De hoofdstad Funchal is vernoemd naar het Portugese woord voor de Venkel-plant, Funcho, die hier veel groeit, Foeniculum vulgare. Je kent de smaak wel, anijs-achtig en daar kun je ook snoepjes van kopen in Funchal. In de keuken zul je de Venkel-wortel het meeste tegenkomen, het schijnt dat Afke er ook eens mee gekookt heeft. 

Invasieve exoten
Venkel is een plant van Mediterrane oorsprong, die net als de Foenisische zeevarende handelaren over de hele bekende wereld zich verspreidde. Samen met mensen mee, tot in China en Californië aan toe. Dat noemen ecologen tegenwoordig ‘invasieve exoten’, planten die van mensen gebruik maken om zich over de aarde te kunnen verspreiden.

Venkel heeft – bij wijze van spreken- grotere ‘ellebogen’ dan veel andere plantensoorten waar hij terechtkomt. Hij duwt ze aan de kant om zelf de competitie om licht te winnen, en dan domineert Venkel de hele vegetatie.

Hoe groter hun succes, hoe erger ecologen dat dan vinden, hoe ‘invasiever’ de soort wordt genoemd. Terwijl ze planten en dieren die niet succesvol zijn het hoogste waarderen. Hoe groter hun ‘zeldzaamheid’, hoe hoger de waarde, eigenlijk net als bij diamanten en edelmetalen…

Terwijl algemene plant- en diersoorten toch veel leuker zijn. Want die zie je tenminste nog eens, zoals de torenvalkjes van Funchal die hier op de thermiek rondzweven en kekkeren zoals valkjes dat doen.

Dankzij de schepen van mensen kwamen de tomaat en de aardappel immers ook van Zuid Amerika naar Europa. En zo kwam ook de tarweplant, een steppegrassoort, duizenden jaren geleden al, uit het Midden Oosten de hele wereld over om gecultiveerd te worden.

Dat sterke staaltje massa-immigratie was die planten langs natuurlijke, trage weg, op eigen kracht nooit gelukt.

Of denk aan de Friese koe, die nu overal ter wereld rondloopt en melk geeft. Ook hier op Madeira staat Klaske 3 op de verpakking van ronde kartonnen melkflessen. En ze verkopen hier ‘Gouda’-kaas van haar. Een plant of dier, niet van hier, dat moet gewoon zorgen dat mensen er waarde in zien, er iets aan hebben.

Het is net als bij muziek. Heb je een muzikant die op een dorpsplein in de zomer tussen vakantievierders beslist instrumentale experimentele elektrochemische ultrametalpop wil vertolken, met lang uitgesponnen gitaarsolo’s die afklokken op een minuut of acht.

Het zal voor de liefhebber een buitenkansje zijn, en nee…. ‘tis niet in een hokje te plaatsen’….

Maar de kans is groot dat niemand een euro gooit in zijn openstaande gitaarkoffer. Tenzij het een afkoopsom is om hem weg te krijgen. Laat ‘m Bob Marley spelen, ‘don’t worry, about a thing’, en mensen halen opgelucht adem, gaan vrolijk meezingen, nog een drankje bestellen…

Zo werkt het ook met planten en dieren, die alleen voor de liefhebber een functie hebben. Zoals voor een gepromoveerde ecoloog met de Rode Lijst voor losers in de hand, die naar de overheid stapt om pesterig beleid te verzinnen tegen mensen die wél zin in het leven hebben.

Dit mag niet en dat ook niet vanwege de ernstig bedreigde aard van die en die biologische verliezer. Alsof ecologen mensen zijn, die vroeger veel gepest werden en zo via ‘biodiversiteit’ wraak op de mensheid willen nemen…

Ecologen zien ook ‘de mens’ als invasieve exoot. Aan het taalgebruik zie je dan dat ze van mensen een diersoort willen maken, ‘de menselijke soort’… Dan heb je een categorie gemaakt om alle mensen over 1 kam te scheren. Alsof een mens net zo saai is als het doorsnee dier, van de cavia en de bromvlieg tot een mier. Immers, heb je 1 hert gezien, dan heb je ze allemaal gezien.

Probeer ’t eens, een diepte-interview met een hert.

Nou OK, ondergetekende heeft ook een primitieve inslag. Na jaren mediteren over de zin van het leven, kwam als bij een donderslag Het Inzicht: ‘Bier en Tieten.’ Verlichting! Maar toch, er zijn zoveel mensen die zulke mooie dingen maken en verzinnen. Daar kun je een interessant gesprek mee voeren, je door laten inspireren van ‘hee, zo kan het ook’…

Denk alleen al aan onze gastheer en gastvrouw, die zo’n mooie tuin aanlegden in Funchal.  Die hun droom zo realiseerden.

Je hebt immers leuke en mooie mensen, en minder leuke en minder mooie mensen. Van leuke mensen krijg je niet gauw genoeg. Wij dronken cocktails bij de Banana’s Pub in de Zona Velha hier. Op deze voorlopig gezelligste plek van Funchal trad een man-vrouw-koppeltje op, vroege vijftigers, mogelijk Engelsen, die golden oldies zingen en newies op een gitaartje, vrouw met tamboerijn en trommeltje..

Vóór ons op het plein voor de kerk legden mensen een bloemenveld aan om Hemelvaart te vieren, naar Madeirese traditie.

Een klein meiske, met haar ouders meegenomen, begon spontaan op de muziek te dansen. Ze maakte ballet-bewegingen, om zich heen draaiend en kijkend van ‘zie mij eens, hier ben ik’. Wij gingen hier helemaal stuk, bij iedere beweging die ze maakte, de voet optrekkend langs haar enkel als aanzet tot pirouette.

Vier jaar oud.

Afke en ik smolten, net als alle cocktaildrinkers naast ons. Wij kregen nog twee cocktails aangeboden van Franse gasten, die ons een leuk stel vonden, nou ja, vooral Afke dan. 🙂

Je kunt in ieder nieuw mens naar ecologistisch perspectief een invasieve exoot zien, die de grondstoffen opmaakt en CO2 uitstoot. Bij ‘Echtuh Langwarders’, Tokkies met hun grauwe lijven die wat op aarde pissen, fornicate, schijten, de boel opvreten en kapot maken, nog een zoveelste kind bij een zoveelste vent in de bijstand, in je legging met tijgerprint,

…dan ben ik ook geneigd daar op die wijze naar te zien.

Als iets dat je met minstens 55% voor 2030 kunt reduceren. Net Zero in 2050 moet haalbaar zijn. Niet dat dit mijn standpunt hoeft te zijn, maar zo denken beleidsmakers in Brussel en Den Haag tegenwoordig over álle mensen buiten zichzelf.

Al dan niet bewust. Als iets dat gereduceerd moet worden voor ‘De Planeet’, in plaats van iets dat bloeien mag als de bloemen op Bloemeneiland.

Maar je kunt in een nieuw mensje – zoals dat dansende Koekie op het plein bij Banana’s- ook een nieuw talentje zien, dat met haar unieke persoonlijkheidje een licht in de wereld kan zijn. Een kwestie van perspectief denk ik…