het Nederlandse natuurbeleid. Dit zou worden bepaald door ‘bureauecologen die niet weten dat je nat wordt als het buiten regent’, zo tekende het Vakblad Natuur Bos en Landschap dit voorjaar op.

Op De Hoge Veluwe geen populaire procesnatuur met Schotse hooglanders. Het streefbeeld vormt al 75 jaar ‘het beste van de landschappen die we in 1900 hadden’.

Stuifzanden met mossen, uitgeboerde arme grond

Dit ouderwetse detailbeheer, en Van Voorst tot Voorst zijn tegendraadsheid stuitten de afgelopen vijf jaar op weerstand. ‘Ik heb me verbaasd over het fanatisme, dat bestaat bij het propageren van natuurvisies’, zegt Van Voorst tot Voorst. ‘Ik heb op de optiebeurs gewerkt: die wereld is hard. Ik heb in de politiek gezeten als statenlid: de politiek is gemeen. Maar in de wereld van natuurbeheer zijn sommigen hard én gemeen.’

Avondlicht

Net als bij godsdienst zouden hier rekkelijken en preciezen rondlopen. “Met het gros kan ik goed overweg, maar een handjevol preciezen met onevenredige invloed wilde beslist de eigen visie opdringen’, zegt Van Voorst tot Voorst. ‘De rijkdom van de Veluwe bestaat juist bij gratie van dynamiek en afwisseling.

Met één beheersvorm krijg je een bruine soep in plaats van die lappendeken. Als onze buren procesnatuur willen vind ik dat prima. Als wij ook maar ons eigen beheer kunnen voeren. Wij maken er geen geheim van dat we tuinieren. En daar zijn we trots op.’

Trudy!

Personen bekritiseren, daar laat de baron zich niet toe verleiden. Ook laat hij het beleid in procesnatuur-icoon de Oostvaardersplassen buiten schot. ‘Het verschil in beheer tussen onze gebieden is ook kleiner dan men zegt’, stelt Van Voorst tot Voorst. ‘Staatsbosbeheer schiet het overschot aan grazers dood als ze door de hoeven zakken, wij als ze nog kerngezond zijn.

Reebok

Bij de, wat mij betreft overdreven commotie over de sterfte van grazers kreeg Vera voor de camera van Twee Vandaag een schot voor open doel. Hij mocht uitleggen waarom de gang van zaken in de Oostvaardersplassen zo goed is, en dan zegt hij: het mag van de rechter. Ik voerde prima gesprekken met Vera en heb niets persoonlijks tegen hem, maar ben wel blij dat ik daar niet verantwoordelijk ben.’

Out of Africa in NL

Is er dus wel een objectief verschil in kwaliteit van beheer tussen particulieren en de grote natuurorganisaties? Wat Van Voorst tot Voorst betreft zou een vergelijkend warenonderzoek mogen plaatsvinden. ‘Ik leg graag al onze soortengegevens op tafel’, zegt hij.

Moeflons

Trudy

‘Dan moet er wel een onafhankelijke commissie komen, met wetenschappers én praktijkmensen van verschillende bureaus die de toetsing doen. Dus niet weer alleen Alterra of Triple E (Gelders Bureau opgericht door Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten RZ).

Wanneer je dan eerlijk het effect van beheer meet op instandhouding en vergroting van soortenrijkdom volgens Natura 2000, durf ik de weddenschap aan dat particuliere grondbezitters minstens net zo goed presteren.’

Kung Fu trainen in de ochtend

Kung Fu trainen in de ochtend