Van buiten oogt het ‘Kennis en Ynformaasjesintrum Terp Hegebeintum’ van de cultuurdoodgravers van TWA Architecten als het crematorium van een communistisch strafkamp. Van binnen blijkt het nog erger te zijn.

De gastvrouw met grijs droogkapsel is een vrijwilliger met sjaaltje, bedrijfstenue van de Stiekem Gereformeerde Kerk die praat als de meisjes bij P-hossstb-hode Sssiem.  Ze volgt wantrouwig je bewegingen na, als een katachtige met loerende ogen, alsof ze verwacht dat je ieder moment een misdaad zult begaan waarvoor ze de Coronagestapo zal bellen.

Het ruikt binnen in het ‘terpcafé’ naar de afdeling Oncologie, Chemotherapie rechtsaf, dankzij een zeil van ziekenhuisvloer. Een cultureel mortuarium.

Uitvaartcentrum met droog sneetje cake
Je verwacht dat ieder moment twee witgejaste doktoren je komen opvangen om te vertellen dat je dierbare is heen gegaan. Dat de therapie toch niet is aangeslagen. Maar strijk over het hart: Of je na de crematie nog een scherp geprijsd kopje thee komt nippen op een piepende ziekenhuisvloer met V&D-meubelen:

• Dat kon er van de uitvaartverzekering nog net af met een droog sneetje cake. Maar wel opschieten, want over 15 minuten is de volgende crematie, tijd is geld…

Drie jaar waren Afke en ikniet meer in Hogebeintum aan de Pypkeweg geweest. Zo lang was het geleden, toen we na een oer-Friezentour de Pypkeweg tot Rypkeweg hadden omgedoopt. Ik wilde Afke deze prachtplek beslist laten ervaren.

De onheilstijdingen waren toen al wel op een bouwbordje aangekondigd. Maar dat het ZO ERG zou zijn…Plots mag je ook niet zomaar meer de machtige zadeldak binnen lopen.

Je moet eerst een kaartje kopen in dit stalinistische strafkamp aan de voet van de terp. Opdat niet onopgemerkt blijft hoeveel gemeenschapsgeld hier tegen de balk werd gegooid. Wat nog ontbreekt zijn metalen detectiepoortjes bij de opgang richting de kerk. Komen die nog?

Uiting van gevaccineerd slavenvolk
Gillend zijn we naar buiten gerend. Zo misten we de expositie, die volgens dit persbericht uit 2022 nog de Vredeman de Vries-prijs kreeg. Er schijnt binnen een boorkern te zien te zijn van acht meter terpgeschiedenis, die je kon volgen. Maar die penetrante ziekenhuislucht, het gevoel als mens onwelkom te zijn op deze aarde in architectuur samengebald.

Het nieuwe bezoekerscentrum had een smaakvolle ode aan de Friese historie kunnen zijn, de acht meter hoge Terp van Hogebeintum is ons eigen Isle of Avalon, waar twee millennia vondsten vertellen over onze ontwikkeling als kustvolk. De terp is uniek in de wereld.

Nu is die kans met een half miljoen euro Waddenfonds-subsidie de grond in geboord. Maar gezien de bijval van dit project hier in de regio, zal zo’n bezoekerscrematorium een breed gedragen uiting zijn van een gedeelde mentaliteit: Die van een gevaccineerd slavenvolk aan het subsidie-infuus, zoals dat na anderhalve eeuw talentvlucht over blijft. Mensen die gewend zijn instructies op te volgen van meerderen.

Wanneer komen  getalenteerde ondernemende Friezen uit de Diaspora terug om ons te redden? Nu maakten ze- bij wijze van spreken- een Toyota Prius om de historie van classic cars te eren.

Vooroplopen in meelopen
Altijd maar willen voorop lopen in meelopen, want wai wu’ln niet oubollig ssssain dat se niet om ons lach’n k’hun’n want wai sssain sssoo modern. Stel dat je een gebouw in meer bijpassende historische stijl had gebouwd, in een fantasievolle stijl die recht doet aan deze unieke plek, die de mystiek en verbeelding tot leven wekt. Terug tot de tijd dat de Friezen de gehele Zuidelijke Noordzeekust bewoonden, van West Frisia tot Denemarken.

Zie hoe de Britten het aanpakken in Cornwall, Tintagel Castle en de slagvelden van Koning Arthur. Laat de mystiek maar aan de Britten over. It Kin Wol.

In plaats van dat je op de omgeving parasiteert met dit genocidale ontwerp. TWA noemt het bezoekerscentrum Hegebeintum “een bescheiden gebouw met een stoer karakter”. Het is niet stoer, het is lelijk als de hel, de kruising tussen een gaskamer en een opslag voor kernwapens.

Het bezoekerscrematorium moest een:

in het oog springend gebouw zijn, waar bezoekers vanzelfsprekend op af komen. Maar gezien de kwetsbare kwaliteit van de ‘skyline’ van het dorp moet onderdeel zijn van het dorpssilhouet. Het is niet voor niets een beschermd dorpsgezicht.

Op afstand valt het dan ook weg en sluit het naadloos aan op de andere schuren en kappen. Pas bij benadering en nadere beschouwing wordt duidelijk dat dit geen gewone schuur is. Door de materialisering, detaillering en massawerking wordt het langzaamaan zichtbaar, dit is een openbaar gebouw. (…)

Bescheiden maar met karakter en volledig ten dienste van het werkelijke icoon hier, de hoogste terp van Nederland en misschien wel van de wereld.

Net als bij moderne ‘kunst’. Een slap lulverhaal bij leegte en lelijkheid. Dan is het gooien van een pot pindakaas over de museumvloer ook een ‘aanklacht tegen het populisme van Donald Trump en de klimaatverandering’… En geen pot pindakaas van een metroseksueel die subsidie kreeg om de rede geweld aan te doen.

Enkeltje Westerbork voor TWA
Het moest modieus, zoals je dat tegenwoordig overal bij nieuwe aanbouw als zwarte puisten uit de grond ziet schieten. In hoekig fascistisch zwart. Waarschijnlijk is het ook ssssirkulaairr, want er sssit’n ook ss’nnep’neulen op foar ut klimaet, want wai wuln ook foarop loop’n in fossielfraai. Spreek uit ss’nnep’neulen, de intonatie is hier belangrijk.

ss’nnep’neulen…

Nog 1 keer oefenen en je bent hier ingeboergerd:

ss’nnep’neulen…

Huur dan zo’n randstedelijke mooiprater in om het goed te praten, zoals Hajjjm Edens, over ‘de klimaatverandering die als een muuujjjjj op ons afkomt‘. Als ssai ons loik vind’n, dan tel’n we aindeluk meu. Dan is dit gebouw zeker ‘toekomstbestendig’, veerkrachtig ook…

De zwarte planken toneren wel goed met de nabijgelegen houten paardenstal, dat moet gezegd. Maar hier vang je mensen op. En geen vee. Zoals je geen mensen in veewagens transporteert: Tenzij je route via Westerbork loopt.

Cultuurdoodgravers in zwarte kledij
Het zou nog mooier ogen wanneer dat zwarte gedrocht met een bak benzine werd overgoten en in de fik werd gestoken. Als Abramovic-achtige kunstuiting. Hij is al zwart. Maar een goede vuurdoop zou pas echt recht doen aan TWA’s architectonisch eerbetoon aan dodelijke ziektes, psychologische marteling en haat tegen de mensheid in het algemeen.

TWA staat voor twee cultuurdoodgravers, Bauke Tuinstra en Doeke van Wieren. Waarschijnlijk kwam dit gedrocht uit de pen van Van Wieren:

Eenvoud, zeggingskracht en contextualiteit kenmerken bijna al zijn ontwerpen. Innovatie en duurzaamheid hebben zijn bijzondere interesse.

Zeg dan gewoon ‘ik haat God en het Leven, dus is alles dat ik maak zo lelijk als de zwartste nacht, om jullie mijn diepste frustraties betaald te zetten. Deze misantropische visie is het stempel op al mijn ontwerpen’..

Hebben ze Gerrit Hiemstra’s klimaatkasteeltje ook ontworpen?

Dit krijg je wanneer Subsidie-Friezen zonder verbeeldingskracht met je cultuur aan de slag gaan. Halfslachtig Nederlandse woorden omzetten in ver-Friezingen uit het dialect van Gijsbert Japicx, de meeste woorden pas enkele decennia oud: Dat een aquaduct een akwadukt wordt, duurzaamheid ‘dworsom’ en een informatiecentrum wordt een ynformaasjesintrum.

Hogebeintum is de aanduiding op historische kaarten, maar dat wordt dan Hegebeintum. Heb je met het verwisselen van een ‘q’ in een ‘k’, of een ‘o’ in een ‘e’ de Friese cultuur weer gered?  Of met een wet die het provincie-Fries met subsidie moet behouden?

Dus cultuurbehoud met staatsdwang, via ambtenaren? Of is je cultuur juist verloren, ben je een socialistische dictatuur geworden wanneer De Staat de enige cultuurdrager is geworden?

Dialect door overheid laten opleggen
Die ver-Friezingen stammen nog maar uit de jaren ’80 van de twintigste eeuw, en zijn vaak nog ahistorisch ook, Fryslân incluis. Ver-Friezingen zijn gesubsidieerde pogingen geforceerd anders te lijken. Terwijl je bestuurders in hart en mentaliteit gelijk werden aan de rest, maar dan tien jaar later: Een door massamedia gehersenspoeld slavenvolk, gevaccineerde napraters met een bedelnap richting Den Haag en Brussel.

Het culturele paard spannen ze hier steeds achter de wagen. Mensen spreken een taal door positieve associaties. Onze Saar spreekt vloeiend Engels, omdat die taal haar associaties geeft met internationale mentaliteit, openheid.

Terwijl mensen een taal niet willen spreken, wanneer ze het associeren met anderhalve eeuw talentvlucht en wat-de-boer- niet kent-mensen waarmee het trager zakendoen is. Enthousiasmemoordenaars.

Het zijn de atypische Friezen die leuk en ondernemend zijn, dat zijn ook onze vrienden en kennissen.. Wat je voor motivatie om Fries te spreken nodig hebt zijn dus andere associaties, dan de PvdA en die rare mix van grootheidswaan en minderwaardigheid. Er zijn nog steeds vrije Friezen waar je veel meer van op kunt steken.

Dat gebeurde pas na het fotograferen en schrijven voor mijn Pelgrimstocht door de Friese Natuur op zoek naar Vrijheid.

Je oerwortels opgraven in deze Interessante Tijden, de vrijheidsziel van de oer-Friezen in hun strijdkreet ‘Liever dood dan Slaaf’. Van dat succesvolle boek en ons merk ‘Liever dood dan Slaaf’ verkopen we 95% buiten de provincie.

Plots kreeg je ook andere associaties bij de taal dan Gerrit Hiemstra, oant moarn , geflopte B-films van Steven de Jong en een slap gebakje oranjekoek. En nu spreek ik de laatste jaren meer Fries, dan de veertig jaar ervoor. It Kin Wol!

Ik raad TWA aan dat boek aan te schaffen, en zich dan eens ernstig te bezinnen op wat ze het Friese volk hebben aangedaan met dit bezoekerscrematorium, bij wat het Isle of Avalon van Groot Friesland kon zijn, uniek in de wereld. Voor jullie ontwerp is maar 1 oplossing: De sloopkogel en/of brandstichting.

• Steun Interessante Tijden haar strijd voor het Goede, Ware en Schone tegen de lelijkheid van de moderniteit.

Donatie bedrag:

€

Doneren