Op de zondag geen profane boodschappen. Dan lezen we uit De Heilige Schrift, Het Boek zonder welke er geen Westerse Beschaving was geweest.  We gaan andermaal verder lezen in het boek Jesaja, de belangrijkste profeet waarop ook de Evangelisten en Paulus zich baseren, om Jezus te projecteren als ‘de messias’, die het tijdperk van de restauratie na vernietiging inluidt.

Deze jongeling, ‘geboren uit een maagd’ (een jonge vrouw) zou volgens Jesaja melk (boter) en honing eten tot zijn geestelijke volwassenheid waarin hij goed en kwaad kan onderscheiden. Die gebeurtenis zou echter niet in het jaar nul plaatsvinden, dus bij Jezus geboorte tijdens Romeinse overheersing.

Maar toen de Assyriërs binnenvielen (720 jaar daarvoor), zo lijkt het wanneer je Jesaja nauwkeuriger leest dan de Evangelisten deden. Geloven Joden daarom niet dat Jezus de messias was- gezalfde uit het huis van David- zoals voorzegd door Jesaja?

God’s masterplan, hij heeft de regie nog steeds
Zoals  eerder besproken: Jesaja profeteerde in de achtste eeuw voor de jaartelling, mogelijk de zevende eeuw. Toen werd het oude Israël onder de voet gelopen door respectievelijk de Assyriërs (Noord Israël, Efraim) en de Babyloniërs (Juda, Jeruzalem). Jesaja legt die gebeurtenissen uit als godsoordeel voor Israël’s ongehoorzaamheid, waarna restauratie zal volgen van de grootsheid van het Huis van David in Jeruzalem op de berg Zion.

Jesaja profeteert daarbij tegen de vazalkoning in Juda van de Assyriërs, Uzzia, en de zoon die hem opvolgt, Jotam, die ongeveer 740 jaar voor de christelijke tijdrekening zou regeren, en Achaz die rond -730 de troon zou beklimmen. Dat is tien jaar voordat de Assyriers Noord Israel (Efraïm) onder de voet lopen.

Zo beschrijft Jesaja de verplettering van ‘God’s volk’ door haar vijanden alsnog als een daad, waarbij De HEERE alle regie in handen heeft. Ook als Zijn eigen tempel dus wordt gesloopt, rond het jaar 580 door de Babyloniërs, die dan machtiger zijn geworden dan de Assyriërs.

Het is allemaal volgens het Masterplan van de Grootmeester zelf. Om die voorzegging gezaghebbend te kunnen doen, wordt Jesaja in hoofdstuk 6 een echte profeet, een medium waardoor God kan spreken:

In het jaar dat koning Uzzia stierf, zag ik de Heere zitten op een hoge en verheven troon, en de zomen van Zijn gewaad vulden de tempel.
2Serafs stonden boven Hem. Ieder had zes vleugels: met twee bedekte ieder zijn gezicht, met twee bedekte hij zijn voeten, en met twee vloog hij.
3De een riep tot de ander:

Heilig, heilig, heilig is de HEERE van de legermachten; heel de aarde is vol van Zijn heerlijkheid!

De profeet Jesaja als nieuwe Mozes
Net als eerder bij Mozes, weet ook Jesaja dat hij God niet kan zien zonder te sterven omdat God te heilig is:

4De deurpinnen in de drempels schudden door de stem van hem die riep, en het huis vulde zich met rook.
5Toen zei ik: Wee mij, want ik verga! Ik ben immers een man met onreine lippen en woon te midden van een volk met onreine lippen.

Mijn ogen hebben namelijk de Koning, de HEERE van de legermachten, gezien.
6Maar een van de serafs vloog naar mij toe, en hij had een gloeiende kool in zijn hand, die hij met een tang van het altaar had genomen.
7Daarmee raakte hij mijn mond aan en zei:

Zie, deze heeft uw lippen aangeraakt.Zo is uw misdaad van u geweken en uw zonde verzoend.
8Daarna hoorde ik de stem van de Heere. Hij zei: Wie zal Ik zenden? Wie zal er voor Ons gaan? Toen zei ik: Zie, hier ben ik, zend mij.

Het beeld van de Seraf (letterlijk ‘brandend wezen’, of lichtwezen, een soort engel of Alien) met zes vleugels kom je ook in de Openbaring van Johannes tegen, de christelijke Apocalypse die zich baseerde op het boek Daniel en dus Jesaja. Openbaring 4:8 herhaalt dit beeld uit Jesaja:

En de vier dieren hadden elk voor zich zes vleugels rondom, en vanbinnen waren die vol ogen. Ze hadden geen rust en zeiden dag en nacht: Heilig, heilig, heilig is de Heere God, de Almachtige, Die was, Die is, en Die komt!

‘Totdat de steden verwoest zijn’…
Zoals Jezus zijn prediking over de naderende Apocalypse, het Godsoordeel met opvolgende restauratie, ook aan dovemansoren gericht zou zijn, zo krijgt ook Jesaja te horen dat de mensen niet naar hem zullen luisteren. Maar dat is gewoon onderdeel van God’s Masterplan, de grote verduistering, vernietiging met restauratie van Het Nieuwe Jeruzalem:

Toen zei Hij: Ga en zeg tegen dit volk: Luister voortdurend, maar u zult het niet begrijpen.Zie voortdurend, maar u zult het niet opmerken.
10Maak het hart van dit volk vet, en stop hun oren toe, anders zullen zij met hun ogen zien, en met hun oren horen, en met hun hart begrijpen en zich bekeren, en zal Hij hen genezen.

11Toen zei ik: Hoelang, Heere? Hij zei: Totdat de steden verwoest zijn, zodat er geen inwoner meer is, en de huizen, zodat er geen mens meer in is, en het land verworden is tot een woestenij.

Vervolgens nadat alle verwoesting heeft plaatsgevonden, zal uit de as een feniks herrijzen, gezuiverd van alles waar de HEERE een hekel aan heeft. Zijn Vaste Recept, dat is altijd purificatie door eliminatie:

12Want de HEERE zal de mensen ver weg doen gaan (de Babylonische ballingschap RZ), en de verlatenheid in het land zal groot zijn.
13Al zal daarin nog een tiende deel over zijn, het zal weer verwoest worden.

Maar zoals van de eik en de haageik na het omhakken een stronk overblijft, zal hun stronk een heilig zaad zijn.

Snoeien doet groeien, zeg maar. Op grond van deze voorzegging, zou de stam van Juda terugkeren en de tweede tempel (her)bouwen rond het jaar 516, totdat de Romeinen binnenvielen (rond het jaar 70 voor de jaartelling), met tussentijds de overval van Alexander de Grote (vierde eeuw, het tijdperk van de Maccabeeërs).

Immanuel zal tijdens Assyrische overval geboren zijn
Jesaja spreekt hier over historische gebeurtenissen, namelijk de overval op Jeruzalem door de Babyloniërs in het jaar 584 voor de christelijke tijdrekening. Hij spreekt tegen de toenmalige koningen, Uzzia en Jotam in de achtste eeuw, en zijn zoon Achaz, de koning van Juda. Die Achaz (rond het jaar 730 voor de jaartelling) wordt speciaal vermeld in Jesaja 7, want Jesaja trekt naar hem op, om door zijn mond de HEERE tegen Achaz te laten spreken:

10Opnieuw sprak de HEERE (via Jesaja RZ) tegen Achaz:
11Vraag voor uzelf een teken van de HEERE, uw God, vraag het beneden in de diepte of boven in de hoogte.
12Maar Achaz zei: Ik zal het niet vragen en de HEERE niet op de proef stellen.

13Toen zei hij: Luister toch, huis van David, is het u niet genoeg mensen te vermoeien, dat u ook mijn God vermoeit?
14Daarom zal de Heere Zelf u een teken geven: Zie, de maagd zal zwanger worden. Zij zal een Zoon baren en Hem de naam Immanuel geven.
15Boter en honing zal Hij eten, totdat Hij in staat is het kwade te verwerpen en het goede te kiezen.

16Voorzeker, voordat de jongen in staat is het kwade te verwerpen en het goede te kiezen, zal het land verlaten zijn, namelijk het land van de twee koningen voor wie u in angst verkeert.
17De HEERE zal over u, over uw volk en over het huis van uw vader dagen doen komen zoals er niet gekomen zijn vanaf de dag dat Efraïm zich van Juda afscheidde, namelijk de heerschappij van de koning van Assyrië!

Boter/melk en honing
Kortom, die uit een maagd geboren jongen, die melk en honing eet, die zou geboren worden nadat de Assyriërs hun overval op Israel zouden plegen. In het jaar -720 zouden ze Samaria onder de voet lopen, dus 10 jaar na deze voorzegging tegen Achaz. En vervolgens zouden ze in het jaar -701 ook Jeruzalem belegeren. Rond die tijd, en dus niet in het jaar nul – Jezus zijn geboortejaar- zou dan die boter en melk etende jongeling moeten opstaan.

Er staat hier, dat Achaz dat teken zal zien bij zijn leven, want wat heeft die informatie anders voor nut? Waarom met Jesaja hem voorspellen dat die boter en honing etende jongeling zal opstaan, als Achaz dat wonderteken zelf niet zal zien of meemaken? Dat is immers het tegen dat God’s masterplan in werking treedt, een jongeling zien die van boter en honing kan leven.

Dat uit een jonge vrouw – ‘maagd’- een zoon geboren kan worden, dat is zo revolutionair niet.

Alle mannen worden uit vrouwen geboren, stel dat ‘maagd’ gewoon verkeerd is ge-interpreteerd als seksloze bevruchting…Wanneer je man je betrapt, kun je dan zeggen ‘het was de Heilige Geest’…Wel wonderlijk is dat hij alleen melk (boter) en honing zal eten tot zijn volwassenheid, in dat land van melk en honing Israël.

Daarmee komt de voorzegging van Jesaja in het vaarwater terecht van Mozes. Zodat Jesaja op een gelijk voetstuk kan komen als deze belangrijkste profeet uit de Torah. Die passage duikt namelijk voor het eerst als belofte van HEERE op in Exodus 3:7-11:

6Hij zei verder: Ik ben de God van uw vader, de God van Abraham, de God van Izak en de God van Jakob. En Mozes bedekte zijn gezicht, want hij was bevreesd God aan te kijken.

7De HEERE zei: Ik heb duidelijk de onderdrukking van Mijn volk, dat in Egypte is, gezien en heb hun geschreeuw om hulp vanwege hun slavendrijvers gehoord. Voorzeker, Ik ken hun leed.

8Daarom ben Ik neergekomen om het volk te redden uit de hand van de Egyptenaren, en het te leiden uit dit land naar een goed en ruim land, naar een land dat overvloeit van melk en honing, naar het gebied van de Kanaänieten, de Hethieten, de Amorieten, de Ferezieten, de Hevieten en de Jebusieten.

9Nu dan, zie, het geschreeuw om hulp van de Israëlieten is tot Mij gekomen. En Ik heb ook de onderdrukking gezien waarmee de Egyptenaren hen onderdrukken.
10Nu dan, ga op weg. Ik zal u naar de farao zenden, en u zult Mijn volk, de Israëlieten, uit Egypte leiden.

11Mozes zei echter tegen God: Wie ben ik, dat ik naar de farao zou gaan en de Israëlieten uit Egypte zou leiden?

Lenig Evangelisme
Zie dat de rol van Jesaja sterkt lijkt op die van Mozes. Hij ziet zichzelf ook niet waardig genoeg als profeet, verschuilt zijn gezicht ook voor God. Bij Jesaja zal het land van melk en honing dus een boter en honing etende jongeling voortbrengen, nadat de Assyriërs hebben huisgehouden en de tien stammen (Efraïm) ophielden te bestaan.

Zo zie je dus, hoe lenig de Evangelisten waren om uit deze Jesaja-passage zevenhonderd jaar later af te leiden dat Jezus die Immanuel moest zijn, ‘geboren uit een maagd’, zevenhonderd jaar nadat het land verlaten was dankzij de Assyrische overval. Terwijl ze tegelijk zijn – bij maagdelijke geboorte- dan onechte vader Jozef in het ‘huis van David’ wilden plaatsen, zodat Jezus de projectie van Jesaja zou worden.

Terwijl de titel ‘zoon van David’ eerder op Salomo sloeg, vermeld in het bijbelboek Samuel. En terwijl van Jezus nergens is beschreven dat hij melk en honing at tot zijn volwassenheid…

Dus het is helemaal zo gek niet, dat de joden – dus van de stam Juda- nooit hebben geloofd, dat Jezus de Immanuel was uit Jesaja. Maar dat ze eerder in Simon Bar Kochba en andere militaire opstandelingen de restaurator van het Huis van David zagen. Natuurlijk kun je ‘melk en honing’ oprekken tot moedermelk en ‘vaste spijs.’ Zodat de voorzegging op iedereen kan slaan die eerst borstvoeding krijgt en daarna vaste kost.

Maar dan ontkracht je de voorzegging van Jesaja, dat je daar die jongeling aan zou herkennen, zo 2700 jaar geleden nadat de Assyriërs huishielden. Bij verdere lezing van Jesaja volgende week zullen we die observatie verder uitwerken.  Heb een goede zondag.