Op de zondag geen profane boodschappen uit De Abdij. We lezen uit de Schrift voor de ‘Kracht van het Woord’, en keren weer terug naar de Psalmen. Met vandaag de misschien wel meest sombere litanie uit de gehele Bijbel: Psalm 88. De Psalmist Korach zingt de ‘onderwijzing van Heman de Ezrahiet’.
Dat was duidelijk geen positivo, burnout is hier het woord niet, de door de Psalmist beschreven ultieme persoonlijke beerput. Hij betoont zich een atheïst. Na de dood is er niets. Dus als hij dood zou gaan heeft God ook niets aan hem. En daarom: waarom kwelt God hem dan zo?….Zoals hij stelt ‘Zal uw goedertierenheid in het graf verteld worden’?
Burnout is het woord hier niet
De meeste Psalmen worden aan David toegeschreven, de Borderline-koning der Joden met zijn stemmingswisselingen, wraakdichten en lyrische jubelzangen. Maar Korach kon er ook wat van, Psalmzingen, wanneer hij de litanie van Heman bezingt. Hier krijgt ‘Het Leven’ het onderste uit de kan, een veeg uit de pan.
We zien in Psalm 88 een geslachtofferde, die als Job leeft (de door God van alles beroofde via ‘Jobstijdingen’): er is niets dat hem enige glans geeft aan dit leven.
‘Burnout’ is het woord niet om zijn ellende te beschrijven. Dus de Psalmist richt zich als advocaat van zichzelf tegen God, als ware hij een stervende soldaat in de loopgraven van de Eerste Wereld Oorlog. Of welk ander hellehol de goddeloze 20ste eeuw ook opende, waar mensen als ratten sterven moesten in ultieme eenzaamheid.
De weerklank van Psalm 88 is, of de Psalmist het niet met Hem op een akkoordje kan gooien, als hij zijn ellende zo lyrisch verwoorden kan. Want ja, wat heeft God aan het op deze wijze kastijden van een mens met de gesel van ‘Het Leven’.
Om kort te gaan vind hij God eigenlijk maar een sarcastische klootzak die gemakkelijk lullen heeft vanuit zijn hemel. Toch mooi dat de God van de Bijbel ook die functie kan vervullen. Dat je tegen de Hemelse Vader kunt aanschoppen als huilend kind. Bij welke andere geloven kan dat?
Tegen de Hemelse Vader aanschoppen
Was God enkele een onpersoonlijke oerkracht dan zou je weeklacht leeg weerkaatsen in het Heelal. Was de God van de Bijbel een Liefdeloze Despoot, evenzo. In de Bijbel kan je als lieddichter gewoon eens stevig naar God uithalen, die Putjeschepper, en wel bij Psalm 88.
De Psalm gaat aldus:
O Heere, God mijns heils! bij dag, bij nacht rop ik voor U: laat mijn gebed voor uw aanschijn komen, neig uw oor tot mijn geschrei. Want mijne ziel is der tegenheden zat, en mijn leven raakt tot aan het graf.
Ik ben gerekend met degenen die in den kuil nederdalen, ik ben geworden als een man die krachteloos is: afgezonderd onder de dooden, gelijk de verslagenen die in het graf liggen, die Gij niet meer gedenkt, en zij zijn afgesneden van uw hand.
Gij hebt mij in den ondersten kuil gelegd, in duisternissen, in diepten. Uwe grimmigheid ligt op mij, Gji hebt mij nedergedrukt met alle uwe baren.
Sela.
Mijne bekenden hebt Gij verre van mij gedaan. Gij hebt mij hun tot eenen grooten gruwel gesteld; ik ben besloten en kan niet uitkomen. Mijn oog treurt vanwege verdrukking; Heere, ik roep tot U den ganschen dag, ik strek mijne handen uit tot U.
Zult Gij wonder doen aan de dooden, of zullen de overledenen opstaan, zullen zij U loven?
Sela
Zal uwe goedertierenheid n het graf verteld worden, uwe getrouwheid in het verderf? Zullen uwe wonderen bekend worden in de duisternis;, en uwe gerechtigheid in het land der vergetelheid?
Maar ik, Heere, roep tot U, n mijn gebed komt U voor in den morgenstond. Heere waarom verstoot Gij mijne ziel en verbergt uw aanschijn voor mij?
Van den jeugd aan ben ik bedrukt en doodbrakende, ik draag uwe vervaarnissen, ik ben twijfelmoedig. Uwe hittige toornighheden gaan over mij, uwe verschrikkingen doen mij vergaan.
Den ganschen dag omringen zij mij als water, te zamen omgeven zij mij. Gij hebt vrend en metgezel verre van mij gedaan, mijne bekenden zijn in duisternis.
En dan houdt de Psalm op. Dit is wat ze bij D66 ‘Voltooid Leven’ zouden noemen, klaar om je met een pil van Drion naar de andere wereld te helpen, waarna ze je organen dan roven om die te verkopen aan Big Pharma, tot heil van ‘De’ wetenschap. Het aardige aan Psalm 88 is ook dat de Psalmist zijn best niet doet om het voor God op te nemen.
Zoals de ‘vrienden’ van Job doen, die allerlei verklaringen zoeken om toch van God’s redelijkheid uit te kunnen gaan, al zie je de onredelijkheid voor je neus. Het grote HEER: WAAROM?
Het enige lichtpunt van Psalm 88 is dat er een God is waartegen je dit kunt schreeuwen, in woorden die betekenis hebben. In plaats van in een leeg heelal tegen helemaal niets, in woorden die slechts betekenen wat de gek er voor geeft.
En dat dit in de Bijbel is vastgelegd, Het Boek dat er geen doekjes om windt, maar dat het geloof van de ‘Kracht van het Woord’ verkondigt.
We hopen dat deze foto’s van Oerrr-Fryslan deze ochtend genomen enig respijt kunnen geven. We proberen in het gewone dat je sinds de jeugd al kent het bijzondere te zien, door te schilderen met licht.
Dat valt nog niet mee, om van zo’n ‘gewoon’ landschap als Fries boerenland iets te maken. Opdat je het ‘normale’ weer als buitengewoon leert zien. Voor minder dan National Geographic-kwaliteit willen we niet gaan. En tot dat gelukt is blijven we oefenen.
Heb een goede zondag.
Het is altijd weer genieten van je foto’s, Rypke!
Naderbij Het Woord gekomen, door de verbeelding van donker én van Licht, verheug ik mij op een reactie, door een Psalm of een gedicht. En inderdaad soms komt dat “als van Boven “. Zelfs als het tegenzit durf ik te zeggen; Als het wel is moet je ’t loven. Dat geeft mij moed. Op weg naar het Beloofde Land.