Op de zondag geen profane boodschappen. Dan lezen we uit De Heilige Schrift, Het Boek zonder welk er geen Westerse cultuur was geweest. Vandaag gaan we verder in de belangrijkste profeet voor het christendom, Jesaja.

Hij predikte in de tijd dat de Assyriërs Israël, Egypte en ook Babel (huidig Bagdad) onder de voet liepen, in de achtste en zevende eeuw voor de jaartelling. Voor de mensen toen werd die militaire overweldiging ervaren als een soort eindtijd, alsof zij de laatste generatie waren.

Jesaja, hoofdprofeet van christelijke theologie
We zijn inmiddels bij hoofdstuk 21 aangekomen. Het doel van deze Jesaja- lezing is puur die van Bijbelkennis geworden. Jesaja was nog onontgonnen Bijbel-terrein, en vooralsnog waren de eerste 20 hoofdstukken al een openbaring.  We zagen afgelopen Jesaja-lezingen welke invloed deze profeet heeft gehad op het ontstaan van het christendom haar theologie, zeven eeuwen later.

Mij is inmiddels verklapt, dat in Jesaja 53 het beeld van Jezus wordt beschreven, die wordt gebroken voor de zonden van de mensheid. Zo belangrijk is Jesaja dus voor het christendom. Geen Jesaja, geen christendom. Daar komen we later natuurlijk op terug. In Jesaja 21 zien we de afkondiging van de val van Babylon:

9Zie nu, daar komt het: strijdwagens, manschappen, ruiters twee aan twee! Hij neemt het woord en zegt:Gevallen, gevallen is Babel! En alle beelden van zijn goden
heeft Hij tegen de grond stukgebroken.
10O mijn gedorste volk, graan van mijn dorsvloer; wat ik gehoord heb van de HEERE van de legermachten, de God van Israël, heb ik u bekendgemaakt.

Openbaring 14:8 van Johannes roept een vergelijkbaar beeld op van de Eindtijd, die Jesaja dan al zeven eeuwen eerder laat voltrekken:

En een andere engel volgde, die zei: Zij is gevallen, zij is gevallen, Babylon, de grote stad, omdat zij alle volken van de wijn van de toorn van haar hoererij heeft laten drinken.

Na een onheilsverkondiging over ‘Seïr’ en Arabië, is dan de onheilsverkondiging over Jeruzalem aangebroken in Jesaja 22. De hoofdstad van Juda zal belegerd worden door een overmacht, zo voorzegt Jesaja:

7Het zal gebeuren dat uw mooiste dalen vol zullen staan met strijdwagens, en de ruiters zullen zich in slagorde opstellen tegenover de poort.
8Men zal ontmantelen wat Juda bescherming biedt. Op die dag zult u uitkijken naar het wapenarsenaal in het Woudhuis;

9en de bressen in de Stad van David ziet u. Ja, het zijn er vele. U vangt het water van de Benedenvijver op.
10U telt de huizen van Jeruzalem en u breekt huizen af om de muren te versterken.

11Verder maakt u een reservoir tussen beide muren voor het water van de Oude Vijver. Maar u zult geen oog hebben voor Hem Die dit gedaan heeft,
en Hem Die dit in een ver verleden gevormd heeft, ziet u niet.

Wat zullen we drinken…
Jeruzalem kwam definitief ten val in 586 BC toen de Babyloniërs haar plunderden en de eerste tempel van Salomo verwoestten. Maar de Assyriërs zouden weliswaar een groot deel van Israël en Juda in 701 BC, ze lieten Jeruzalem uiteindelijk ongemoeid. De koning daarvan, Hizkia kocht de Assyriërs af. Maar het kan wel zijn dat de stad toen al belegerd werd en dat Jesaja daar op doelde.

De bevolking haar stemming, zal die van een soort gelatenheid zijn, zo beschrijft Jesaja. Een beetje als ‘we kunnen er niets meer aan doen, dus geef je meisje een knuffel, breek de wijn aan en leef alsof het je laatste dag is:

12De Heere, de HEERE van de legermachten, zal op die dag oproepen tot wenen en tot rouw, tot kaalscheren en tot het omdoen van een rouwgewaad.
13Maar zie, er is vreugde en blijdschap, men doodt runderen en slacht schapen, men eet vlees en drinkt wijn. Men zegt:

Laten wij eten en drinken, want morgen sterven wij!

14Maar de HEERE van de legermachten heeft Zich aan mij persoonlijk geopenbaard: Voorwaar, deze ongerechtigheid wordt voor u niet verzoend, totdat u sterft,
zegt de Heere, de HEERE van de legermachten.

We zien later dat Paulus ook dit beeld van Jesaja gebruikt in de brief aan de Korintiërs (15:34):

Als ik, naar de mens gesproken , tegen wilde dieren heb gevochten in Efeze, wat voor nut heeft dat dan voor mij, als de doden niet opgewekt worden? Laten wij dan maar eten en drinken, want morgen sterven wij.

Jesaja, kan het nog saaier
Ja wat voor zin heeft een religie, als het niet waar blijkt wat je verkondigt, dood = dood en dat is het dan… Dan kun je als seculier (iemand die niet verder hoeft te kijken dan een seculum, een eeuw, menselijke levenstijd) beter zoveel mogelijk genieten voor je dood bent.

Je vraagt je soms af, hoe de geschriften van Jesaja zo lang bewaard konden blijven, want een pageturner is deze profeet zijn onheilsprediking niet. Jesaja, kan het nog saaier… Laat staan dat er iemand in zijn eigen tijd naar Jesaja wilde luisteren, want hij heeft vooral narigheid te verkondigen en vergelding door goddelijke wraak.

Alle verwoesting die mensen om zich heen zien voltrekken die ooit tot het Verbondsvolk behoorden en zich zo onoverwinnelijk waanden, Jesaja geeft daar een diepere reden voor.

Misschien is dat wel de kracht geweest die tot de overlevering van zijn teksten leidde, zijn duiding van turbulente tijden in een goddelijke context. Want ja, als de dingen gewoon maar gebeuren zonder enige oorzaak, en nergens naar toe gaan, behalve naar een volgende dag…Als er geen bestuur in de wereld is, een Eindverantwoordelijke die het Laatste Woord zal hebben, die recht zal breien wat krom werd door menselijke corrumpering…

Voor vele mensen door de geschiedenis heen is dat idee nooit te verkroppen geweest. Dat er niks is, behalve dat je een beetje praktisch je zaakjes voor elkaar moet hebben, zodat je kunt eten, drinken, voortplanten… en dat is het dan. ‘Is dit alles, wat er is…’ van Doemaar.

Maar dat fatalisme is ook Bijbels.  De Prediker die alles ijdelheid vond, niets dan najagen van wind… die stelde al vast dat het iemand die rechtvaardigheid nastreeft, het zelfde vergaat als iemand die nergens om geeft en als een dier/Echte Langwarder leeft.

Geloven dat je leven zin heeft
Een tijd heeft profeten nodig, die vertellen dat de dingen niet zomaar voor niets gebeuren. En dat er een uitweg zal zijn. Dat idee geeft ook de klimaatcult haar kracht voor jongelui. Nu het christendom voor het gros haar zeggingskracht verloor, heeft die massa klimaatklevers via dagelijkse media-indoctrinatie  een vervangende religie in de plaats gekregen.

De klimaatcultus heeft de zelfde trekken van schuld en verlossing door reiniging van je zonden, gemeten in ‘CO2-uitstoot’…En HEERE is vervangen voor De Planeet, Aarde, die ziek wordt van onze zonden en die ons als ziektekiem zal afschudden, als ‘laatste generatie’ ons zal verwoesten, verschroeien in hitte…

Door samen te komen geloven ze misschien net als een biddend kerkgenootschap een verschil te maken, via de oproep tot een bekering van andere mensen, met behoud van de eigen levensstijl die zonder fossiele brandstoffen nooit mogelijk was geweest. De hypocrisie druipt er af, maar dat geldt ook bij zovele vroegere christelijke kerken…

Hoewel de klimaatleugen wel een gecorrumpeerde vorm van idealisme is, voor het onderliggende gevoel bestaat wel degelijk een grond. Ben je een klimaatklever, dan kunnen mensen die niet net als jij om De Planeet geven, overkomen als in Jesaja 22: ‘laten we eten en drinken want morgen sterven wij’, als mensen die het wegwimpelen en maar wat bij de dag leven…

Wie leeft in een verstedelijkte wereld, ziet mogelijk een soort benauwenis om zich heen die je op het platteland minder ervaart. Je lijkt in overvol Nederland te worden belegerd door onze eigen maaksels, een wereld van machines, een atmosfeer die tot technosfeer werd vol vliegtuigstrepen, onmenselijke architectuur van blokkendozen in glas en staal, met ‘economische groei’ (exponentieel…) als gulzige kracht die opslokt wat de natuur zo veel langere tijd kost om op te bouwen.

Denk enkel aan een bos van duizenden hectares, dat je in 1 jaartje ‘klimaatneutraal’ kunt opstoken in een tot biomassacentrale omgebouwde kolenbrander. Eergisteren in de hitte zagen we voor een dichte brug een vrachtwagen staan, met opengeklapte zeilen omdat hij kippen vervoerde. Het opzij geklapte zeil diende om de kippen te kunnen luchten, die zaten met een duizendtal tegelijk verpakt in kratten om van A naar B gebracht te worden, als dingen, bureaustoelen, kachels, plastic verpakkingen, kippen.

Wanneer de bevolking tot massa is uitgegroeid die massaal op betaalbare wijze gevoed moet worden, dan krijg je zulke voedselsystemen.

Tegelijk zijn zulke kippen dan een beetje ontkipt, niet de levende wezens die rond een boerderij scharrelen. De vrachtwagen begon te rijden, en de veertjes dwarrelden door de lucht boven het asfalt.

Zo raakten mensen in deze intensieve mensenhouderij ook een beetje ontmenselijkt. Je bent van alle gemakken voorzien, natje, droogje en je I-Phone. Maar toch knaagt er iets bij veel mensen. Er is geen ‘wij’, dat mensen samenbindt, geen perspectief behalve ‘meer consumptie’ en zelfprofilering, zie mij eens shinen op Tiktok, al die mensen die ten diepste liefgehad willen worden in een onverschillige wereld.

Voor een publiek dat ook alleen in zichzelf is geïnteresseerd.

Wie eerlijk is, weet dat je ten diepste niets hebt aan andere mensen. Ja met wat geluk aan 1 iemand die je liefde is, ook een reizende Zigeuner in deze gekke wereld. In de corona-jaren kwam dat gevoel extra naar buiten. Dat je met mensen om je heen niets deelt, al dat angstige mensenvlees tot massa omgevormd, met muilkorven op…

Je geestverwanten zitten niet langer om je heen, je moet ze vaak over afstand opzoeken. Beter een verre vriend…Mensen uit je directe omgeving kunnen zich juist tot vijanden ontpoppen, enkel door hun mediaconsumptie, hun andere levensbeschouwing en mentaliteit. Ook als ze uiterlijk op je lijken en je etniciteit delen.

Ik schreef mijn Meisterwerk ‘Liever dood dan Slaaf‘ niet omdat Friezen beslist zo geweldig zijn. Maar omdat ik er op mijn manier iets van poogde te maken dat inspireren kon. Juist omdat hetgeen je hier hoopte te vinden- en wat mensen van buiten aan provincie- Friezen romantiseren- met uitsterven leek bedreigd. Mijn eigen ‘extinction rebellion’ zeg maar, uit heimwee naar een wereld die er misschien wel nooit is geweest.

Kunnen wortelen in je afkomst, historie, voorvaderen, grond, natuur, filosofie en theologie. Juist mensen die hier niet vandaan komen, vinden die benadering van Frisia interessant, afgaand op de verkoopadressen.

Hoe apocalyptisch kon je het hebben afgelopen drie jaar. Niet kunnen kopen of verkopen zonder het merkteken… (Openbaring 13:17) Hoe vervreemd kun je raken van je biologische soortgenoten…

Alleen al daarom heeft het 2700 jaar later zin om Jesaja te lezen en de Bijbel als geheel. Wat hij beschrijft, het apocalyptische, het gevoel in een eindtijd terecht te komen en het verlangen daar meer in te zien dan enkel dingen die komen en gaan.. Heb een goede zondag.