Interessante Reizen: Finding & Eating Nemo

De Mediterrane viariant op Nemo, met zijn papegaaienbek om rotsen te begrazen

We reden door de bergen naar de noordwestkust van Madeira, en kwamen via Sao Vicente uit bij het kustdorpje Seixal. Hier aten we onze eerste papegaaivis, ‘Nemo’s moeder’, zoals personeel van de Club de Naval do Seixal hun vis van de dag noemde.

Die hadden ze net aan de deur gekocht van een lokale visser. Die kan hij met de methode van speervissen hebben gevangen. Op Madeira zijn 1700 speervissers actief, die de rotsen langs grazen om rifvissen als de algemeen voorkomende papegaaivis soldaat te maken.

Deze studie uit 2020 in Aquatic Living Resources, van Roi Martínez-Escauriaza et al, Characterization and evolution of spearfishing in Madeira archipelago, Eastern Atlantic, van het Madeire Ocean Observatory, geeft je een goede kijk op de activiteit van speervissers in Madeira. Je moet er officieel een vergunning voor aanvragen, en daar zijn er zeventienhonderd van. Goede speervissers kunnen met gemak een kilo vis per uur vangen, en ze vangen vooral de algemeen voorkomende papegaaivis.

Je kunt ze dus zonder enig schuldgevoel eten, het wemelt er hier van die dingen. Per jaar worden er zo een vis of 400 duizend soldaat gemaakt. De kust van Seixal (noordwesten) is een populaire plek voor speervissers, zoals aangegeven op deze kaart in de studie.

Bron Aquatic Living Resources 2020, 33, 15: Hotspots voor speervissen op Madeira

Op bovenstaand Youtube-filmpje krijg je een impressie van het speervissen op Madeira.

Je gaat dan in je duikpak in een baai zwemmen, je zoekt tussen de rotsen naar de rifvissen, die je vervolgens een speer tussen de kieuwen schiet. Het wordt vooral gedaan als hobby, gewoon in de natuur zijn en je eigen eten kunnen vangen. Dat eten kun je dan delen met dierbaren, of je kunt natuurlijk ook een surplus oogsten en dat dan aan de deur verkopen bij een restaurant in de buurt.

Als extra zakcentje. Tegelijk oogsten speervissers dan een soort zeeslak, de napslakken die je als schelpdier kunt eten in gegrilde vorm. Die stonden bij de Club de Naval als ‘limpets’ op het menu, een voorgerecht voor acht euri. De papegaaivis tikte af op liefst 20 euro. Eerder op de heenweg kwamen we al op een broodje met Salada del Polvo, oftewel broodje inktvis.

Die vangen ze ook met speervissen tussen het rif. Alweer berelekker. Je moet er hier goed om zoeken, lekker klaargemaakte vis. Mijdt de toeristische centra, en ga de hort op naar het binnenland en het noorden. En dan vind je ze wel…

EU visserij- inspectieschip in haven Funchal, op zoek naar IUU-vissers(?)

Zo genoten wij van wat EU visserijbureaucraten Illegal Unregulated and Unreported (IUU)Fishing noemen: Zelf een vis vangen voor consumptie, zonder inmenging van een ambtenaar of de voedselindustrie. Volgens het personeel van de Club de Naval zijn er veel vissers die met hun vangst van de dag de deuren langs gaan. Maar op de papegaaivissen-populatie heeft dat dus vooralsnog geen invloed.

Een mosselpan met Limpets, napslakken, foto Afke Smit

De papegaaivis is een grazer, die met zijn harde snavelbek de rotsen afgraast op algen en kleine schelpdieren. Geen roofvis, zoals die andere specialiteit van Madeira hier, de Black Scabbard Fish, eergisteren in Câmara de Lobos gegeten, die vissers ’s nachts in hun bootjes met lampjes bovenhalen:

Historische foto van vissen op de Black Scabbarddiepzeevis, die ’s nachts uit de diepzee omhoog komt om te jagen, zoals op blauwe wijting

Nemo’s moeder smaakte ook erg goed, een beetje als Tong, zij was vrij fors van voorkomen en wij deelden er 1. Het papegaaivis-vlees is mals wit vlees, dat je gemakkelijk van de graten graast. Wij hadden er genoeg aan, 1 papegaaivis samen.

Als voorgerecht hadden we de gegrilde limpets, die smaken alsof je een wat taaie mossel eet. Heel lekker. Je moet ze eten alsof je een oester opslurpt, met citroen er over. Je mag ze niet met je vork er uit scheppen: “Dan zetten we je het restaurant uit”, grapte het personeel van de Club de Naval.

Een uiteengerolde stokvis (?), gedroogd hangend in de kroeg van Sao Vicente

De variatie in vis op Madeira is relatief klein. Naast de Black Scabbard en de papegaaivis heb je hier nog de White Seabream, (witte zeebaars) die vissers hier langs de kust vangen. Die vind je ook standaard op menu’s, naast tonijn en zwaardvis die ook uit kweekkooien kan komen.

Je hebt hier geen continentaal plat. Het eiland ontstond als vulkanische hotspot in de diepzee en vijfhonderd meter uit de kust gaat de zeebodem in 1 keer steil naar 1800 meter diepte. De vis die je hier vangen kunt, is aan de riffen en rotskusten gebonden.

Of je moet verder op zee gaan op zoek naar tonijn en zwaardvis, en een andere specialiteit hier: gedroogde hondshaai, die in stukjes geknipt meer lijkt op een vorm van hondenvoer.

Madeira wijn uit 1940 van bijna duizend euro.

Onze huisbaas had Seixal aangeraden als plaats om goede vis te eten. We zochten daarvoor naar het restaurant Brisa Mar. Maar dat was zo onopvallend, dat je er aan voorbij loopt.

Het begon ineens keihard te regenen, dus zochten we een schuilplaats, die we in de Club de Naval onden. Zo kom je dan aan ongeveer het enige (zwarte) strand dat Madeira kent een club tegen, waar ze nog leuk koken ook… Want ja, je kunt dus ook een ‘kok’ treffen die de vis helemaal vernaggelen kan, een liefdeloze droogbakker die een taai vissenlijk dumpt tussen de vette friet.

Zo doodzonde, en bijna respectloos naar het dier dat zijn laatste rustplaats mocht vinden ter opbouw van een mensenlichaam. Op naar de volgende dis met vis, die witte zeebrasem moeten we ook nog proberen.

One Reply to “Interessante Reizen: Finding & Eating Nemo”

  1. Die eerste foto van Nemo’s mama, met een prachtig bord eten. Het lijkt wel een echt plastic model! Bij McDonald’s komen ze niet verder dan geplastificeerde foto’s van in water gebakken ‘hamburgers’ met regenboog gekleurde sausen, tussen twee klinisch onberispelijke halve broodjes met gamma-bestraalde blaadjes sla.

    Dat mensen van Madeira kunnen leven van zelf verworven eten uit de eigen omgeving, wonende in huizen van gemiddeld 4 ton. En in schril contrast daarmee een kwart van de mensen in Nederland die van oud voedsel leven, waarvoor ze in de rij moeten staan bij voedselbanken. Ook wonend in hypotheken van 4 ton, maar dan in verouderde Gamma-verf.

    Menig Nederlander zou blij zijn met een lading verse papegaaivis en helemaal als men dat zou wegspoelen met Bloody Mary’s. Al krijg je de volgende dag een woordendiarree met straalaandrijving.

    Zouden die 1700 speervissers met vergunning niet te huur zijn voor een klusje in de 1e en 2e Kamer? De leugens glippen bij de politici tussen hun kieuwen door naar buiten. En dan ‘pats’ raak!
    De Sonac gaat uitbreiden met 24 meter hoge sustainable vergisters…

    Kan me voorstellen dat jullie nog niet naar huis terug willen.
    Groetjes aan de zeebrasem…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *