Voedseltransitie alleen succes in hoofd beleidsmakers

‘Een aarde onder druk’

Slagerijmultinational VION Foet Groep begon in 2022 haar eigen merk vegaburgers, ME AT met een fabriek in Leeuwarden. Ze lanceerden dat merk toen vega nog als ‘de grote belofte’ werd gepromoot. Maar Staatsomroep NOS meldde afgelopen jaar al dat de verkoop van ‘plantaardig’ stagneerde, ondanks het van bovenaf gepushte hogere aanbod in supermarkten.  

Onderzoek Motivaction 2023, daling acceptatie vleesvervangers

‘Een aarde onder druk’
Als businessmodel vind je vrome intenties:

Consumenten maken zich steeds meer zorgen over het milieu en gaan steeds bewuster om met voedsel. We moeten meer plantaardige eiwitbronnen gaan eten.

Wij zijn ME-AT. Als antwoord hierop bieden wij een alternatief en creëerden onze start-up ME-AT (spreek uit als meat, ofwel vlees). Wij ontwerpen en ontwikkelen 100% plantaardige vleesalternatieven die eruitzien als echt vlees, met dezelfde eetbeleving en smaak.

En daarnaast het zelfde proza dat in het Grondstoffenakkoord (2017) staat over ‘de wereld voeden’, ‘een aarde onder druk’ en ‘een bevolking die naar 9,8 miljard groeit in 2050.’ Zoals VION haar Verenigde Naties praatje formuleert:

Wereldwijd is er een toenemende vraag naar veilige en gezonde voedingsstoffen. Er wordt verwacht dat de wereldbevolking naar 9,8 miljard mensen groeit in 2050.

Op een wereldwijde markt en een aarde die onder druk staat door overmatig gebruik van grondstoffen, geloven wij bij Vion in een wereld waarin mensen genieten van veilig en gezond voedsel uit duurzame bronnen. Onze start-up ME-AT, is een food designer die zich concentreert op de ontwikkeling van hoogwaardige plantaardige alternatieven.

Bedrijven aangesloten bij de Green Protein Alliance

Dat is nagenoeg het zelfde proza uit het Grondstoffenakkoord van 24 januari 2017:

In 2050 zijn er naar verwachting ruim negen miljard mensen die voldoende voedsel en schoon water nodig hebben en gezond, veilig en in welvaart willen leven binnen de grenzen die de planeet ons stelt (‘sustainable development goals’, de SDG’s). Om dat mogelijk te maken, moeten en kunnen we in actie komen. Het is tijd voor de circulaire economie.

Gezondheid lijkt bij vleesvervangers zeker geen primaire motivatie.In Vlees Magazine lees je afgelopen jaar, dat GMO bij vleesvervangers een belangrijke onderzoekslijn is. Zo manipuleerden ze genen in Soja om die meer naar varkensvlees te laten smaken. Het Britse Moolec Sience lanceerde bijvoorbeeld hun product ‘Piggy Sooy’, genetisch gemodificeerde soja met daarin varkenseiwitten ingebouwd. Zo moest nepvlees meer naar varkens smaken.

Beleid loopt voor de vraag naar het product uit

De overheid en multinationals die je maaltijd dicteren
Maar je kunt vanuit de Verenigde Naties en Wageningen UR een beleidsdoelstelling formuleren. Je kunt een aanbod fabriceren terwijl er geen vraag naar is. Wie zegt dat mensen op dat beleid zitten te wachten, in de vorm van een ander consumptiepatroon? De NOS constateerde in augustus 2023 al:

De afgelopen jaren was de vleesvervanger een van de snelst groeiende productgroepen, waarvoor investeerders in de rij stonden. Het spetterende beursdebuut van Beyond Meat, vooral bekend van vegetarische hamburgers, was daarvan het bewijs.

Maar aan die groei is dus een einde gekomen. De verkoop van vleesvervangers neemt volgens onderzoek van Rabobank wereldwijd af, ook in Nederland. En Beyond Meat zag de omzet in rap tempo dalen. Het aandeel, dat op het hoogtepunt de 234 dollar aantikte, is nu nog maar zo’n 13 dollar waard

De NOS verwees naar (vragenlijnst)onderzoek van Motivaction, getiteld ‘Vegetarisch eten onder druk‘. Die vonden dat er in 2023 minder mensen (32%) bereid waren een dag minder vlees te eten, dan in 2022. (40%) Over de gehele linie scoorden plantaardige vervangers van zuivel, vis en vlees lager dan het jaar ervoor.

Hun overheid kan nog zo willen innoveren

Beyond Meat de hype voorbij
Daarnaast citeerden ze onderzoek van de Rabobank:

De verkoop van vleesvervangers neemt volgens onderzoek van Rabobank wereldwijd af, ook in Nederland. En Beyond Meat zag de omzet in rap tempo dalen. Het aandeel, dat op het hoogtepunt de 234 dollar aantikte, is nu nog maar zo’n 13 dollar waard.

Beyond Meat zette Kim Kardashian in, een vrouw die beroemd werd vanwege haar billen. En planeetheld met z’n superjacht en privéjet Leonardo die Caprio. Er kwam een wildgroei aan merken in de supermarkt van multinationals als Unilever (Vegetarische Slager) tot Nestlé. (Garden Gourmet) In Friesland zie je die troep vooral in de dumpbak met afgeprijsde producten eindigen.

De verkoop van vegaburgers zal alleen substantieel groeien wanneer de overheid echt vlees veel duurder maakt. Maar een poging tot invoering van een Vleestaks in 2022 (BTW opschroeven van 9 procent naar 21 procent) werd 11 mei 2022 getorpedeerd door een breed in de Kamer gedragen PVV motie.

Wakker Dier wilde een ronkende kop van dalende vleesconsumptie

Tegelijk zien we dat Wageningen UR ook marktonderzoek doet in opdracht van…. Wakker Dier. Volgens hun Vleesnota zou de consumptie van vlees per persoon een kilo gedaald zijn. Dat werd ook de kop van het persbericht, conform het doel van de opdrachtgever (Sjoerd van der W, vriend van Pim-moordenaar Volkert)

Maar dat hoeft geen enkel verband te houden met een hogere voorkeur van vego.

Mensen kopen uitsluitend op de prijs. Omdat vleesprijzen in de Coronajaren met 18 procent stegen en koopkracht daalde door bijvoorbeeld hogere energierekeningen (dankzij klimaatbeleid) heb je een waarschijnlijker verklaring. Ik noem als praktijkvoorbeeld: Het pakje Ossenworst voor 2 euro per ons bij de Jumbo werd plots 2,50. De (vlees)borrelhapjes van drie voor vijf euro werden plots drie voor zes euro.

De claim van het RIVM uit voedselconsumptiepeiling weerspreekt markttrends

Dat blijkt het Wageningen UR-persbericht in de staart ook te bevestigen:

Omdat het jaar 2022 centraal staat in deze nota wordt ook gekeken naar prijsontwikkelingen in relatie tot de verkoop van vlees en vleeswaren in het retailkanaal (supermarkten, slagers/poeliers).

In het ‘inflatiejaar’ 2022 blijken de vleessoorten die het sterkst aan inflatie onderhevig zijn geweest (rund- en pluimveevlees) het meest terug te lopen in het retailkanaal. Varkensvlees is minder aan inflatie onderhevig in 2022 en neemt in dat jaar minder af in de verkoop aan huishoudens via het retailkanaal ten opzichte van 2021.

Rabo Research bevestigt die bevinding in septembrer 2024 op basis van VERKOOP-cijfers. Een zeer licht gedaalde vleesconsumptie van 0,1 procent in acht jaar en varkensvlees daalt nauwelijks.

Het planeet-dieet dat ook in de Eiwitmonitor 2023 staat afgebeeld van Wageningen UR

Plantaardiger Schijf van Vijf in 2016 dankzij Corné van Doorn
Met de Gezondheidsraad (2015) en het Voedingscentrum (2016) had hun overheid afgesproken om de Schijf van Vijf plantaardiger te maken. Vanwege hun ‘eiwittransitie’. Dat wordt in het WUR- persbericht nog speciaal vermeld:

De dalende trend in de vleesverbruikscijfers die zich vanaf 2020 aandient komt daarmee overeen met de Voedselconsumptiepeiling (VCP), zoals uitgevoerd door het RIVM. Er zijn zowel in methode als in uitkomsten duidelijke verschillen tussen de VCP 2019-2021 van februari en deze nota, Vleesconsumptie per hoofd van de bevolking in Nederland, kortweg de Vleesnota 2023.

Maar de belangrijkste overeenkomst is die dalende trend in vleesconsumptie. Voor beide geldt ook dat de verminderde vleesconsumptie nog altijd veel hoger uitkomt dan het niveau van de Schijf van Vijf.

Een peiling met vragenlijsten zegt niets nauwkeurigs over hoeveel dierlijk eiwit mensen consumeren. Dat concludeert de Gezondheidsraad ook in 2025 haar Achtergronddocument dierlijk eiwit-advies op bladzijde 16:

In de meeste cohortonderzoeken is de inname van eiwit nagevraagd met een voedselfrequentievragenlijst. Deze geven niet de volledige inname weer. Voedselfrequentievragenlijsten kunnen aanleiding zijn voor meetfouten in bijvoorbeeld gerapporteerde frequentie, portiegrootte en het groeperen van voedingsmiddelen en dranken in een vraag. Daarnaast is er verschil tussen onderzoeken in de afkappunten voor de definitie van een hoog en een laag gebruik.

Deze runderen eten plantaardig gewas dat geen mens zal eten. en ze maken daar vlees, melk en kalfjes van. Dat zie je liever in de weide dan een GMO-fabriek die nepvlees maakt

De Eiwitmonitor van het zelfde Wageningen UR vond in 2023 geen verschuiving in de verhouding dierlijk-plantaardig. Daarmee wijken ze af van het RIVM dat op basis van vragenlijsten een trend meende te ontwaren richting plantaardig. Er lijkt een wens te zijn, om de verschillende uitkomsten van beide methodes weg te poetsen.

Er zijn dus partijen die zichzelf voor de gek lijken te willen houden. Alsof ‘het beleid’ werkt’… Concluderend in de vleesweken op Interessante Tijden kunnen we de volgende vraag stellen: Waarom moeten wij Nederlanders helpen om ‘de wereld’ te voeden? Is dat voor de Verenigde Naties en belangen van Multinationals als Unilever?

  • Steun Interessante Tijden bij het bovenhalen van de onderste steen. En eet vandaag eens een portie extra vlees van eigen bodem. 

2 Replies to “Voedseltransitie alleen succes in hoofd beleidsmakers”

  1. We worden toch continue voor de gek gehouden? Meest destructieve voorbeeld: de coronaprik? “Voorkomt transmissie, beschermt volledig, je wordt niet meer ziek, is volkomen veilig”.
    Waar ik niet bij kan is dat er zo ontiegelijk veel domme sukkels rondlopen die nog steeds niet doorhebben (of door willen hebben) dat we compleet genaaid worden over alles door jan en alleman.

    “It is easier to fool people than to convince them that they have been fooled”.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *