Zomerse prairie

Nijlander vaart

Dagelijks om half zes ’s ochtends trekken we al de Friese prairie in voor het fotoboek ‘De Natuur van Friezen’, met als insteek dat je via de natuur tot zelfkennis komt, als je met een 4D-bril op leert kijken, Ruimte (3D) + Tijd. Dat is de bril van de Natuurlijke Historie, kijken in Ruimtetijd.

Je gaat ‘het’ zien, ook op plaatsen die je eerder voorbij reed zonder er acht op te slaan, wanneer je naast oppervlakkige 3D-momentopnames ook de diepte opmerkt. Op die manier ga je ‘het leven’ zelf ook meer waarderen, en je ontdekt iets over je ‘ware aard’, je ‘natuur’…

Prairie oude Middelzee bij Nijland

Bloemen (margrieten/kamille) op de prairie bij Nijland

Een simpel voorbeeld.

Stel dat ik niet het idee had gekregen ‘ik ga op zoek naar de oertijd in Friesland’, het oeroude uit de zee gewonnen land, de sporen opsporen van het eerste ontstaan. Dan was ik nu niet op allerlei locaties geweest, waar je eerder totaal geen oog voor had. Maar nu kom je tijd en ogen tekort, in de provincie waar je al 4 decennia geleden bent geboren.

Omdat je niet wat dwaalt, maar weet waarnaar je op zoek bent. En omdat je een bestemming hebt. Heb je ‘geen idee’ , letterlijk, dan is er ook niks te doen voor je. Dan meen je bijvoorbeeld dat je naar een verre reisbestemming moet, om daar de ervaring te krijgen die ook voor je neus had kunnen liggen. Als je ‘het’ maar geweten en vervolgens gezien had

De sfeer moet steeds gelijk zijn, iets van ‘rationele mystiek’ ademen, in het alledaagse het bijzondere, wonderlijke zien, het bovennatuurlijke van ‘natuurlijk’. Tegelijk moeten het geen ‘kunst’-foto’s zijn, er zit altijd een historisch element in en plaats-element. Je moet altijd kunnen zien waar het is en wanneer, geen ‘dat had overal kunnen zijn’-foto, zoals bij de meeste typische ‘natuurfoto’s’.

Kloosterweg Hartwerd over oude zeedijk

Haasjes op de prairie

Boerensloot

Gele Morgenster bij Bolsward

Oude Kloostervaart

Hooiland

Rode morgenster, Slachte De Kliuw

Spin vangt zweefvlieg

Oude essen, Slachte bij Roodhuis

Tortelduif

Slachte

Slachtedijk

Roodbont vee Slachte met kerkspits Nijland

Iedere dag proberen we het niveau weer ietsje omhoog te schroeven, en uiteindelijk belanden dan alleen de allerbeste beelden met de juiste ‘sfeer’ in het boek. Dat boek komt uit op liggend A4-formaat, en heeft zes hoofdstukken.

IN het eerste leg ik uit hoe je met natuurkennis tot zelfkennis komt, via de methode van de Natuurlijke Historie, kijken met 4D-bril. Met ‘natuur’ van Friezen bedoelen we dus de natuurlijke identiteit, wat ‘Echt Fries’ is, en hoe die identiteit door de natuur werd gevormd.

Ljip bij Westergoweg, de weg splijt kern-weidevogelgebied in twee sinds de jaren ’90 of ’80

Meer dan het geforceerd ver-Friezen van beleidsstukken, of met kaatsen dat pas sinds de 19de eeuw ’typisch Fries’ heet, kijken we naar de biologische ondergrond van ‘De Fries’ en zijn habitat. Fries zijn kun je niet leren, dat ben je of niet. Zoals je een kip ook geen eieren hoeft te leren leggen. En zoals een koe melk geeft. Cultuur is een slaaf van natuur, zo leggen we uit.

In het tweede hoofdstuk gaan we dan naar de oertijd, toen Friesland ontstond, de IJstijd en het Holoceen tot de eerste bewoning. Zonder gletsjers uit Scandinavië geen Reade Klif en ook geen stenen negerzoen van Fries nationalisme, die granieten kei die uit Tijnje naar het Klif werd gebracht in 1951 om de Friese vrijheidsstrijd te gedenken.

Wommels

Vervolgens kijken we naar het land tussen land en zee, waar die bewoners terpen gingen opwerpen. We definiëren het zeekleiland met terpen in groene graszeeen, vanaf 1000 jaar geleden verbonden door dijken.

Dan besteden we een apart hoofdstuk aan de Middelzee, hoe die Friesland in twee spleet, als estuarium van Friesland’s oer-rivier de Boorne. Dat betekent letterlijk ‘de Bron’. Zonder Boorne geen Friesland.

Dan trekken we in het daarop volgende hoofdstuk het kloosterland in van Abdijen, de tijd dat Friesland roomser was dan de Paus, vechtlustige kruisridders leverde, als gekerstende nazaten van Vikingen, Angelen en Saksen.

Heitelan-gedicht

In het daarop volgende hoofdstuk kijken we naar de (natuurlijke) oorsprong van de Friese vrijheidsdrang, die culmineerde in de Slag bij Warns (1345) maar die ook verbeeld is door ‘oer’-Friezen als Redbad, Magnus, en natuurlijk Grutte Pier. We sluiten af met een Requiem Frisia, een dodenmis voor het Oude Friesland dat in natuur en mentaliteit begraven lijkt. Of is een wederopstanding mogelijk?

De concept voorplaat

  • Je kunt er op intekenen, door 55 euro over te maken op Stichting MW&B. IBAN NL04INGB 0005526038 ovv Rypke’s Fotoboek. Vergeet niet ook je adres te vermelden. Het moet in november klaar zijn. Ik maak een oplage van eerst 500. 

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *