Waarom kunnen theologen ons niet meer boeien?

De lectuur voor vandaag

Mensen sturen ons interessante boeken ter bespreking, en daarbij kwamen afgelopen week twee theologische deeltjes ‘Ongemakkelijke Teksten’ van zowel Jezus als het Oude Testament. Omdat we zelf in onze Genesis-cyclus zitten, vandaag de Oude Testament-teksten onder redactie van Hetty Lalleman.

Met vragen als ‘vraagt God kindoffers’ en ‘waarom werden alle Kanaanieten uitgeroeid’ kom je op een duistere kant van De Heer als oorlogsgod. Een keerzijde van De Heer, die je ook tegenkomt bij Richteren en in Jozua. Hoe geef je die verhalen en goddelijke genocide-opdrachten een plek?

Ons Studiecentrum voor Natuurlijke Historie

‘Wat moet je met het Oude Testament’?
Ondergetekende is niet geinteresseerd in debatten in moderne theologie. Wat doet de theologie anders dan commentaar leveren op de Bijbel, terwijl je liever zelf de Bijbel leest, dan de beweringen van academie-theologen daarover. Alsof je naar voetbalcommentatoren in de studio gaat kijken, en het spelletje met de bal buiten laat voor wat het is.

Theologen weten immers vaak niets meer dan wat ik zelf al wel weet, enkele interessante buitenstaanders uitgezonderd die ook een exacte achtergrond hebben. (lees Utopia and Gospel, het theologisch proefschrift van Jaap Hanekamp over de huidige ‘voorzorg’-cultuur)

De inleiding geeft de urgentie van verschijning aldus weer:

Wat moet je met het Oude Testament aan? Die vraag wordt steeds meer gesteld. IN de meer dan dertig jaar dat ik colleges over het Oude Testament geef, komt deze kwestie telkens terug in allerlei toonaarden. De laatste jaren wordt ze steeds prangender vanwege uitspraken van atheisten over de zogenaamd ‘Gewelddadige’ God van de Bijbel, en door terreur die plaatsvindt uit naam van religie, momenteel voornamelijk de islam.

Een theoloog die het moet opnemen voor God??

We krijgen dus een defensief boekje te lezen, van theologen die zich door atheisten en hun door de massamedia uitvergrootte geleuter laten intimideren. Dat voorspelt weinig goeds. Immers, wie waren de grootste massamoordenaars van afgelopen eeuw: waren dat christenen, of atheisten als Lenin, Stalin, Mao, Pol Pot enzovoort?

Vervolgens lezen we:

‘Achter de ene vraag wat we met het Oude Testament moeten, gaat een aantal andere vragen schuil, zoals: wat moet je als christen met het Oude Testament? Heeft het Nieuwe Testament niet het Oude overbodig gemaakt?

En

Wat moet je bijvoorbeeld met bepaalde gedeelten van het Oude Testament, zoals de geschiedenis van het vernietigen van de Kanaanieten, een actuele zaak in het licht van oplaaiend geweld tegen bepaalde bevolkingsgroepen?

Hoe Allah verdween uit de Golan…

‘In het licht van oplaaiend geweld tegen BEPAALDE bevolkingsgroepen’
Bedoelen ze hier dan het geweld van moslims tegen christenen sinds The Young Turks – die de Armeniers uitroeiden- in voormalig christelijke landen die door de Islam werden overgenomen? Of het geweld van de Chinezen tegen de (Islamitische) Oeigoeren? Was Tibet niet ook door hen bezet, en wie valt er dit moment nu bijvoorbeeld Iran binnen omdat dat land geen kernwapens mag hebben zoals zij.

Het lijkt er op dat Westerlingen het zichzelf meer aantrekken, wanneer zij of hun tradities als ‘gewelddadig’ worden weggezet.

Dus van theologen kunnen we al geen fatsoenlijke historische en filosofische bespiegeling verwachten. Wat zeggen ze dan over ‘ongemakkelijke’ teksten, alsof de Bijbel beslist makkelijk moet zijn. Immers, als Israel ‘worstelen met God’ betekent, dan mag je best jezelf inspannen en ook met het ongemak blijven zitten.

Tot dat vanzelf een plek krijgt. Dus wat zeggen deze theologen over ‘ongemakkelijke teksten als in Deuteronomium 7:1-2:

Straks zal de Heer, uw God, u naar het land brengen dat u in bezit zult nemen en veel volken voor u op de vlucht jagen: De Hethieten, de Girgasieten, de Amorieten, de Kanaanieten, de Perizzieten de Chiwwieten en de Jebusieten, zeven volken die groter en machter zijn dan u. Wanneer de Heer uw God, u de overwinning op hen schenkt, moet u hen doden.

U mag geen vredesverdrag met hen sluiten en hen niet sparen.

Het gros van de Golan is miliair terrein

‘Dit is geen oplossing voor onze vragen’
Dit is maar 1 van de vele goddelijk gesanctioneerde geweldsoproepen, zoals in bijvoorbeeld Richteren de invallen van andere volkeren met het zelfde oogmerk ook als godsoordeel werden gezien. Gedenk wat Jozua allemaal doet wanneer hij zo’n volk met ‘de ban’ moet slaan en moet ‘uitroeien al wat ademt’. Of hoe Saul uit de gratie raakt bij De Heer omdat hij enkele Amelekieten spaart, en zo de opdracht van de profeet Samuel (deels) in de wind slaat.

Het heeft dan geen zin om het voor God op te nemen, alsof Hij dat eigenlijk anders bedoelde. Wanneer het er zo duidelijk staat en zo expliciet. Heeft God nu dus theologen nodig om Hem te verdedigen tegen moderne massamensen die gemakkelijke teksten willen scrollen? Wat kan een theoloog nu dus nog doen, behalve zich achter de latere komst van Jezus verschuilen?

Precies dat: zich achter het heilsplan verschuilen dat tot de komst van Jezus leidt. Dus dan los je ongemakkelijke teksten van het Oude Testament niet op met het Oude, maar je hebt het Nieuwe nodig om er kaas van te maken. En zo doen de theologen dat steeds.

Oorlogspropaganda om geld los te krijgen voor wapens

Eerst moet de theoloog die deze tekst bespreekt, Arie Versluis hier erkennen:

Blijkbaar is dit gebod in die specifieke situatie, op dat moment in de heilsgeschiedenis, een besluit van God geweest. Dit is geen oplossing voor onze vragen. Het blijft niet te begrijpen waarom God het ene volk uitkiest en het tegelijk gebiedt om een ander volk uit te roeien, of waarom dit de consequentie moet zijn van de redenen die het Oude Testament noemt.

Het is wel te verklaren waarom wij het niet kunnen begrijpen.

De verklaring waarmee Versluis vervolgens komt, lijkt een beetje op de voorspelbaarheid van predikers die uiteindelijk altijd weer bij De Heiland op het veilige Eiland belanden. Dat je van tevoren denkt ‘het zal wel weer bij Jezus uitkomen’.

Dat (wij dit niet kunnen begrijpen RZ) heeft deels met onze cultuur te maken, die een afkeer heeft van geweld (……???????RZ), maar vooral met het feit dat wij leven na de komst van Jezus Christus.

Graf Israelisch soldaat Eilat

Sinds wanneer heeft de moderne Westerse cultuur afkeer van geweld, als je kijkt naar moderne Hollywoodfilms, of al die videogames. Of alle oorlogen die de Amerikanen en Israeli’s nu weer in hun zelfverklaarde ‘Axis of Evil’ begonnen om het licht van De Democratie en de waarden van D66 met bommen te verspreiden?

