‘By the rivers of Babylon’… (Psalm 137)

Anjum, hier lag ook een klooster vlakbij

Op de zondag geen profane boodschappen uit De Abdij. We lezen uit De Schrift en bespreken Psalm 137, dankzij Boney M. (‘Molukker met de grote lul’) kent iedereen van de generatie 40+ de eerste versregels ‘By the Rivers of Babylon’.

Maar weinigen weten hoe boos en wreed dat Joodse wraakdicht afloopt, namelijk met een zaligverklaring voor de mens die ‘hun kinderkens aan een steenrots verpletteren zal’. Toen waren er nog geen abortusklinieken, of World Economic Forums die ‘de maatschappij op reset’ willen drukken: in verhullender taal eigenlijk het zelfde bepleiten.

De Psalm zegt misschien wel iets over mensen die vromer dan de Bijbel willen zijn, deugmensen. Mensen die gebrek aan sociale moed en eerlijkheid – niet durven zeggen ‘je stinkt’- als beleefdheid verkopen. Ook de Bijbel heeft vele passages die stinken, Het Woord doet zich nergens vromer voor.

De Lauwerszee, waar het Dokkumerdiep in uitmondt

De Friezen, een meelijwekkend volk
Afgelopen weken is de Abdij-bibliotheek verrijkt met zowel de ‘Kloosterbijbel’ met daarin de Willibrord-vertaling en dus ook de voor protestanten apocriefe boeken. Als met een bloemlezing van teksten van de Romeinen en bisschoppen over de heidense Friezen tot aan de kerstening. Dat is getiteld ‘Een Meelijwekkend Volk’, de ‘misera gens’-betiteling die Plinius (+78) aan de Groninger Friezen gaf, de ‘Chauci’.

Terpheuvel bij ‘Convent’ aan Wouddijk, waarschijnlijk plaats oud klooster

In de eerste lazen we een bespreking van de Psalmen. Daarin wordt al de moeite besproken met het gedeelte dat je als wraakdicht kunt lezen. Waaronder de vandaag te bespreken Psalm 137. Zo kwamen we op inspiratie voor deze zondagspreek. In de tweede lazen we over de ‘Vita’ (levensbeschrijving) van de kerstenaar der Friezen in de tijd van Karel de Grote, Liudger (742-809).

Die Germaans-Friese naam zou letterlijk Volks (‘lju’) Speer betekenen. Liudger zou de Heidense volkszanger Bernlef bekeren, nadat hij deze blinde harpspeler het licht in de ogen teruggaf. En daarna leerde hij deze zanger de Psalmen.

Paarden op dijk Dokkumer Diep

Die Joodse liederen doen qua geweld niet onder voor de heidense poëzie van de Edda, zo blijkt keer op keer. Met name de aan ‘David’ opgedragen of toegeschreven Psalmen zijn heftig van gemoed. Psalm 137 wordt aan niemand opgedragen of toegeschreven.

Het verhaalt over de door de Babyloniers in ballingschap gedreven Joden in de 6de eeuw voor Christus. Nadat Nebukadnezzar in 597 voor Christus Jeruzalem had geplunderd. Dat is ook de tijd, dat de eerste Friezen zich vestigen op de kwelderwallen van de Friese kusten. Toen had je in Babel een machtige beschaving, in Jeruzalem dus de Tempel. En hier wat armzalige verzopen hutjes op terpen.

Dokkumer Diep met Engelwortel

De eerste regel kent iedereen, op de wijs van Boney M;

Aan de rivieren van Babel, daar zaten wij, ook weenden wij, als wij gedachten aan Sion.

Wij hebben onze harpen gehangen aan de wilgen die daarin zijn,
als aldaar die ons gevangen hielden, de woorden eens lieds van ons begeerden, en zij die ons overhoop geworpen hadden, vreugd, zeggende: Zingt ons een van de liederen Sions.

Wij zeiden: Hoe zouden wij een lied des Heeren zingen in een vreemd land? Indien ik u vergeet, o Jeruzalem! zoo vergete mijn rechterhand zichzelve.

Mijne tong kleve aan mijn gehemelte, zoo ik aan u niet gedenke, zoo ik Jeruzalem niet verheffe boven het hoogste mijner blijdschap.

Heere, gedenk aan de kinderen Edoms, aan den dag Jeruzalems, die daar zeiden: Ontbloot het, ontbloot het, tot zijn fundamenten toe!

Oo dochter Babels die verwoest zult worden! welgelukzalig zal hij zijn, die u uwe misdaad vergelden zal die gij aan ons misdaan hebt;
welgelukzalig zal hij zijn, die uwe kinderkens grijpen en aan de steenrots verpletteren zal.

Dokkumer Diep aan Wouddijk

By the Rivers of Dokkum
In de Willibrord Nieuwe Vertaling staat ‘babies tegen de rotsen slaan’. Nou, ook dit wraakproza staat dus in de Bijbel, ‘God’s Woord’ genoemd. De Benedictijner monniken zingen dit dus iedere week, als ze alle 150 Psalmen er door jagen in de 8 bijeenkomsten per dag. ‘Gelukkig is hij, die uw babies grijpt en tegen de rotsen slaat’.

De kerstening van Friesland voltrok zich in de tijd van Karel de Grote dankzij monniken als Liudger. Later moest Oldulfus het nog eens dunnetjes overdoen, want je valt zo weer van het nieuwe geloof af. Ook in de moderne tijd is het veel eenvoudiger om niet christen te zijn dan wel. Dat je qua houding en denken ‘God’ verlaat, de antenne naar het goddelijke intrekt en op automatische piloot verder gaat.

Odulfus predikte vanuit Stavoren, er is nu nog een Odulfuspad dat door de Friese landerijen loopt. We lezen ook hoe de Angelsaks Winfried (Bonifatius) via het Almere (nu ‘IJsselmeer’) naar Friesland vaart voor zijn tweede missie in 752. Hij vaart dan opnieuw de Boorne op om het Friese binnenland te bereiken.

Dokkumer Diep bij Nieuwe Zijlen, monding Lauwerszee

In 754 wordt hij dan door heidense bendes doodgeslagen, die zijn kamp overvallen. Drie dagen later verenigen christelijke legers zich dan voor een wraakoefening op die heidenen. Men stelt dat dit bij Dokkum was, maar onduidelijk is hoe Bonifatius hier dan varend kwam, als we dan ‘The Rivers of Dokkum’ er even bij pakken: de Zuider Ee en het Dokkumer Diep als monding van de Dokkumer Ee.

Een ‘Ee’ is net als de Drentse Aa een natuurlijke stroom. Ook ‘Aachen’ is naar zo’n watertje vernoemd, een ‘Ach’.

Bonifatius kan niet via de Boorne/Middelzee naar Dokkum varen in 754. Want de Dokkumer Ee liep nog niet van Leeuwarden (bestond nog niet) aan de Middelzee/Boorne-estuarium naar Dokkum. Er was alleen een riviertje dat als Dokkumer Diep uitmondt in de Lauwerszee.

Is Bonifatius daar toen opgevaren? Dat staat niet vermeld in de Vita.

Boornmeer, het ‘bronmeer’…

Het Boornmeer, de bron van zoetwater
Vlakbij waar Bonifatius het martelaarschap kreeg, daar ontspringt later een zoetwaterbron, zo vermeldt de ‘Vita’ over Bonifatius, geschreven door Willibald van Mainz in 766. Dat zou een voor de Friezen gunstig wonder zijn, want de Friezen in hun zoutmoerassen kampten met gebrek aan zoet vers water. Uit die bron zou een nieuwe rivier voortkomen, zo vermeldt hij.

We ontdekten gisteren, dat die bron dan het Boornmeer geweest kan zijn bij Bartlehiem (verbastering “Bethlehem’, naar het klooster) Daaruit vloeide namelijk een nieuwe ‘Ee’ die richting Middelzee bij Leeuwarden zou gaan stromen. Born, ‘Boarn’ betekent ‘Bron’.

Later zouden de monniken die Ee met een gracht verbinden met de ‘Ee’ die via Dokkum als Dokkumer Diep in de Lauwerszee stroomt.

Een ‘ried’ als zijarm van Dokkumer Diep

Daarom heet die plek daar nog steeds ‘Tergracht’, zo leerde ik gisteren op de koffie aan de Ee. Naar de gracht die de monniken groeven, terwijl ze ter inspiratie dan Psalm 137 zongen ‘gelukzalig hij die de babies tegen de steenrotsen slaat’. Zo boosaardig kunnen teleurgestelde mensen denken, en ook handelen wanneer ze vervolgens in positie van macht komen.

Met de Bijbel is het vaak net als met echte mensen: wat moet je er mee? Je kunt er niet mee leven, maar ook niet zonder. Waar zouden we als Westen zijn zonder die fundering van het christelijk geloof (Jeruzalem), die onmisbare pijler van onze beschaving naast de klassieke filosofie (Athene).

Zonder Athene krijg je fanatisme, maar zonder Jeruzalem krijg je al snel nihilisme. Dat je alles dood redeneert tot er niets meer over blijft. Alsof je al denkend zo jezelf als baby tegen de rotsen slaat. Of andere mensen met hun gedoe. Dat je uitroept hoe zinloos leven eigenlijk is, en dat het beter is niet geboren te worden. Een uitspraak die je overigens ook in de Bijbel kunt lezen in Prediker.

De Zwemmer, een zeearm die naar Kollum liep, uitmondend in Dokkumer Diep

De Bijbel is een boek dat kan stinken
De Bijbel vertelt je alvast wel hoe mensen echt kunnen zijn. Het Woord liegt niet tegen je, doet zich niet beter voor. Wat je leest is wat je krijgt, doe het er maar mee zonder te snel oordelen. Wat anders heeft een christen voor op anderen, dan ‘zichzelf niet beter voordoen dan hij is’. Niet vromer zijn, dan waartoe je in staat bent.

Nederigheid heet dat. Ja, oefen daar maar eens in. Het is ook niet de eigen sterkste eigenschap.

Terwijl bijvoorbeeld het Groene Geloof van Frans Timmermans niets anders doet dan dat: zichzelf beter voorstellen dan het is, verleiden om te misleiden. De hele professie van marketing en ‘communicatie’ is daarop afgestemd. Zaken beter doen lijken dan ze zijn, die obductie-assistenten van lijken in de kast. PR.

Paardenstrijd langs Dokkumer Diep bij Ee op Ee-dijk

Tegenwoordig zijn predikanten van de PKN ook zo, bijvoorbeeld Hinne Wagenaar. Jezelf beter voordoen, verheerlijken van sodomie, met deugwoorden als ‘biodiversiteit’ en ‘klimaat’ wapperen om als ‘deugmens’ over te komen, ‘zie ons bij de tijd zijn.’

Als ultieme vorm eigenlijk van ego-isme. Want het dient vooral ter zelf-profilering. Prat gaan op ‘je seksualiteit’ dient hyper-individualisering. Wanneer je niet wilt buigen voor een klassieke tijdloze norm, maar een ander moet je beslist in je eigenwaan laten. Zodat het al strafbaar is om eerlijk te zeggen wat je ziet. (non-discriminatie) Anno nu zou de Bijbel niet geschreven mogen worden, zonder aanklacht van haatzaaien, discriminatie en doodsbedreiging.

Wat is er nu Bijbels aan ‘bij de tijd’ willen zijn, of nog erger; maatschappelijk relevant. Die PR-term voor ‘werelds’. Zonder na te denken wat je nu werkelijk zegt of bewerkt door daar voor te pleiten. Met als hoofd-oogmerk: Om jezelf als ‘zie mij, Ik Goedmens’ te profileren, signalerend naar andere Goedmensen. Wij zijn hier in De Abdij niet van deze tijd en al haar nep, betekenisloze lelijkheid, voelen ons ballingen.

Idem, zo zijn paarden ook. Niet alleen knuffelbaar, maar ook Fut Doadskoppe 🙂

De deugmens is de anti-these van nederigheid, die verheft zichzelf. Dan verlang je toch eerder naar oprechte heidenen. Hoe meer Deugmens, hoe lager men nogal eens scoort op de klassieke deugden. Niet voor niets draagt terrier Trudy een kruisje, dat je haar ‘christenhond’ kunt noemen. Niet 1 van mijn echte vrienden is dan ook nominaal christen, behalve dan mijn mentor die dat compenseert.

