Niet alleen fotografen gebruiken steeds vaker drones, ook weidevogelaars
Ondergetekende koppelde een particuliere financier uit Amsterdam aan kennissen van de Vogelwacht Franeker en Omstreken, die met drones weidevogels beschermen. Daarmee konden ze drones kopen, en je kunt mensen opleiden tot handige drone-piloot.
Die drones helpen vogelwachters tijdens de maaitijd voortijdig nesten met eieren opsporen, zodat de boer ze kan sparen. Punt van aandacht is nog de overleving van kuikens bij het maaien.
Bij ‘Dwars door de Lage Landen’ kon je een vergelijkbare praktijk zien, maar dan in Noord Oost Friesland. Je zag hoe ze de drone gebruikten om nesten op te sporen, en de nazorgers vervolgens naar die plek te dirigeren. Je vindt in combinatie met een warmtebeeldcamera heel snel, waar de nestjes liggen.
Broedende kievit (Workumerwaard)
Eieren zoeken, Immaterieel Erfgoed
Ook bij een emotioneel erfgoed als weidevogels komt de techniek nu dus te hulp. Vroeger moest je nauwlettend in het hogere gras zoeken, naar de plek waar de grassprieten in een kring omlaag zijn gebogen. Een tiental centimeters voor je het nest bereikt, schiet de tureluur of grutto dan voor je uit het gras.
Je kunt al te gemakkelijk een legsel over het hoofd zien kortom, vooral een Tureluur nest is extreem lastig te vinden.
In 2022 werd de kunst van het Aaisykje tot Immaterieel Erfgoed verklaard. Net als bij de Valkerij (waar ondergetekende actief voor was sinds hij in Wageningen studeerde) en bij traditionele visserij op de rivieren, is dat een manier om fanatieke dieractivisten (Dierencoalitie enz)en hun aanhang bij sommige overheden, de lobby tegen menselijk medegebruik van natuur wind uit de zeilen te nemen.
Meneer kievit luistert of hij wormen in de grond hoort.
Er zijn volgens deze website over immaterieel erfgoed Aaisykje nog 3500 vrijwilligers in Friesland actief in nazorg van weidevogels. Het aantal ervaren nazorgers die snel nesten kunnen vinden neemt echter af door leeftijdsverloop. Er zijn steeds minder weidevogels, dus haal je minder eer uit je werk in gebieden waar Stille Lente al is aangebroken
Daarbij komt de eergisteren beschreven demotivatie (er overleven geen kuikens dankzij predatie), zodat ook goede ervaren krachten er de brui aan geven.
Met de kievit, ‘el Tero’ in het Spaans
Nesten opsporen werelderfgoed
In mijn jeugd in de weidevogelrijkere jaren ’80 ging iedereen die dat wilde domweg het land in, te zoeken naar kievitnesten. Voor 12 april mocht je eieren meenemen, de tweede leg was dan voor het nageslacht van de ljip zelf.Zag je een kievit op een kraai gaan, dan wist je dat er eieren moesten zijn en was het zoeken geblazen.
Of je speurde het land af om te zien, waar ze een kuiltje maakten.
Procedures van Faunabescherming maakten in 2015 een eind aan het kievitseieren rapen. Er is binnen de dieractivistische hoek een fractie, die vindt dat je alleen achter een hek met je handen op de rug gebonden natuur mag beleven.
Terwijl Geart Benedictus van de Bond van Friese Vogelwachten in 2010 nog wijselijk opmerkte bij de jaarvergadering:
Aldus Geart Benedictus in 2010. In 2020 kwam een Aanvalsplan Grutto
Wel of niet eierenzoeken heeft niets met de stand van de kievit te maken, aldus Benedictus. Aanpak van predatie stond bij hun- de mensen met veldervaring- toen al op 1.
Omdat je in deze tabel van het jaarverslag van 110 vogelwachten op 140 duizend hectare boerenland al kon zien: de verliezen van legsels door predatie zijn (veel) groter dan die door agrarische werkzaamheden:
Bron BFVW jaarverslag 2010
Snelscan tijdens piek in de maaitijd
Met drones is een personeelsprobleem verholpen, wanneer je ’s ochtends vroeg in het koude gras vanuit de lucht de warme plekken spot. Mocht de boer willen gaan maaien, dan heb je de nesten gemarkeerd. Dan kan je deze de nesten met legsels sparen.
De Bond van Friese Vogelwachten (René van Dam) heeft haar eigen drone-project lopen. Ze willen nu software ontwikkelen voor nestherkenning met AI. Dan kun je de nesten ook later op de dag opsporen (zonder warmtebeeld), en de GPS-coördinaten van die nesten doorgeven aan de trekkercabine, wanneer deze gaat maaien.
Grutto grutto grutto, alvast voor de voorjaarsstemming
Bij de grutto met z’n nestje in het diepe gras verborgen lukt dat voorlopig nog niet. Met drones moeten nazorgers tijdens pieken in de maaitijd sneller nesten in kaart kunnen brengen.
Een punt van aandacht is echter ook de periode, dat de kuikens zijn uitgekomen. Wanneer de boer dan maait, of een loonbedrijf inhuurt die de klus zo snel mogelijk wil klaren kunnen er alsnog grote verliezen optreden. Je hebt loonbedrijven die met drie maaiers over het veld scheuren.
Het wemelt hier weer van de ooievaars
Je hoeft niet doorgeleerd te hebben om te weten wat er dan van het grutto-nageslacht wordt. Op een kaalgeschoren stuk land zie je vervolgens de ooievaars, reigers, buizers samenklonteren. Daar blijft niks overleven.
En dan heb je voor niks stokjes gezet. Dat knelpunt oplossen, nazorgkennis- en bereidheid bij (deelnemende) boeren zonder meteen aan ‘boer-bashing’ te doen leek mij een uitdaging. Die hebben met alle lastenverzwarend overheidsbeleid ook al genoeg aan hun hoofd.
Daar ligt ook een taak bij de overheid, dat ze lastenverzwarende milieuregels- zoals de invulling van de Nitraatrichtlijn (170kg dierlijke mest per hectare) kritisch bekijken op natuurrendement.
Hoeveel kuikens kan een paar ooievaars op? Midden in een weidevogelreservaat bij Jorwerd…
De kuikenoverleving is immers het Hoge Doel dat bij weidevogelbescherming voorop moet staan. Je moet van de huidige lage aantallen (20-30%) naar 80 % of meer om sterfte van oudervogels te compenseren. Het werven van particuliere fondsen om gedreven weidevogelaars in hun werk bij te staan, is voor ondergetekende een prioriteit geworden.
Dan kunnen ze bijvoorbeeld ook warmtebeeldcamera’s aanschaffen, om vossen in het veld op te sporen.
De aanpak van natuurclubs met randstedelijke achterban is, dat je weidevogelgebied met schrikdraad afrastert tegen de vos. Bij ons in Friesland weten ze al lang dat je zo die slimme dieren niet buiten houdt.
Ook binnen afgerasterd weidevogelgebied kun je vossen vinden. Hoe daarmee om te gaan, is het onderwerp van morgen op Interessante Tijden.
Nieuwe film over Bote de Boer, met Murk Nijdam een voorbeeldfiguur in het weidevogelvriendelijk boeren
Het beschermen van weidevogels is alvast sexy geworden, zoals je in heel Nederland een opbloeiende Friesland-liefde ontwaart. Daardoor verkocht ik mijn boek ‘Liever dood dan Slaaf’ ook voor 90 procent buiten de provincie.
In Pakhuis de Zwijger wordt op 13 mei de nieuwe documentairefilm ‘Vogels kun je niet melken’ vertoond. Daarin wordt het verhaal verteld van vogelvriendelijke boer Bote de Boer uit Tsjerkwerd (Tussen Bolsward en Workum), wiens zoons worstelen met de bedrijfsovername.
- Steun Interessante Tijden met onze zoektocht door de Friese Natuur op zoek naar Vrijheid
Het boek met schutbladen van historisch Frisia
- En/of nog beter: Schaf ook je eigen exemplaar aan van mijn hoofdwerk, Liever dood dan Slaaf, een pelgrimstocht door de Friese Natuur op zoek naar Vrijheid: www.lieverdooddanslaaf.com
De natuur is van iedereen. Als er directe-democratie bestond dan had ik geen toestemming gegeven voor dit
soort technologie in de natuur. Straks gaan vogels deze drones zien als soortgenoten, vergelijkend met natuurlijke puurbloed mensen in een maatschappij van steeds meer halve cyborgs.
Vogelnesten beschermen moet gewoon puur mensenwerk blijven. Daar zijn heus wel genoeg vrijwilligers voor te vinden als er die clubs andere vaste leden zitten. Ik weet van zo’n jongere oranje-onderscheiding ontvanger
dat die bij heel veel verenigingen zit om showjaal te doen. Groot geworden door te pesten, te roddelen, te aldwiifen….hulpie-hulpie zoeken bij niet 1 op 1 kunnen winnen met praat.
Heb deze week weer met veel interesse gelezen.
Het inzetten van drones en digitalisering lijkt me een slecht idee. Het is een val.