Men toont immers enkel afkeer van geweld, wanneer men daarmee christenen en de Bijbel door het slijk kan halen. Dat je plots door het stof moet voor de Kruistochten, verdedigingsoorlogen tegen de opdringende Islam, en de victorie van 1097 van Kruisheld Godfried de Bouillion, opgezet nadat de heersende kalief van Jeruzalem christelijke heiligdommen met de grond gelijk had gemaakt en pelgrims had gedood.

Waarom zijn we minder betreurd over de miljoenen Duitsers die in de Tweede Wereld Oorlog zijn afgemaakt, hadden die dat meer verdiend?

Een Bijbel met gravures van Gustave Dore

Waarom kunnen academie- theologen ons niet meer boeien?
Wat bij theologen dus ontbreekt, het is niet dat ze uiteindelijk dan maar bij Jezus schuilen, omdat ze met die genocide-opdrachten ook niets kunnen. Je kunt enkel correct benadrukken, dat Goddelijk gesanctioneerd geweld in historische context, geen oproep tot geweld is in het heden. De Bijbel geeft mensen geen directe opdracht in dat verband, ‘doe zus en doe zo, of doe als hij/zij’… Wie dat wel beweert, die kent de Bijbel niet

Dat je achter Jezus schuilt, dat doen wij hier ook in De Abdij, bij ieder ochtendgebed in de hoop vandaag wat minder zelfzuchtig, slecht en bedorven te zijn, en iets meer om anderen te denken.

Het grootste probleem van moderne theologen, die nog wel het geloof overeind willen houden, is misschien wel dat ze zich de mainstream haar pseudo-kritiek teveel laat aanleunen, dat ze te zeer deel van de moderniteit zijn, die proberen te respecteren. Zo kom je tot vrij zwakke antwoorden op prangende vragen, die je met een wat bredere kijk op media en moderne geschiedenis anders had ingevuld.

Waarom staat God geweld, oorlog, ziekte en honger toe, de Theodicee: wat is daar anders aan dan een directe opdracht lezen waar God duidelijk de voorkeur toont voor de een op de ander? Waarom blijven slechte mensen als George Soros en Henry Kissinger zo lang leven, maar gaan de liefste mensen in de bloei van hun leven al vroegtijdig dood?

Waarom worden ventjes en tegenwoordig ook meisjes nat achter de oren vanaf de academie meteen dominee in een gemeente, in plaats van dat ze eerst een jaar stage lopen op een vissersschip, een jaar het leger in gaan of anderszijds ervaring opdoen in het Echte Leven. Dat ze eerst 25 jaar als ondernemer werkten.

Alvorens ze zich op de levensvragen werpen?

CS Lewis.com

Waarom zijn er vrijwel geen christelijke denkers met ballen, die nog net zo interessant en diepgravend kunnen zijn als CS Lewis? Iemand die al in 1943 met ‘The Abolition of Man’ de spijker op de kop van de moderniteit sloegen: zodat we midden in het mensbeeld zitten, waar hij in het eerste hoofdstuk Men Without Chests over schrijft? Een auteur die tegelijk geweldige ‘fantasy’-verhalen schreef als de Narnia-chronicles, die nog steeds verfilmd kunnen worden, net als Lord of the Rings van zijn Oud Katholieke buddy Tolkien.

Dus dat je niet navelstaart over dat hunnie onze Bijbel zo gewelddadig vinden (de hele wereld is vol geweld), maar als Hans Molenburg ziet dat juist Openbaring het boek van deze tijd is. Dat we niet meer mogen kopen of verkopen zonder het teken. En dat ‘historie’ niet iets is van ‘toen’ maar iets dat als een dimensie doorwerkt in het nu, net als hoogte, lengte en breedte.

Dat De Bijbel ons soms beter kan doorhebben dan wij onszelf, dat je er nooit in uitgelezen raakt, dat je kunt walgen van de Bijbel, er mee worstelen, er mee kan spotten…

Waarom weet een psycholoog Jordan Peterson wel wereldwijd volle zalen te trekken in een wereldtour met standup-komiek Dave Rubin? Hij vergaarde zijn online-faam, miljoenen kijkers met ….lezingen over het Oude Testament. Had dit boekje dus niet ‘ongemakkelijke’ teksten maar ‘Interessante Teksten’ genoemd, en daar met een bredere kijk invulling aan gegeven.

15 Replies to “Waarom kunnen theologen ons niet meer boeien?”

  1. Romeinen 11:13

    Jakob heb ik liefgehad, en Ezau heb ik gehaat.
    vgl met Maleachi 1: 2-3.

    Je komt dan op het punt van Gods uitverkiezing of Gods welbehagen.
    En dan wordt het voor de meeste mensen boosheid, struikelen, afkeren en de bijbel uiteindelijk maar dichtslaan en het raam uitgooien.

    Men vergeet Genesis 1…..2 en 3. Daar ligt de haper. Genesis 2:17 De mens is een letterlijk doodlopende weg ingeslagen. Sterven is eigen schuld en daar is de Christus nu voor nodig…..Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven.

    Groet, Jan.

  2. Bij het lezen van de bijbel moet je je altijd afvragen in hoeverre de machthebbers de verhalen van de bijbel naar hun hand hebben gezet. Wanneer je wat gaat graven naar de “heidense” culturen/godsdiensten die al vele honderden jaren voor het christendom bestonden, dan kom je er achter dat het scheppingsverhaal, de zondvloed, het leven van Christus (en nog veel meer) ook al voorkwamen in die heidense culturen.
    Bij het lezen van deze link https://ericdubay.wordpress.com/2018/07/04/the-christian-conspiracy/ leer je dan dat een paar honderd jaar na de dood van Jezus al die verhalen uit de verschillende culturen niet meer mochten worden gelezen, want ze verschenen toen in de bijbel en hoorden toen bij het christendom.

    De verhalen over Jezus in de heidense culturen kun je vinden onder deze link: https://ericdubay.wordpress.com/2018/07/04/jesus-christ-never-existed/ Persoonlijk ben ik er van overtuigd dat wij allen geschapen zijn door een god, maar de verhalen die door de kerkelijke instanties worden verspreid, beschouw ik als net zo geloofwaardig als de verhalen over de maan- en mars reizen, de satellieten, 9/11, de klimaathoax en de coronahoax.

    1. @Wieb Kits. Dank voor de linken.
      De 2 interviews van Jorn Luka met Marcel Messing (#30 en #42, totaal 5 uur) sluiten naadloos aan bij deze linken (of andersom 😉 ).

    2. Verlies je maar niet al te veel in E. Dubay. Deze kerel probeert de wereld ook wijs te maken dat de aarde plat is. En omdat ik niet zomaar een idee afwijs, heb ik die bewering onderzocht. Niet op internet!, maar met een veldexperiment, of beter: een meer-experiment. En wat bleek: de horizon op het aalsmeer ligt precies waar die zou moeten liggen op een ronde aarde. Dubay is een charlatan Wieb, maar zoals alle charlatans verhuld hij vele leugens in een omhulseltje van waarheden. Anyhow, onderzoekt alles en behoudt het goede.

      1. Als je naar http://www.atlanteanconspiracy.com/ gaat en je scrollt naar beneden dan kom je in de rechterkolom de volgende links tegen: De Platte Aarde Samenzwering en 200 bewijzen dat de aarde geen bol is. Dat lijkt me iets beter dan zelf een proef te doen. Heb je die proef met of zonder verrekijker gedaan Cor, want met verrekijker blijkt dat je de onder de horizon verdwijnende beelden gewoon wel weer ziet. Daarnaast zijn er veel leerzame artikelen te vinden op https://ifers.123.st Hoop dat je er iets aan hebt.

        1. Wieb, ik heb al die links en verder, alles wat er over de platte aarde theorie te vinden is op internet bekeken. Er zijn ook een goede debunk video’s trouwens. Met name over hoe de “southern cross” constellatie niet te verenigen is met een platte aarde.

          Maar goed, mijn experiment: Ik ben op een koele windvrije dag naar t aalsmeer (op het langeste stuk zo’n 5 km meen ik) gegaan en zag op ongeveer 4 km een strakke horizon op t water. De voet van de watertoren aan de overkant was niet zichtbaar. Er miste zo’n ( ik meen me te herinneren ) 2 meter.

          Uiteindelijk was ik even van slag na het experiment, want ik was bijna overtuigd van die platte aarde theorie. Maar ik heb t met mijn eigen ogen gezien Wieb: de aarde is rond en ik vermoed dat de platte aarde-theorie is verspreid om andere “conspiracy’s” ook in t belachelijke te trekken. Blijf onderzoeken en liefst zonder voorkeur voor de waarheid.

          1. Precies, met een beetje eigen toetsing en logica kun je zulke theorie weerleggen: waarom zouden alle planeten, sterren de maan en de zon rond zijn, maar de aarde een platte schijf? Al in de oudheid konden mensen met een simpel experiment de bolling van de aarde en haar omtrek bepalen..

            Pick Your Battles

          2. Onzin, aard is geen bol, met welke experimenten zou je dat kunne aantonen ben ik wel nieuwsgierig naar. Bolle of ronde aard is een hel verdoemde ketterij rechtreks afkomstig uit het vaticaan net zoals die HSV de jij gebruikt Rypke. Hij is plat maar wel met bergen, kloven en rivieren natuurlijk. Niet een aanval op jouw persoonlijk maar dan moet je wel je betoog onderbouwen, waarom de aard niet plat is.

  3. Wat nou als de genetische manipulatie die nu plaatsvindt niet de eerste keer is dat dit gebeurde? Heeft God misschien de hele zaak moeten wegvagen omdat er nogal wat gemanipuleerde onzuivere genen rond hobbelden. Verklaart dat misschien ook de opdracht tot het niet overlaten van levenden van bepaalde stammen? Noah is in het verhaal puur gebleven (misschien de enige die nog over was met de originele vingerafdruk?).

    Ik ben echt pas een beginner en kan me dus ook totaal niet meten met de schriftgeleerden die hier blijkbaar ook schrijven. Wel vind ik het vreemd dat het boek van Enoch niet zo vaak meer wordt aangehaald. Ik heb begrepen dat het er eigenlijk al bestond nog ver voor het OT. Waarom is dit boek eigenlijk uit de bijbel geschrapt?

    Just my $0,02 (van de dollar die nu echt niets meer waard is ook, als die dat al was;)

  4. Ah, de boekjes zijn aangekomen en stellen teleur zie ik! Een werk als ‘The abolition of man’ afleveren is natuurlijk niet de bedoeling van deze boekjes. Dit is achtergrond bij specifieke bijbelstukjes, geen integrale these over goed en kwaad.

    Als achtergrond bij de besproken stukjes tekst vind ik ze wel aardig toen ik zelf bezig was het Oude Testament te lezen. Zoals “65. Moeten wij tienden geven?” dat geeft toch enig inzicht in de totale belastingdruk ten tijde dat Maleachi profeteerde. Die was hoger dan ik dacht. “61. Is er een sleutel tot Daniël?” geeft ook de info dat je het boek kan lezen als Joodse verzetsliteratuur tijdens de romeinse bezetting van Israël. Dat zou ik toch niet bepaald met een bijbel alleen begrepen hebben.

    Je mag het boek gerust slecht vinden natuurlijk maar sommige kritiekpunten zijn wel heel erg makkelijk. Een aanleiding voor het schrijven van dit boekje is:
    “IN de meer dan dertig jaar dat ik colleges over het Oude Testament geef, komt deze kwestie telkens terug in allerlei toonaarden.”
    Waarna jij de volgende conclusie trekt:
    “We krijgen dus een defensief boekje te lezen, van theologen die zich door atheïsten en hun door de massamedia uitvergrootte geleuter laten intimideren.”
    Zou de aanleiding louter de media zijn of vragen van studenten die Hetty Lalleman in de 30 jaar tegen komt? Met ‘ze laten zich intimideren door me media’ komen wij wel weg op deze website. Een docent Oude Testament die op moet boksen tegen een in toenemende mate Atheïstisch wereldbeeld moet echter even wat steviger in zijn schoenen staan.

    Dan het antwoord op de vraag:
    “Bedoelen ze hier dan het geweld van moslims tegen christenen sinds The Young Turks – die de Armeniërs uitroeiden- in voormalig christelijke landen die door de Islam werden overgenomen? Of het geweld van de Chinezen tegen de (Islamitische) Oeigoeren? Was Tibet niet ook door hen bezet, en wie valt er dit moment nu bijvoorbeeld Iran binnen omdat dat land geen kernwapens mag hebben zoals zij.”
    Antwoord: Lees het stukje tekst dat je als eerste citeert, daar staat ‘islam’. Daar staat ook het woord ‘Momenteel’ voor wat meteen aangeeft dat geweldadige onderdrukkers niet altijd dezelfde zijn. Dit boekje is geschreven voor het algemeen bekend was dat Oeigoeren onderdrukt werden bijvoorbeeld. Dat zou dan weer een actueler voorbeeld zijn.

    Nog zo iets waar je minder enthousiast over bent:
    “Het grootste probleem van moderne theologen, die nog wel het geloof overeind willen houden, is misschien wel dat ze zich de mainstream haar pseudo-kritiek teveel laat aanleunen, dat ze te zeer deel van de moderniteit zijn, die proberen te respecteren. Zo kom je tot vrij zwakke antwoorden op prangende vragen, die je met een wat bredere kijk op media en moderne geschiedenis anders had ingevuld.”

    Het antwoord bij bijvoorbeeld “63 is Nahum een wraakzuchtige profeet?” geeft een uitleg die de moderniteit niet echt kan bekoren naar mijn inzicht.

    Ik vind je review van het boekje iets te kort door de bocht, maar we hoeven het ook niet eens te zijn natuurlijk. Bij deze de review van de review 😉

    1. Hartelijk dank Anton voor je commentaar op mijn commentaar, een waardevolle aanvulling en aanleiding tot discussie! Mij prikkelden de antwoorden niet zo, dat je echt aan de bank genageld hun analyses tot je nam en dacht ‘heee zo had ik dat nog nooit eerder gezien’…Maar misschien dien ik een aantal vragen die je aanhaalt nog eens grondiger door te nemen

      1. Ah ja, dat je niet aan de bank genageld zit snap ik helemaal. Daarvoor zijn de stukjes wat te kort, het boek is ook niet een analyse maar echt bedoelt als iets meer uitleg bij de teksten die erin aangehaald worden.
        Ik vind de filmpjes van ‘The Bible project’ op youtube ook altijd wel erg informatief, nog beter dan deze boekjes. Daarbij wordt het vaak iets thematischer aangepakt door bijvoorbeeld een begrip (woord) te bestuderen en te tonen hoe dat door de hele bijbel heen voorkomt. Dat is nog steeds een klein stukje Bijbel waarop geconcentreerd wordt maar als je al die dingen kijkt steek je er toch veel van op.
        Reuze handig om ook bij het Bijbel lezen te hebben.

        Het dikke boek dat ik je stuurde ‘De ontzichtbare hand’ van Bas Van Bavel heeft een wat grotere kans om je aan de bank te nagelen. Dat gaat dan niet over de Bijbel. Het is een wat academisch werk maar wat hij schrijft zet een hoop economische verhalen die we vandaag de dag horen, en zeker de miljardairsverering die we zien, wel in een heel ander daglicht.

  5. Het is toch zo makkelijk. De god in de bijbel is Satan. De hele schepping gaat erom wat Satan heeft gebouwd. Parasiterend in wat de ene God heeft gebouwd.

Laat een reactie achter aan Jelle Sopstra Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *