Op de zondag geen profane boodschappen. Dan lezen we uit De Heilige Schrift, Het Boek zonder welke er geen Westerse beschaving was geweest. Vandaag bespreken we in 1 aflevering de twee opvolgende Johannes-brieven.

De apostel mengt zich met deze twee brieven in een geloofsstrijd en gemeente-splitsingen, die al zo oud zijn als het christendom zelf… Steeds opnieuw ontstonden vernieuwingsbewegingen die ‘terug naar de oorsprong’ predikten, tot de dag van vandaag.

Onenigheid over Drie-Eenheid
In de eerste Johannes-brief zie je dat er eind eerste eeuw al een geloofsstrijd is ontbrand, dus vlak nadat de apostelen van het eerste uur als Petrus en Paulus zijn overleden. De zogenaamde gnostici laten hun invloed gelden, en daar wil Johannes een stokje voor steken. Daarnaast zouden er Ariaanse christenen komen, die naar de bisschop Arius luisterden.

Arius stelde – vrij logisch- dat de Zoon niet gelijk kon zijn aan de Vader, wanneer de Zoon uit de Vader voortkomt. Maar dan sneuvelt het idee van de goddelijke natuur van de Zoon; Dus dat deze Zoon de Logos is die al voor de schepping van de wereld bestond. Dus, wat is ‘waarheid’ in deze kwestie?

Dergelijke twisten over de zuivere leer, zouden dus vanaf het begin van de christenheid tot nu voortduren. Met steeds nieuwe pogingen om de geschillen te lijmen. Daartoe organiseerde Constantijn het Concilie van Nicea (325). Dat concilie was een poging tot een Concensus-Christendom met alle toen actieve bisschoppen.

Toen werd de drie-eenheid Vader-Zoon-Heilige-Geest ‘afgesproken’ door leidende geestelijken. De zondag (eerste dag van de week) werd door de nieuwe Romeinse staatskerk tot rustdag gemaakt, in plaats van de zaterdag. (laatste dag, Sabbath) We kregen Pasen (Öster, Ostara), Kerst en vele van oorsprong ‘heidense’ feesten kregen een christelijk sausje om vervolgens op de kerkelijke kalender te belanden.

Want er zijn veel misleiders in de wereld gekomen
De tweede Johannes-brief past op een half A4-papyrus, en hij maakt veelvuldig aanspraak op het begrip ‘waarheid’. Johannes waarschuwt in die tweede brief al voor deze ‘dwaalleraars’, die hij ‘de anti-christ’ noemt:

Want er zijn veel misleiders in de wereld gekomen, die niet belijden dat Jezus Christus in het vlees gekomen is. Dat is de misleider en de antichrist.
8Let op uzelf, opdat wij niet verliezen waarvoor wij gewerkt hebben, maar een vol loon mogen ontvangen.
9Ieder die overtreedt en niet blijft in de leer van Christus, die heeft God niet; wie in de leer van Christus blijft, die heeft zowel de Vader als de Zoon.
10Als iemand bij u komt en deze leer niet brengt, ontvang hem niet in huis en begroet hem niet.
11Want wie hem begroet, die heeft deel aan zijn slechte werken

In de derde brief waarschuwt Johannes voor een infiltrant in een gemeente, die zijn gezag niet erkent.

9Ik heb aan de gemeente geschreven; maar Diotrefes, die steeds onder hen de eerste wil zijn, erkent ons niet.

10Daarom zal ik, als ik kom, de werken die hij doet, in herinnering brengen. Hij belastert ons met kwaadaardige praatjes; en hiermee nog niet tevreden, erkent hijzelf de broeders niet en verhindert het hun die het wel willen doen en stoot hen uit de gemeente.
11Geliefde, volg niet het kwade na maar het goede. Wie goeddoet, is uit God; maar wie kwaad doet, heeft God niet gezien.

Steeds terug tot de oorsprong
Constantijn leek eenheid te scheppen, hij damde de invloed van de Ariaanse christenen in, en hij wierp een dam op tegen gnostieke invloeden. Anderen stellen juist, dat Constantijn met zijn ingrijpen het ‘echte’ christendom te gronde richtte. Dat het zo een staatsreligie werd, die het zuivere geloof zou kapen.

Ook binnen protestantse kringen werd en wordt de Paus en de Katholieke Kerk gezien als satanisch.

Zo heb je ook geloofsgroepen, die vanwege de coup van Constantijn geen zondagsrust vieren maar de Sabbath. Ze gaan juist weer meer terug tot de Tora. Ze vieren geen kerst of Pasen maar Pesach, het feest van de ongezuurde broden. Ze eten geen varkensvlees, volgen de joodse spijswetten weer. Daarmee sluiten ze aan bij de vele ‘terug naar de oorsprong’-groepen die het christendom in al die eeuwen kende.

Denk ook aan de Mennonieten uit Witmarsum, de Wederdopers die Menno Simons volgden, en die geloofsgroepen in de Zaanstreek stichtten, maar ook afsplitsingen als de Amish in Pennsylvania. Terug tot de oorsprong.

Aan de andere kant: Is het voorschrift ‘heb God lief en je naaste als jezelf’ niet afdoende?

Waarom dan een nieuwe waslijst aan ge- en verboden houden, wetende dat je volgens Luther uit genade leeft, Sola Gratia. Niet uit eigen rechtvaardiging, laat staan uit de eigen interpretatie van de voor velerlei uitleg vatbare Bijbelteksten, die weer in verschillende vertalingen rouleren.

De eigen oplossing is om

a. het zo simpel mogelijk te houden.
b. dagelijks in kennis te groeien, zodat je beter zin van onzin kunt scheiden

Maar dan kom je als vanzelf weer terug bij af, met je hoofd vol kennis. Hoe zit dat met je Hart en Handen? Wat weet ik nu, en wie ben ik nou? Anderen zullen aan mij moeten merken of ik een levend geloof heb, dat ik geestelijk groei en als persoon prettiger wordt dan eerder. Afspraken beter nakomen, de simpele praktische zaken naleef op basis waarvan je iedereen zou waarderen.

De eigen ‘kerk’ is de natuur, die bloeit en groeit, waar de vogeltjes zingen, het eenvoudige ontzag, ontroering en vreugde van het kale bestaan zelf. Al die letterzifterij sluit je op in je kop, terwijl je liever open van geest wilt zijn, klaar om te ontvangen zonder de vrees dat achter iedere boom een misleider schuilt.

Dagelijks zo kort en simpel mogelijk biddend (Lord Jesus Christ, Son of God, have mercy on me a sinner), pogen we hier iedere dag een iets beter mens te worden dan je de dag daarvoor was. Waarom ook hele lulverhalen tegen God ophouden, als deze toch al lang weet wie je bent en wat je wilt?

Het klinkt misschien raar uit de pen/mond van iemand die uren achtereen onafgebroken kan praten op Youtube: De Abdij-filosofie, dat je in De Stilte meer van God vindt.. Maar die lijkt vaak zo gek nog niet.

Heb een goede zondag.

Donatie bedrag:

€

Doneren