We waren nog nooit in Koudum geweest als permanente toeristen in eigen Friesland. Bij ons eerste bezoek kregen we een warm ontvangst bij Jan de Pianoman in zijn galerie/restaurant in de Hoofdstraat. Naast zijn pand zit Galerie Lytse Skientme, waar de Fries-Ecuadoriaanse fotograaf Cris Toala Olivares zijn Waddenzee-project ten toon stelde.
Spectaculaire platen uit een vliegtuig geschoten van ons Zebulon, ons Friesland met het frisse artistieke oog bekeken van een echte fotograaf. Van Toala Olivares verscheen al zijn boek van de Amsterdamse grachten bij Terra Lannoo.
Steeds weet hij op de juiste manier met het beschikbare (natuurlijk en kunst)licht te spelen, hij vindt originele en tegelijk verhalende invalshoeken, zodat je bijna bij iedere plaat jaloers wordt: hoe deed hij het.
Bij veel fotografen raak je al snel verveeld, maar bij zijn Amsterdam-boek blijf je bladzijde na bladzijde omslaan: hoe zou hij dit dood gefotografeerde toeristendecor nu weer belichten…Als een echte artiest dus..
Toala Olivares verhuisde van Ecuador naar Amsterdam, maar verhuisde vanwege zijn Wadden/Friesland-project vervolgens naar Koudum. Nu maak ik best aardige platen die mensen inspireren en aanraken, mijn komende fotoboek ‘Liever dood dan Slaaf’ (voorbestellen bij Uitgeverij de Blauwe Tijger) over de natuur van Friezen zit er vol mee.
Maar er geldt natuurlijk ook ‘baas boven baas’. Zoals ik vroeger ook een aardig nootje basgitaar speelde, maar soms kom je op Youtube dan bassisten tegen die bijna ontmoedigend goed zijn. De (schijnbare) moeiteloosheid van echt talent…
Ik ben meteen ‘fanboy’ van Toala Olivares, die met Nederlandse vrouw en klein dochtertje nu dus in Friesland is neergestreken. Met Jan de Pianoman had ik het er nog over, dat wanneer iemand ergens een idee krijgt, dat dan de kans steeds meer toeneemt dat andere mensen elders ook dat idee of vergelijkbare ideen krijgen.
Dat is de theorie van bioloog Rupert Sheldrake over het lerende universum (morphic resonance) dat geen natuurwetten kent, maar natuurgewoontes. Over die theorie kun je hier in deze blogpost meer lezen. Zo lijkt er ook een nieuwe golf van Friesland-inspiratie te ontstaan.
Zo kreeg ondergetekende 2 jaar terug zijn idee om in 4D door de Friese natuur een pelgrimage te maken, na voor de 100ste maal over de Zwette bij Dearsum te rijden en plots te zien: hee verrek, dit is het restant van de oude Middelzee.
‘Saaie weilanden’ werden plots groene zeeën, terpkerkjes vuurtorens op eilandjes, alsof je de vroege Middeleeuwen nog terug kon zien in kronkelende kreken, wanneer je maar beter kijkt en weet dat dit restanten van zeearmpjes kunnen zijn.
Kijken in 4D dus.
Als geboren Fries had je vroeger nauwelijks kennis van je natuurlijke historie en genetische afkomst meegekregen, terwijl je zoveel meer plezier beleeft op de zwerf door je Friesland wanneer je ‘het’ wel ziet. De samenhang tussen land en zee, in landschappen die eigenlijk meer waterschappen zijn, het vleugje Viking in het Friese bloed…
Eerst meen je ‘de enige’ te zijn die de Friese diepte in duikt. Maar dan doe je research en blijkt er een golf Friesland-boeken te zijn gemaakt of net uit te komen, zoals recent van Flip van Doorn.
Afgaande op zijn Amsterdam-boek zal Toala Olivares zijn Wadden project iets zijn om naar uit te kijken, en een stimulans. Dat je ambitieniveau best wat omhoog kan als fotograaf, en dat je dus altijd nog weer spectaculairder beelden kunt maken.
Als fotograaf ben je wel overgeleverd aan diegene die jouw afdruk maakt.
Tegenwoordig bijna overal digitaal.
Perfectie hoeft helemaal niet. Het gaat om de sfeer die JIJ overbrengt. Noem het een soort Duende.
Een soort dialoog zonder woorden. Dat is ook zo met kunst.