De zevende hoofdzonde Acedia – traagheid, luiheid- wordt in katholieke context uitgelegd als een demon die je spirituele ambitie ontneemt. Dat je leeft, zonder iets om voor te sterven. Dat je comfort zoekt in plaats van dat je uitdagingen aan blijft gaan. Je kunt denken ‘een tevreden roker is geen onruststoker.’ Maar dat zou satan- de tegenstrever- dan ook over je denken, in zijn jacht op menselijke biomassa om het hellevuur brandend te houden.

De site Catholic.org definieert het als volgt:

A sin that believes in nothing, cares for nothing, seeks to know nothing, interferes with nothing, enjoys nothing, hates nothing, finds purpose in nothing, lives for nothing, and remains alive because there is nothing for which it will die.

Een ander zoekmachine-resultaat op het www leidt ons naar St Mary Catholic Church in Rockledge, Florida haar uitleg:

St. Thomas Aquinas defines acedia as “sorrow about spiritual good.” In other words, it is a laziness and sadness that rises up in the human heart when they recognize their responsibility to become a saint. To put it another way, acedia is the demon that whispers in our ear, “That’s too hard” or “Someone like you could never be holy.”

Wapens in het arsenaal van de demon zijn de herinnering aan of schaamte over fouten in je verleden. En je gaat zaken in de toekomst uitvergroten, zorgen die je weerhouden om de stap te zetten die nodig is. Hangend in die tweespalt volgt dan de verleiding met vluchtgedrag:

After he has tempted us with shame about our past or anxiety about our future, he then offers an escape. This escape can take many forms: technology, Netflix binges, social media, pornography, alcohol, drugs, career…

Acedia offers all of these things as a means of medicating our wounds, lack of self-worth and fears. In the end, we are left empty as we return to the thoughts we tried to avoid and the cycle starts all over again.

Strijd
Het Grote Niets, kan als een vampier aan je ziel gaan zuigen, hangend aan je middenrif. Dat gevoel dat uitmondt in zelfmeelij, passiviteit, kun je dan dempen met consumptie. Maar op een gegeven moment ben je natuurlijk wel eens uit geconsumeerd en toe aan een uitdaging. Waarom voor ‘vrijheid’ zijn, als je van de vrijheid die je gegeven is geen optimaal gebruik maakt.

Stilstand is dus achteruitgang:

One final note about the demon of acedia is that he will do all in his power to make us comfortable. In an attempt to keep us from realizing our vocation to sainthood, he will work hard to convince us that we are fine just as we are…

Blijven hangen in routines kan dus ook duiden op Acedia. Je leeft dan niet meer met volle aandacht, maar in een slaapstand. Dat is precies het tegendeel van de Krijgersmodus, waarin je leeft wanneer je wereldbeeld dat van Strijd is. De wereld is dan dualistisch, een krachtenveld waarin Goed en Kwaad om de hegemonie strijden.

Het tegendeel van de demon van Acedia is Sint Michael, de strijdende aartsengel, tevens de bedrijfsheilige van het Friese volk sinds kerstening in de achtste eeuw. Voor minder dan de overwinning op het kwaad gaat Sint Michael niet, afgebeeld als ridder die de draak verslaat.

Acedia is dus ook het tegendeel van overwinningsroes, namelijk ‘verslagenheid’, wat in modern-medisch vocabulaire al snel ‘depressie’ heet. Een beetje zoals in het liedje ‘Fade to Black’ van Metallica, dat ze in de Arena in Amsterdam speelden bij beelden van iemand die zichzelf verhangt;

life it seems will fade away, drifting further everyday, getting lost within myself, nothing matters no-one else, I have lost the will to live, simply nothing more to give, there is nothing more for me, leave the end to set me free.

De demon van Acadia kan zich zo aan een mens hechten, dat deze mens ook aan Acedia gehecht raakt. Alsof je eigenlijk in een heroïsche toestand leeft wanneer je ‘het leven’ afwijst, en je ‘uniek’ zou zijn omdat je alles doorziet als ‘ijdelheid der ijdelheden’… Dat gevoel van uniciteit is eigenlijk een vorm van zelfgekozen isolement.

Alsof een demon alle deurtjes naar buiten heeft gesloten. Zodat je geen Inspiratie meer krijgen kunt, de inblazing van buiten met een frisse wind door het stinkende stofnest van je Acedia-bedwelmde geest. Terwijl ieder nieuw ‘idee’ een open deur naar een geheel andere toekomst kan zijn, een mogelijkheid die je zelf eerder niet zag.

Het sterke idee van de christelijke traditie is dus, dat je iedere dag ‘De Dag des Oordeels’ zou kunnen verwachten, de Apocalypse waarin de sluier wordt opgelicht van de werkelijkheid achter de schijn van alle dingen, de dag van eindstrijd. Ook als je daar al dik tweeduizend jaar tevergeefs op wacht. Het gaat er om waakzaam te zijn, een houding aan te nemen waarin je de dingen van je leven verricht met inspanning en aandacht.

In plaats van te denken ’t is wel goed zo’, of het levensmotto van het Fries Minimalisme: Sa ken’t ek wol… Dan krijg je vrouwen met kort gemakskapsel en plofreet, en mannen met hangbuik die er als Al Bundy bij lopen.

Ook als je de verhalen metaforisch neemt en een ‘demon’ als chemische toestand van je eigen geest die een product van materie zou zijn (het naturalisme, materialisme), draait het er om dat het in de praktijk ook echt zo werkt.

Je kunt dat hangende gevoel aan je middenrif tijdens het lengen der nachten van de herfst als de demon Acedia zien. Iets dat op je levensenergie parasiteert.

En er Sint Michael als strijdende Aartsengel tegenover zetten, om de draak te verslaan. Die metaforische en meer klassieke wijze van levensomgang kan mooier zijn dan al dat technische gepraat van deskundologen in de Freudiaanse Kwakdokterij, die ‘het leven’ pathologiseren, de mens als geesteswezen reduceren tot stof, al voordat je tot stof vergaan bent.

• Zie ook mijn Meisterwerk over de Pelgrimstocht door de Friese Natuur op Zoek naar Vrijheid: www.lieverdooddanslaaf.com