…’geest van God zweefde boven het water’… (Genesis 1)

Zadeldakje Wierum aan de Waddenzee…

Op de zondag geen profane boodschappen. Dan lezen we uit de Heilige Schrift, het Boek zonder welk er geen Westerse beschaving was geweest. Vandaag onderbreken we de 2 Koningen-cyclus met Elisa zijn profetische capriolen, om een uitstapje te maken naar het oer-verhaal van alle oerverhalen.

Genesis 1:1, het eerste scheppingsverhaal, het meest beroemde verhaal natuurlijk uit De Bijbel dat je desondanks toch niet helemaal goed kent. Want als je dat wel kende, dan zou je weten hoe onlogisch de scheppingsdagen zijn opgebouwd, tenzij je van de daGen daDen maakt… Of tenzij je de poging opgeeft om het te be-grijpen, vastpakken want het glipt je toch als zand door je vingers.

De antieke Statenbijbel, voortaan Iedere Zondag

Kijk, de eerste paar regels moet je zo ongeveer kunnen dromen:

In het begin schiep God de hemel en de aarde.

De aarde nu was woest en leeg, en duisternis lag over de watervloed; en de Geest van God zweefde boven het water.

En God zei: Laat er licht zijn! En er was licht.
En God zag het licht dat het goed was; en God maakte scheiding tussen het licht en de duisternis.

En God noemde het licht dag en de duisternis noemde Hij nacht. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de eerste dag.

Zo doe je dat als God, even scheppen…Uit de chaos de eerste orde maken, door een scheidslijn aan te brengen. Wat je misschien zo nog niet had gezien: de passage ‘geest van God zweefde boven het water’ is hier cruciaal. Hier zie je het verschil tussen ‘immanent’ (onderdeel van de materie, materialisme) en ‘transcendent’ (boven de stof staan)

…mooi licht over de Reiter Alpen

Geest boven materie en energie
In dat ene onderscheid gaat ook een ander mensbeeld schuil. Als God straks mensen naar Zijn evenbeeld maakt, dan maakt hij dus ook wezens met een geest die los van de materie staat. En die dus kan voortleven.

Het stoffelijke is niet het zelfde als het goddelijke, de aarde en hemel ZIJN God niet. Je godsbeeld en mensbeeld zijn vervolgens ook eenparig, wanneer mensen naar God’s evenbeeld zijn gemaakt. Dus je bent niet je uiterlijke verschijning, materiele kristallisatie.

Verder zie je dus dat er met het doen van een ‘affirmation’, net als bij Harry Potter iets uit niets ontstaat. Je hebt eerst enkel ‘geest’, namelijk die van God. Die krijgt een Idee. Dat idee spreekt hij uit, met Het Woord krijgt het vorm. En vervolgens krijgt het ook gestalte.

Zo werkt de wereld nog steeds. Immers, uit ‘een vaag gevoel’ is nooit een cultuur ontstaan of een uitvinding. Het idee krijgt handen en voeten via taal, en door dat uit te spreken, formuleren kan het idee vervolgens materialiseren.

Dikke regen/hagel en sneeuwolken boven Berchtesgaden Nationaal Park

De ‘hemel’ die God op de eerste dag maakt, dat kan niet de lucht boven de aarde zijn met haar wolken en weer. Want die maakt Hij pas op de tweede dag:

En God zei: Laat er een gewelf zijn in het midden van het water, en laat dat scheiding maken tussen water en water!

En God maakte dat gewelf en maakte scheiding tussen het water dat onder het gewelf is, en het water dat boven het gewelf is. En het was zo.En God noemde het gewelf hemel. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de tweede dag.

Wolken ontstaan uit waterdamp als druppeltjes rond een condensatiekern van stof, van water dat verdampt uit zee. Alleen klopt er nu al iets niet. Immers, hoe kan er op de eerste dag al licht zijn zonder dat de zon er al is, of andere sterren in het melkwegstelsel. En hoe kunnen er dus al wolken zijn zonder de warmte die de zon geeft als lichtbron en waterkoker.

Want die komen er pas op de vierde dag. Op de derde dag is God nog bezig met inpolderen van de zee. Daar moest land uit voortkomen zodat er groen gewas op kon groeien:

En God zei: Laat het water dat onder de hemel is, in één plaats samenvloeien en laat het droge zichtbaar worden! En het was zo.
En God noemde het droge aarde en het samengevloeide water noemde Hij zeeën; en God zag dat het goed was.

En God zei: Laat de aarde groen doen opkomen, zaaddragend gewas, vruchtbomen, die naar hun soort vrucht dragen, waarin hun zaad is op de aarde! En het was zo.

En de aarde bracht groen voort, zaaddragend gewas naar zijn soort en bomen die vrucht dragen waarin hun zaad is, naar hun soort. En God zag dat het goed was. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de derde dag.

Donderwolken boven Groningen

De aarde kan natuurlijk geen groen voortbrengen zonder dat de zon er al is, laat staan dat het dag of nacht wordt zonder zonsopkomst en zonsondergang. We hoeven hier niet eindeloos met de tekst te stoeien en interpreteren, het voor De Bijbel op te nemen.

Wat hier staat is gewoon flauwekul, vanuit modern perspectief. De tekst wat literairiseren verandert die constatering niet.

Op de vierde dag moffelt God de zon, maan en sterren in het verhaal, alsof Hij plots dacht ‘oh ja, het is ook zo, die had ik er eigenlijk al op dag 1 in moeten hangen om het verhaal kloppend te maken’:

En God zei: Laten er lichten zijn aan het hemelgewelf om scheiding te maken tussen de dag en de nacht; en laten zij zijn tot tekenen, en tot aanduiding van vaste tijden en van dagen en jaren!

En laten zij tot lichten zijn aan het hemelgewelf om licht te geven op de aarde! En het was zo.

En God maakte de twee grote lichten: het grote licht om de dag te beheersen en het kleine licht om de nacht te beheersen; en ook de sterren.

En God plaatste ze aan het hemelgewelf om licht te geven op de aarde,
om de dag en de nacht te beheersen en om scheiding te maken tussen het licht en de duisternis. En God zag dat het goed was.
Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de vierde dag.

Sierra Nevada, ‘en in de wolken was God niet’…

Wil je dan toch een moderne draai aan de tekst geven, waarvan we hier doorgaans geen voorstander zijn. Mijn ‘oordeel’ over de tekst is zo belangrijk immers niet. Klassiek Bijbel lezen is immers niet vanuit ‘ik’ de tekst lezen en be-grijpen willen. Je moet de tekst in zichzelf laten ‘zijn’…

Niettemin kun je het volgende stellen na de eerste vier scheppingsdagen. Dat je ze meer kunt zien als scheppingsdaDen met een D, dan daGen met G. Al is de aanduiding met ‘dagen’ wel belangrijk, want je geeft aan dat ‘de tijd’ en chronologie er toe doen. Ook dat idee- chronologie van A naar B- is een peiler onder de Westerse cultuur.

Daarnaast: Hoe geef je uiting aan het wonder dat alles wel bestaat, en dat het niet ‘niet bestaat’. En dat dit wonderlijk is, zo wonderlijk dat je het aan God als eerste beweger toeschrijft, een Wezen dat ook begrijpt wat ik hier schrijft omdat Hij ook Het Woord beheerst.

In onze Westerse traditie zie je de scheppende kracht van Het Woord zelf ontstaan, zodat ik ook dit kan schrijven en iemand anders die aan de andere kant van de planeet zit kan het ook lezen.

En die kan daardoor in beweging gezet worden, zodat ie denkt ‘hee, ik pak de Bijbel en ga eens kijken, want ik wist dit eigenlijk helemaal niet zo’… Je moet jezelf vervolgens ook niet boven de Bijbel willen plaatsen. Voor je het weet lees je Het Boek dan helemaal niet meer.

Ol Weem onder een branding van wolken, alsof de zee door de lucht klotst

Hier in deze oerpassage zit alles al in dat een mens zich kan voorstellen. Immers, als wij zelfbewust zijn, en we komen uit de Aarde voort en de zon, dan kan het toch niet zo zijn, dat hetgeen waaruit wij voortkomen NIET zelfbewust zijn.

Alsof wij slimmer zouden zijn en meer bijdehand dan onze Maker? Moeten wij Hemel en Aarde op sleeptouw nemen?

Orde kan niet ‘zomaar vanzelf’ uit chaos ontstaan, een ‘Geest van God’ moet de scheiding aanbrengen, energie. Maar met enkel ‘energie’ breng je niet de orde aan zodat de schepping zichzelf een spiegel kan voorhouden via de mens als bewust wezen dat een ‘idee’ kan verwoorden…

God is hier dus geen ‘vage oerkracht’ maar het Zelfbewustzijn zelf. De Schepping is een zelfbewuste daad in onze traditie.

Slaaf van Sillicon Valley in Oosterbierrum kijkt nederig op zijn instructie-apparaatje

Wat is ‘zelfbewust’?
Een orkaan met een oog daarin, dat is ook een vorm van orde uit chaos via grote toevoer van energie (een ‘dissipating structure’ heet dat), maar is een orkaan zelfbewust?

Ze krijgen wel namen. Voordat het feminisme man-vrouw-verhoudingen in Het Westen bedierf en Westerlingen semi-onvruchtbaar maakte (behalve op Urk) kregen orkanen vrouwennamen. Zoals orkaan Betsy, de woeste keukenmeid, of Katrina, dat latent-borderline-meisje dat het ene moment poeslief is, alles voor en met je doet en plots als blaadje aan een boom van humeur omslaat.

Zodat er een furie van emotionele chantage ontbrandt, waarbij ieder woord dat je spreekt juist de chaos verder vergroot.

Meteorologen waren mannen, en met deze ironie gaven zij uitdrukking aan hun verbazing en soms onmacht om het verschijnsel ‘vrouw’ grijpbaar te maken, be-grijpen: Iets dat uit je hand kan eten nadat je het getemd hebt met genoeg geld en een mooi nest, met grote SUV voor de deur.

Nadat feministen de humor en plezier in het leven verboden op straffe van strafrechtelijke vervolging door D66 en discriminatiebureaus, kregen orkanen vervolgens ook namen van homo’s, zoals ‘Andrew’…Andrew.

De weernicht, als meteorologisch equivalent van de leernicht.

Zelfbewust?

Wat ons terugbrengt op de kernvraag van vandaag. Wat is ‘Zelfbewust’…Hoe zelfbewust zijn mensen nu eigenlijk? Kijk om je heen naar al die zombies en slaven met hun mondmaskers op, en je snapt dat ook daarop valt af te dingen… Of al die mensen die geheel uit automatisme op hun mobieltje friemelen, als op ‘beloningsprikkel’ gedrilde labratjes die hun dopamine-stootje nodig hebben.

Er is 1 kern van zelfbewuste personen met ‘plan’ dat zo’n gedraging bedenkt, in werking zet en vervolgens gaat de massa daar achteraan uit angst voor bangmakerij en boetes. Of begrijpen de mensen die deze absurde tijd in werking zetten zelf niet wat ze doen, zoals Jezus zou verzuchten aan het kruis ‘vergeef hen Heer, zij weten niet wat zij doen’.

Mensen kopieren immers vaak maar wat, en zijn al lang blij vaak als er iemand voor hen is die het levenspad voor ze uitstippelt. Zo zie je dat de mensenwereld zich gedraagt volgens de twee hoofdwetten van sociale thermodynamica

  • iedereen doet maar wat
  • de wet van behoud van ellende (het wordt nooit wat)

Al met al snap ik na al die jaren dus nog geen donder van het leven. Hooguit kun je urenlang wat interessant lullen, omdat je jaren van je leven investeerde om achter die hamvraag te komen via studie en exploratie. Be-grijpen, wat je niet vast kunt pakken. Want uiteindelijk kun je het leven niet ‘hebben’ vastpakken of het ontglipt je weer, je kunt alleen maar zijn.

Dus tot de volgende scheppingsdaden, nummer 5 en 6:

Heb een goede zondag.

8 Replies to “…’geest van God zweefde boven het water’… (Genesis 1)”

    1. @Christian; dank voor de link. Met name ‘water boven de Aarde’, een atmosfeer met hoge concentratie waterdamp, leeft al lang in mijn hoofd. Het maakt ook duidelijk hoe de zondvloed kon gebeuren en het ontstaan daarna van de regenboog (de belofte dat er nooit meer zo’n zondvloed zou komen, wat dus ook niet meer mogelijk is).

      Tijd en seizoenen zoals wij die kennen/hanteren is een puur Aards begrip, mede te danken aan de stand van de Aardas. Op willekeurig welke planeet dan ook geldt de Aardse tijd en seizoenen niet. Wordt nog wat met die reizen naar Mars….

  1. Here is a rainbow for your hair
    Here is another sign of the times
    We live we die
    We laugh we cry
    We know not why

    Bryan Ferry (Het beluisteren waard)

  2. Waarom zou God zijn woord zo geblurred op laten schrijven als het zo belangrijk is? Waarom begrijpt niemand er een enige F* van ?

    Zou de (G)god in genesis niet weer eens de bekende parasiet zijn? Zou hij hier zijn/hun geparasiteerde wereld beschrijven? Lekkere eigengeilerij? Waarom moet er dag en nacht (zwart/wit) zijn?

    Is het oude testament misschien het nieuwe medische handboek van de oudheid?

  3. Het is al heel wat, dat de mensenwereld zich gedraagt volgens de twee hoofdwetten van sociale thermodynamica. Met het balanceren op een wankel evenwicht, zijn we toch maar zover gekomen.
    Onze tijdgeest is gewoon de volgende stap van onze creatie.

    Wat elke creatie absoluut nodig heeft, is de eigen tijd. Ongeacht met hoeveel elite, energie en ‘mankracht’ je de schepper ook wil afdwingen. De belangrijkste wet van Murphy omschrijft het heel mooi:
    “Men kan geen kind maken in een (1) maand tijd, door negen vrouwen te bevruchten”.
    En nee, van proberen alleen krijg je geen kind. Oefening baart kunst, maar het biedt slechts perspectief op langere termijn.
    De man en de vrouw blijven de halfgoden, die de schepping doorgeven.

Laat een reactie achter aan Wullem Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *