Ecologen van het Texelse NIOZ en de Rijks Universiteit Groningen maken al jaren geen geheim van hun streefbeeld voor de Waddenzee. De garnalenvisserij zou moeten verdwijnen voor een ‘ongestoorde’ natuur.

Dankzij de reorganisatie van het Waddenbestuur door Rijkswaterstaat en het LNV-Ministerie is hun stem en die van bevriende activisten tegen vissers zwaarder gaan wegen.

Was ‘bestaand gebruik’ in Natura 2000-gebieden eerder geen probleem, nu zwelt de anti-visserijretoriek aan vanuit instituties die het LNV-Ministerie en Rijkswaterstaat adviseren.

De invloed van het ‘transitie’-denken uit de (in 2015 geformuleerde) 2030 Agenda op ministeries als LNV en Infrastructuur & Waterstaat, manifesteert zich steeds agressiever tegen zowel boeren als vissers. Waar Natura 2000 eerder ‘bestaand gebruik’ zou toelaten, worden juist in die gebieden nu de duimschroeven verder aangedraaid bij natuurgebruikers.

Dat merken op dit moment ook de Zeeuwse garnalenvissers in tot Natura 2000-gebied uitgeroepen Voordelta, naast de vissers van de Waddenzee. Zij staan op het menu van een nieuw voornemen van directeur-generaal Natuur & Visserij Donné Slangen van het Ministerie van LNV.

Na een procedure van milieuclubs- die zich bij de Waddenzee verenigen in de ‘Coalitie Wadden Natuurlijk’- schreef zijn ministerie een nieuw natuurcompensatieplan. De Voordelta bij Zeeland zou geheel afgesloten gaan worden voor garnalenvisserij, als wisselgeld voor de aanleg van de Tweede Maasvlakte door het Rotterdams Havenbedrijf.

Garnalenvisser Evert de Blok liet Wybren van Haga (BVNL) over dit nieuwe plan al Kamervragen stellen. “Minister Van der Wal (VVD) maakt hardwerkende vissersfamilies failliet en jaagt ze rechtstreeks de bijstand in, als de nu voorliggende LNV-notitie niet per direct van tafel haalt,” aldus Van Haga. Ook een nieuw gesloten zeereservaat boven de Maasmond zou plots verschijnen.

Gedoogbeschikking
Voor de zeventig kotters die van hun natuurvergunning gebruik maken in de Waddenzee, gaf dat zelfde ministerie nog respijt. De oude vergunning liep af op 31 december 2022. Vervolgens verlengde dat ministerie die vergunning via een zogenaamde ‘gedoogbeschikking’: Ze mogen doorvissen tot een nieuwe vergunning is opgesteld.

Opmerkelijk is dat een keur van bezwaarmakers door de minister van LNV (haar topambtenaar Donné Slangen) als ‘belanghebbende’ wordt erkend in het dossier tegen garnalenvisserij. Zie bijvoorbeeld dit bezwaar tegen die gedoogbeschikking op 4 april dit voorjaar al. (doorvissen ondanks uitblijven stikstofaanpassingen vloot)

Particuliere lobbygroepen en fondsenwervende bedrijven worden allen als ‘belanghebbende’ erkend, zowel bij natuurcompensatie door het Rotterdams Havenbedrijf ten koste van visserij, als in het dossier bij het verlengen van de visvergunning.

Ook Sportvisserij Nederland – een hengelsportclub- wordt erkend als ‘belanghebbende’, naast Stichting Wad (voorheen ‘Wilde Kokkels’) van anti-kraakmiljonair Lenze Hofstee, de Johan Vollenbroek van de Waddenzee: Deze mag zich ook met Zeeuwse vissers bemoeien als ‘belanghebbende’, en zich tegen Wadvisserij keren.

Maar ook fondsenwervende actiemiljonairs van Greenpeace uit Amsterdam worden door LNV als ‘belanghebbende’ erkend, en de globalistische actiemultinational WWF uit Zeist. Het LNV-Ministerie lijkt zo het ‘stakeholder’-model in het zadel te houden: Dat ambtenarij ngo’s als pressiemiddel voor eigen beleid kan gebruiken,

Woede Waddenvereniging
Aanvankelijk zouden Wadvissers allemaal vanwege ‘stikstofuitstoot’ voor een ton euro een nieuwe katalysator moeten inbouwen. Anders zouden zij geen nieuwe visvergunning krijgen. Maar die verbouwing van kotters zou nooit in één jaar lukken. Dus werd de gedoogbeschikking recent verlengd tot oktober 2024. Dit ‘gedogen’ leidde tot woede van Christine van Wijshake, tot oktober directeur van de Waddenvereniging.

Zij verwees naar een nieuw rapport van de Waddenacademie en Wageningen UR, gefinancierd door dat zelfde LNV-ministerie. Dat zou aantonen dat “intensieve garnalenvisserij zorgt voor groeioverbevissing, aantasting van het leven op de zeebodem en verschillende vispopulaties en verstoring van beschermde vogels.”

Haar collega bij de Waddenvereniging, Lies van Nieuwerburg verhuisde recent naar Rijkswaterstaat, waarbij zij meebeslist over de visserijtoekomst. Bij het nieuwe gebiedsplan voor 2021-2027 moet volgens Rijkswaterstaat en het LNV-Ministerie het oordeel van ecologen zwaarder klinken.

Zoals Wim Schoorlemmer van dat LNV-ministerie met Sonja van der Graaf van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) stelde: “We gaan uit van de ecologie, van een systeem dat weer robuust en veerkrachtig moet worden. We gaan niet over dat ecologische streefbeeld onderhandelen.”

Activisten tegen visserij adviseur Waddenacademie
Bij de Waddenacademie klinkt sinds januari dit jaar een radicaler anti-visserijgeluid. Zij lieten een rapport opstellen dat de vissers in de beklaagdenbank zet, geschreven door twee ecologen die al jaren geen geheim van hun positie maken.

“Er moet een totaalverbod komen op visserij in de Waddenzee”, zo stelde Han Olff van de Rijksuniversiteit Groningen nog voor De Volkskrant in 2015. Zij zouden de bodem van de Waddenzee ‘verstoren.’ De ecoloog is ook actief voor Wereld Natuur Fonds en Ark Rewilding Nederland in de raad van toezicht. Hij heeft er met zijn pupil Tjisse van der Heide (NIOZ) nooit doekjes om gewonden.

De Waddenacademie nam met het inhuren van Olff en Van der Heide hun positie in. Het verschil met vroeger, is dat hun stem nu door Rijkswaterstaat en de Waddenacademie tot ‘de’ wetenschap werd verheven.

Waar beslissingen over de Waddenzee – dus het vloeibare deel van het Waddengebied- vroeger uitsluitend bij Rijkswaterstaat lagen als wettelijke beheerder, gaf vorige directeur van Rijkswaterstaat Noord, Sieben Poel hun een sterkere positie bij hervorming van het Waddenbestuur.

Zij kregen samen met Natuurmonumenten een on-officiële status van ‘beheerder’. Hun oordeel weegt daardoor in overleg over het gebied zwaarder dan partijen als vissers, die Rijkswaterstaat tot ‘gebruikers’ degradeerde.

‘Stop de Groene Leugen’
Dat de Wadvissers een geforceerde krimp wacht vanaf 2024, of zelfs een einde per 2030, is dan ook de vrees die bij delen van de vloot hangt. Zowel direct via sanering, als via ‘flankerend beleid’ (stikstof enz) dat lasten helpt verzwaren. Hiervan getuigen ook de ‘Stop de Groene Leugen, tegen garnalenvisserij’-vlaggen die in de gehele Waddengebied te vinden zijn. Sommige vissers geloven dat zij al in 2027 wegmoeten, anderen menen dat er tenminste 40 vergunningen weg zouden moeten.

Onzekerheid over het stikstof-dossier deed voorheen vocale Zoutkamper vissers als Johan Rispens al zijn kotter- genaamd ‘Liberty’- in de verkoop zetten.

Het LNV-Ministerie gaf in antwoord op Kamervragen op 5 november 2021 al een ‘prijs’ op het hoofd van de Wadvisserij: 50 miljoen euro zou nodig zijn om zeventig vergunningen weg te kopen. In totaal zijn er nog 86 visvergunningen voor het Wad over, waarvan 70 vissers actief gebruik maken. Dat er nog meer krimp wordt opgelegd, is ook het donkere vermoeden van Barbara Holierhoek, sinds 2021 werkzaam als directeur voor de Visafslag Lauwersoog.

Holierhoek is met vertegenwoordiger van de mosselvissers Addy Risseeuw lid van het Waddenzee Visserijplatform. Daarmee vertegenwoordigen zij de enige visserijstem in het zogenaamde Omgevingsberaad Waddengebied, naast twee milieuactivisten, burgemeester Ineke Van Gent (Groen Links) namens de Waddengemeentes, en een ecoloog, die namens ‘de’ wetenschap zou spreken, de Waddenacademie.

Directeur-secretaris van het Omgevingsberaad is de activist tegen visserij Taco van Heiligenberg, met zijn eigen adviesbureau in ‘groen.’ Hij was eerder lobbyist voor Natuurmonumenten, en in die positie betrokken bij de anti-visserijcoalitie Wadden Natuurlijk, en de publiek-private hybride ‘Programma naar een Rijke Waddenzee’, gevestigd bij Rijkswaterstaat.

De aanpalende Waddenautoriteit die eveneens meepraat, bestaat uit drie linkse activisten met eigen adviesbureau geleid door ‘procesbegeleider’ Marre Walter. Deze drie organisatie-adviseurs kosten jaarlijks 4,3 ton euro belastinggeld aan salarissen en nog eens 4 ton euro voor vergaderprojecten.

De positie van Marre Walter en haar twee adviseurs werd sinds 2021 in het Waddenoverleg verankerd dankzij D66 (Stientje van Veldhoven), die dit idee van academie-activisten in het Regeerakkoord Rutte 4 importeerde. Zij was toen I&M-staatssecretaris, en verhuisde naar de globalistische milieu-actiegroep World Resources Institute als directeur Europa.

D66 voert in de Tweede Kamer nu campagne voor het thema dat de Waddenacademie (met hun Kees Bastmeijer van Universiteit Tilburg) op de kaart zette; Rechten voor de Waddenzee.

Behoud infrastructuur rond visserij belangrijk
Al met al lijkt de positie van visserij als onmisbaar cultureel en sociaal-economisch erfgoed verder te zijn verzwakt.

“We worden sinds reorganisatie van het Waddenbestuur misschien sneller gehoord”, stelt Holierhoek van Visafslag Lauwersoog met gevoel voor sarcasme. “Maar we krijgen nog steeds niet onze zin.” Haar vrees is dat verdere krimp van de sector, tot verdere verschraling zal leiden. “Er is nu al een beroerd garnalenjaar en met alle onzekerheid zullen meer vissers verdwijnen”, stelt Holierhoek.

“Uiteindelijk zal verdere krimp ook de hele infrastructuur rondom de visserij treffen, die dan steeds minder rendabel opereert. We zijn de visafslag van Den Helder ook al kwijt.”

De visafslag gaf dit najaar een vijftig jarig jubilieumboek uit, met portretten van de betrokken mensen. Dit werd geschreven door Carolien Bootsma.

Het boek toont het belang van een bloeiende visserij en de omringende infrastructuur bij het behoud van levendige kustgemeenschappen. Ook kun je uit het prachtige beeldende boek afleiden, hoe een diverse visserij met verschillende kleine ondernemers en afnemers tegenspel biedt aan kartelvorming. Dat niet alleen een paar grote handelaren de hele visserij dicteren

René Breukel van Rijkswaterstaat ontkent in reactie, dat hij heeft gezegd dat de garnalenvisserij geheel moet verdwijnen, zoals sommige vissers uit zijn mond zegden op te tekenen.

“Uiteraard heb ik dit nooit gezegd, niet formeel en niet informeel. Het is geen standpunt van RWS en ook niet van mij persoonlijk. Het zou ook niet aan RWS zijn om dergelijke uitspraken te doen want zoals u terecht stelt: visserij ressorteert onder LNV, niet onder I&W.”

De vissers kunnen Breukel en zijn organisatie daar persoonlijk aan houden. Voor wat het waard is…