Eigenlijk zijn het vaak maar schijnheilige, onechte en valse lieden, zwakke persoonlijkheden. Zo is de ervaring na jaren in dat wereldje te hebben gebivakkeerd. Terwijl, wat is Godsdienst anders dan dat verlangen naar meer… Het Hemelse Jeruzalem, terwijl Athene je instrueert dat je een spookbeeld nastreeft.

Op zijn best net zo erg als de rest dus. Scheppers van valse verwachting, die stiekem gedrag en angst voor eerlijkheid – niet durven zeggen ‘je stinkt’ – uitleggen als beleefdheid, beschaving zelfs. Terwijl, als ‘Liefde’ het bindmiddel moet zijn van een gemeenschap. Is het dan niet beter de waarheid te zeggen?

Dijk langs Lauwerszee

Nadat mijn zus- een vrouw met humor om te lachen- mij ‘Al Bundy’ noemde vanwege de rotzooi in huis en dito persoonlijke verzorging: dan weet je, het is oprecht gemeend, en nog om te lachen ook. Een zelfde bij mijn buurman. En vervolgens doe je daar wat mee. Juist mensen die het echt goed met je menen, die zeggen waar het op staat. Daar heb je wat aan.

Haalde Jezus ook niet de zweep door de tempel? Nou als je zus dit zegt, dan haal je alvast wel de bezem door De Abdij.

De wind regeert hier

Misschien is het dan wel eens heilzaam om zo’n beerput als Psalm 137 open te trekken. Bij de stank van valse vroomheid, van gepolitiseerde modernisten die christenzijn veinzen, hoe geurt dan tekstuele stront als ‘babies doodslaan tegen de rotsen’. In hun Bijbel, die ze dan blijkbaar in heiligheid wensen te overtreffen.

Heb een goede zondag.

4 Replies to “‘By the rivers of Babylon’… (Psalm 137)”

  1. Dokkum bestond niet in 754. Logisch.
    ” Het in de teksten genoemde Dockinchirica waar deze moord plaats vond was niet Dokkum in Friesland, maar Duinkerke (Dock=dijk of duin; chirica=kerk)”
    Het hele NL geschiedenis verhaal tot pakweg 1000 is dan ook made-up. ( Niet dat dat voor de rest van de tijd niet geldt vanzelf 😉 )
    Dat ontdekte Albert Delahaye toen hij in Nijmegen werkte als archivaris al in de jaren vijftig en deed toen zelf zijn onderzoek.
    Geschiedenisnamen die oorspronkelijk in Noord Frankrijk speelden werden in een veel later stadium naar NL verplaatst.
    Tot mijn grote vreugde zag ik nu dat de website, die ik voor lange tijd nog slechts via archive.org kon raadplegen, nu in een vernieuwd jasje er weer staat. Enjoy als je jezelf een frisse kijk gunt die hout snijdt.
    https://noviomagus.info/

  2. “welgelukzalig zal hij zijn, die uwe kinderkens grijpen en aan de steenrots verpletteren zal.”

    Een gruwelijk stuk proza natuurlijk. Maar iemand die gedeporteerd is en in een concentratiekamp zit maakt dingen mee die een mens gemakkelijk tot dit soort gedachte brengen. Laten wij het als volgevreten en verwende 21e-eeuwers die de oorlog al zo’n 80 jaar ontwend zijn aljeblieft niet in ons hoofd halen van de zijlijn een vingertje op te steken naar de schrijver van psalm 137. Tegenwoordig schijven er om minder dan wat het Joodse volk werd aangedaan gruwelstukjes.
    Verder: bedankt voor de meditatie.

  3. Ja, dan is er in het nieuwe testament toch ook een nieuw geluid te horen. Romeinen 12vs 20-21
    Indien dan uw vijand hongert, zo spijzigt hem: indien hem dorst, zo geeft hem te drinken: want dat doende, zult gij kolen vuurs op zijn hoofd hopen.
    Wordt van het kwade niet overwonnen, maar overwint het kwade door het goede.
    Dat kun je dan ook alleen maar doen als je vol bent van de Heilige Geest, zoals bijvoorbeeld Stefanus, die tijdens zijn steniging uitriep Heere reken hun deze zonde niet toe.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *