In dit zaterdagse archief- en reisverhaal: Afgelopen 12 jaar bezocht ondergetekende een tiental maal de Eifel. Dit dankzij geoloog Ronnie van Overmeeren, die me met een vulkanisme-excursie van de Universiteit Utrecht voor journalisten enthousiast had gemaakt voor het gebied.

Die krasse knar was een echte leraar oude stempel, die zijn eigen fascinatie voor zijn vak en dit gebied aanstekelijk kon overbrengen. Iets van Overmeeren kwam zo alsnog in mijn eigen Meisterwerk ‘Liever dood dan Slaaf’ terecht in de vorm van Eifelfoto’s, die dat vulkanisme verbinden met Friese tufsteenkerkjes.

Knallen in Brabant
Ja, even zeuren, wanneer krijg je nog zo’n docent, leraar, of excursieleider mee, die dat nog doet: Fascinatie voor het vak om het vak, de natuur.

Hoe vaak krijgen leerlingen nu zo’n metronicht die zich ‘zojgen maakt ovej du klimaat vur an du ring‘, met wie je SAMEN over je gevoelens van planeetspijt mag praten in een groepje, zodat je SAMEN ‘toekomstbestendig’ kan worden met respect voor duuurrrrzaaamheid en toekomstige generaties. In een groepje SAMEN met academiemeisjes die zich tsjeensjmeeker noemen (changemaker), ‘veranderaar’, dat is de nieuwe naam voor ‘beroepsactivist’,  ego’s die hun nutteloze neponderzoek willen gebruiken om ‘verandering’ in het gedrag van anderen te bewerkstelligen, zodat ze zelf aanspraak kunnen maken op meer subsidie.

Ondergetekende werd wetenschapsjournalist, omdat je de indruk kreeg dat in die discipline af en toe nog enige vooruitgang in het tragische lot van de mensheid te bespeuren zou zijn. We gingen mee met Guy Drijkoningen, geofysicus om met dynamiet akoestische plaatjes van de Peelrandbreuk te schieten in ‘Boer’ – of iets aanverwant boerigs- in Brabant. Dat werd de reportage ‘Knallen in Brabant’ voor Het Parool.

Dat was toen nog een journalistieke krant met nuchtere mensen.

Woordkunst
Als snel blijkt echter dat de wetenschapswereld even banaal in elkaar steekt als de rest van de wereld, het draait er ook om geld en baantjes, posities. Dieptepunt was het gesprek met een ecoloog in Lunteren, die zich heel cynisch ‘Climastitute’ noemde, de samentrekking van ‘climate’ en ‘prostitute’: dat hij alleen aan onderzoeksgeld kon komen door alarmistische klimaatverhaaltjes te verkopen.

Het moderne onderwijzersbestand zou je het beste met een Kalashnikov uitdunnen, waarna je een knokploeg verzamelt, het Ministerie van Onderwijs belegert en vervolgens zou je al dat D66-of-erger-tuig met wortel en tak uitroeien of ophangen aan een vlaggenstok met regenboog. Dan trek je op met een stel tanks naar Amsterdam om de KNAW haar Trippenhuis onder schot te zetten. En pas wanneer ze de heer Mackenbach uitleveren die het waagde om ‘Planetary Health’ serieus te lanceren, alsof dat wetenschap is in plaats van een opzichtige en modieuze poging om jezelf met subsidie nutteloos te maken, gefinancierd door de Rockefeller Foundation…

Dan trekken we weer weg.

Omdat het Openbaar Ministerie met rode oortjes op mijn website meeleest, met het oogmerk weer iets strafbaars in mijn teksten te lezen: dit is Woordkunst, ik chargeer met een artistiek oogmerk, speel met taal, ik ben niet als jullie, carrièreambtenarenrattenvolk, ik smijt met woorden als klodders verf op een doek. Nee dat mag niet van jullie maar ik doe het lekker toch.

GeoRoutes
Maar wij hadden Ronnie! The King, een heerlijke vakidioot, zo worden ze zelden meer gemaakt.  Zijn geologische gids van de Eifel is mijn zakbijbeltje gebleven en de GeoRoutes-app zit nog steeds op mijn jaren verouderde I-Phone. Op slechts een uurtje of vier rijden van Tokkietown (Langweer) in Groot Boerderije (Friesland) zit je in die Eifel in een totaal andere wereld, gevormd door vulkanisme van Maaren en slakkenkegels, en zelfs een CO2-spuitende bron.

Eerder kon het landschap maar matig boeien, omdat je het zelfde ziet als overal in Duitsland. Heuveltjes met leegloopdorpjes bevolkt door wegkwijnende bejaarden en een toefje bosbouw, doorsneden door steeds strakker en grootschaliger velden zonder enig teken van leven waar agro-industriële ondernemers- voorheen ‘boeren’ genoemd- hun biomassa verbouwen voor het klimaatindustrieel complex en haar subsidies.

En dan met steeds meer windturbines overal. Kortom ruimtelijk opgezette industrieterreinen die vroeger ‘het platteland’ werden genoemd.

Dus heb je een gids nodig om door die oppervlakte heen te zien, de hotspots te vinden en het verhaal daaronder te lezen. We zijn vervolgens nog ettelijke malen door de Wolfschlucht wezen lopen, de kloof met de blootliggende basaltlagen, kregen romantische Wanderlust bij het oversteken va de Germanenbrücke, en gingen CO2-bubbels kijken bij Maria Laach, het meer in de krater van de megavulkaan die 12 duizend jaar geleden nog uitbarstte en Noordwest Europa onder de as legde.

Ja, Maar….
En dan, de mooie abdij bezoeken van Maria Laach, opgebouwd uit vulkanische tufsteen waarmee ook de eerste Friese zadeldakkerkjes op terpen werden gebouwd. Met tufsteen uit de Eifel, met die belletjes er in alsof het brosrepen zijn. Ook ging ik rondrijden op zoek naar fossielen bij Gees, vlakbij Daun in een steengroeve waar je de aslagen van verschillende explosies over elkaar kon zien liggen.

Daar lag in de berm zomaar een dikke trilobiet, een zeewezen uit de tijd dat hier een tropische zee lag te klotsen.

Of check dan die fantastische Meerfelder Maar, zo’n kraterjoekel om het debat tussen plutonisten (geologische verandering door rampzalige explosies, inslagen) en neptunisten te doordenken. (geologie volgens Charles Lyell, geleidelijke ophoping en verandering door sedimentatie)

De troost van de Geologie, dat je kunt ontsnappen aan de banaliteit van alledag, je kunt voorstellen welke diepe tijd er aan ons vooraf ging met al haar processen. En hoe dat ook door zal gaan, ver nadat wij al lang zijn verdwenen. Dat is ook het enige leuke aan natuurwetenschap. Waarbij we opmerken dat natuurwetenschap een tautologie is. Eigenlijk is de oude naam ‘natuurlijk filosoof’ ook veel beter omdat de naam ‘wetenschapper’ een zekerheid suggereert die je nooit 100% hebt.

Contemplatie bij de Abdij Nimrod, het resultaat van eeuwen continuïteit in de beschaving die de Franse Revolutie trotseerde, maar die door de moderniteit van binnenuit werd belegerd en afgebroken.

En dan rijd je naar de Bergweide bij Daun, vol blauwe lupines en bloemen omdat het een skipiste is, die niet door de tentakels van de Agro-industrie van haar laatste flora en fauna was ontdaan, dat hashtag-trotsopdeboer-volk dat er zelfs in slaagt de paardenbloem tot zeldzaamheid te maken, en dat alleen nog klaver toelaat als ze klaversubsidies krijgen, dat alleen om weidevogels geeft als ze per uitgekomen grutto- ei uitbetaald krijgen voor de weidevogelproductiedoelen van het LNV-ministerie.

BuildBackBetter-boeren die een seconde eerder nog CDA stemden. Op de Wallen zijn de rode lichtjes ook in de verdrukking, door de klachtenregens van mensen die er een duur grachtenhuisje kochten. Wat wordt de nieuwe campagne tegen die trend, #trotsopdehoer? Er zijn geen idealen in de praktijk, er bestaan enkel belangen.

Maar het Ideaal als horizon van je verbeelding, dat zal altijd blijven bestaan zolang je niet afstompt.

Steengroeves
En zo raakte ondergetekende verslaafd aan steengroeves, je mag me er altijd voor wakker bellen. Die inhammen in het landschap van de agro-industrie, waar na die grove inbreuk weer pioniersoorten terugkomen. De zelfde soortjes die ze uit naam van ‘de ecologische berm’ (die je ook ziet als je Antwerpen in rijdt) inzaaien langs de weg. Het slangenkruid waar de kolibrivlinder boven helikopterde.

Dat aardse buitenwezen met lange snavelsnuit, je hoort zijn vleugels zoemen, een pijlstaartvlinder die bij warme zomers met zuidoostelijke wind ook Nederland aandoet. Een aantal foto’s die ik maakte van de vele GeoRoutes die ik met terrier Trudy door de Eifel maakte, die kwamen in mijn fotografisch en prozaïsch Meisterwerk terecht: Liever dood dan Slaaf, een Pelgrimstocht door de Friese Natuur op zoek naar Vrijheid.

Een resultaat van jaren zwerftochten van iemand die graag alleen is, mits hij rondreizen en ontdekken mag, filosoferen en fulmineren. Je hebt ook mensen die geen seconde alleen kunnen zijn, die iedere seconde van de dag tegen iemand aan moeten praten. Nee, dan de stilte van De Abdij, die de monniken- eenzamen- door de eeuwen zochten…

Zo zie je maar weer hoe bekrompen het kan zijn om te denken dat alles dat je tot stand brengt te danken is aan ‘jezelluf’.

In mijn hoofdwerk, daar zit dus ook een stukjeouwe vakidioot Overmeeren in, die er voor zorgde dat je vervolgens nog ettelijke malen de Eifel opzocht. En dat werd weer relevant, toen je het verband tussen Middeleeuws Friesland en de Eifel voor de voeten werd geworpen, in vulkanisch tufsteen. Of in de Franken, die Aken, Prüm en Trier als uitvalsbasis hadden om de Friezen te kerstenen, als Germaanse voortzetters van het West Romeinse Rijk.

Hoe raar kan het balletje genaamd ‘leven’ rollen, om vervolgens te landen in een netwerk van dwarsverbanden!