In het ‘de grondslag van de Friese Vrijheid’-tweeluik onderzochten we de legende dat Karel de Grote in het jaar 800 de Friezen een vrijheidsprivilege had geschonken. Vrije Friezen zouden volgens vastgelegde rechtsoorkonden (1216- 1323) daadwerkelijk een Friese democratie van zeven zeelanden (de pompebleden) in stand houden, vrij van feodale overheersing.

Daartoe maakten ze onderling afspraken bij de Upstalsboom in Aurich, een locatie die historisch gezien een Nordische ‘Althing’ was: vergaderplaats.

De in Greetsiel in Oost Friesland (Duitsland) geboren geschiedschrijver Ubbo Emmius (1545-1625), rector van de Universiteit in Groningen kan popularisator van dat Upstalboom-verhaal zijn geweest. Nu doen de Duitsers alsof zij de Heimat van Friese Vrijheid zijn met hun monument voor de Upstalsboom in Aurich.

Karelsprivilege
Zeeland, de Hollandse Kustgebieden waren als vroegere ‘Friese’ landen in die hoge Middeleeuwen al onder grafelijke overheersing gekomen. Frisiavonum was de Romeinse betiteling van Zeeuws Vlaanderen en de Vlaamse kust. Die viel al onder feodale heerschappij in de 13de eeuw. De West Lauwerse Friezen, Oost Friezen en Noord Friezen hielden nog stand.

Juist in de tijd dat die Hollandse graven opdringerig worden en er verhalen ter motivatie van vrijheidsstrijd nodig zijn, komen ook de verhalen over het Karelsprivilege op.

Beide gebeurtenissen kunnen met elkaar verband houden, zoals reeds beschreven. Het Friese Vrijheidsprivilege als verhaal ontstond al tenminste in de twaalfde eeuw, zo bespraken we in deel 2.

Een monnik of geestelijke moet het verhaal hebben opgetekend van de strijder Magnus Forteman uit Harlingen (Almenum) die de Friezen aanvoerde om Rome in te nemen voor Karel de Grote. In deel 1 ‘Friese vrijheid kwam niet van Karel maar onze natuur‘ bezochten we de geestelijke thuisbasis van de Karolingische familie, die in Prum en Echternach lag.

In Echternach vestigde de ‘bisschop der Friezen’ Willibrord zijn Abdij. Vanuit Prum en Echternach werden onder dekking van Karolingische militaire macht de eerste Friese kerken gesticht. Zoals de kerk van Tzum, die ontstond vanuit Prum

Karel zijn familielid Paus Leo III was door samenzweerders uit de Eeuwige Stad geknikkerd, zo luidt het verhaal van de Magnus-Kerre uit de 12de eeuw. Dus zou Karel de Grote een beroep op de Friezen hebben gedaan, om Rome voor hem te veroveren. Dat lukt die Noordelijke Woestelingen bovenwel, zodat Karel de Grote op kerstavond in het jaar 800 als Keizer gekroond kan worden.

Als dank zou hij de Friezen een oorkonde schenken, waarmee hij de Friezen hun vrijheid schenkt. Geen hoge belastingen aan tussenheren, graven, alleen aan de Keizer en de Paus (via de bisschop in Utrecht). Van het jaar 800 tot 1500 zouden de Friezen een beroep op die vrijheid hebben gedaan.

Friezenkerk in Rome
In het eerste deel constateerden we: er is al in de 11de eeuw in de ‘Friezenkerk’ in Rome een gedenksteen gemaakt met de legende er op, dat Friezen Karel de Grote en Paus Leo uit de brand hielpen..

Maar de datering van de Friezen in Rome die Karel de Grote (800) helpen kon niet kloppen. Mogelijk hebben Friese pelgrims in Rome in 848 wel geholpen bij de strijd tegen de binnenvallende moslims, die de Sint Pieter vernielden. Maar toen was Karel de Grote al lang geen Keizer meer (tot 814). Lotharius was toen heerser over het rijksgedeelte waaronder Friesland viel.

Vervolgens zou nog een Vikingkoning Rorik van Dorestad over de Friese zeelanden zijn gezag uitoefenen tot ongeveer 882, zo schreven we vorige week.

Het Magnus- verhaal kan dus zijn opgetekend toen de Hollandse graven in macht opkwamen in de twaalfde eeuw, dankzij Floris 1/5. Magnus was namelijk ook de naam van een christelijke martelaar, een bisschop uit de tweede eeuw. Die Hollanders in opkomst in macht, maakten aanspraak op de door de Bisschop in Utrecht bestuurde Friese landen.

Dus had de geestelijkheid een sterkere legitimatie nodig voor de eigen aanspraak. Zo kan Magnus als heilige martelaar van de Friezen ook door een Friese monnik in de 12de eeuw de geschiedschrijving zijn ingefietst. Ook de beroemde Grutte Pier uit de late 15de eeuw, zou als piraat tegen die Hollandse graven strijden, gesteund door de Hertog van Gelre.

Opdringerige Hollandse graven
De geestelijken en adel waren de enigen die konden schrijven. Het idee van Friezen als door God uitverkoren volk, kan de geestelijken die grafelijke rechten uitoefenden in Friesland hebben geholpen, als ‘verhaal van verzet’ tegen die steeds opdringeriger Hollandse graven. De naam ‘Holland’ begint pas rond 1100 op te duiken in geschreven bronnen.

Die Hollandse graven namen op een gegeven moment al West Friesland in. Vervolgens stond Westerlauwers Friesland (het huidige Friesland, westelijk van de Lauwers) op het menu. Van daaruit zou men via Stavoren dan ons Friese zeeland onder de voet willen lopen. Maar die wens liep toen anders. De Hollandse claim op Friese territoria zou uiteindelijk in 1345 culmineren in de ‘Slag bij Warns’.

Toen dreven de Friezen de met een invasieleger gelande Hollanders bij Stavoren de Zuiderzee in. Een slachting onder de Hollandse adel volgde. Vele hoge edelen, graven en notabelen lieten toen aan Hollandse zijde het leven dankzij de Friese furie.

En daarom vinden we sinds 1952 het ‘Leaver dea as Slaef’-monument, de Stenen Negerzoen van Friese Vrijheid aan de Zuiderzeekust bij Skarl (Stavoren). Onze West Lauwers-Friese ‘Upstalsboom’ zeg maar…

De Romantiek en nadruk op ‘natuur’, vrijheidsstrijd
Zoals eerder beschreven: die stenen negerzoen kun je net als het Friese Bloed en Bodem-volkslied zien als nagalm van de Romantiek van rond 1800. Dat is de culturele reactie weer op ‘De Verlichting’ waarin alles strak en wetenschappelijk moest zijn. Romantiek greep terug op gevoel en natuur, dus ook de zoektocht naar eigen wortels en natuur.

Het zit in de Friese Natuur om alles dat nieuw en ‘vreemd’ is met wantrouwen te bejegenen, zo beschreef WH Eekhoff al in 1852. Evenals Jacob van Lennep rond die tijd. Dus het duurde ongeveer 70 jaar tot de Romantiek ook in Friesland aarde. Maar is het nieuwe geloof of gebruik eenmaal aanvaard, dan geven de Friezen ook vol gas,

In 1871 werd toen op de wijze van een Duitse lieddichter het Friese volkslied geschreven van ‘Frysk Bloet Tsjoch op’. En dan nog weer later, als nagalm van dat bloed en bodem-gevoel kwam de stenen negerzoen dan bij Skarl te staan. Dus terwijl de ‘vrije’ Nederlanders eer bewijzen aan een maffiafamilie ‘van Duitschen bloet’ sinds 1933, eren de Friezen al sinds 1871 hun bloed en grond.

Ubbo Emmius, een sleutelfiguur bij Friese geschiedschrijving
Nu we dus de voorgeschiedenis opnieuw hebben samengevat, komen we dan bij Ubbo Emmius uit Greetsiel, het huidige Ost Friesland. Nog nooit van Emmius gehoord? Ondergetekende ook niet, maar hij blijkt een sleutelfiguur bij de Friese geschiedschrijving.

Dat het Friese Vrijheids-verhaal zo hardnekkig bleef, kan komen omdat de Friese Vrijheid in 1498 werd be-eindigd door de Hertog van Saksen. Vervolgens kwamen de Friezen weer onder keizerlijk bestuur, Keizer Karel V. Die had ook Spanje in bezit. De daarop volgende nieuwe vrijheidsstrijd, schiep ook weer een markt voor vrijheidsverhalen.

Viglius van Aytta uit het Middelzee-terpdorp Swichum (1572+) zou nog als rechtsgeleerde aan Keizer Karel V zijn hof werken, zo bespraken we al. Van een ‘Karelsprivilege’ als vrijheidsbrief was dus al lang geen sprake meer. Met zijn zoon Filips konden de Friezen echter niet overweg. Zo ontstond een nieuwe Friese vrijheidsstrijd. Nu moest ‘het Spaanse Juk’ afgeworpen.

In die tijd van hernieuwde vrijheidsstrijd, kwamen nieuwe geschiedschrijvers op, die weer inspiratie putten uit Middeleeuwse verhalen over de Friese Vrijheid. Geschreven door geletterde Friezen die hun naam latiniseerden. De grote drie daarvan waren Pierius Winsemius (mogelijk ‘Van Winsum’), Suffridus Petrus en Bernardus Furmerius.

Hessel Miedema schrijft in ‘De vormgeving van de Friese geschiedschrijving’ (2005):

Begun in 1568, the revolt of the Netherlands against the Spanish stimulated every Dutch province to strive to attain the greatest possible autonomy and independence from the dominant province of Holland. One of the arguments forwarded for pursuing this independent course was how ancient a region was (laudatio ex vetustate).

Incidentally, it was Holland with its Batavian myth that had a strong suit in hand in this matter.

To counter this, historiographers were appointed to confirm their region’s age. In this capacity, the States of Friesland designated Suffridus Petrus (1527-1597), Bernardus Furmerius (1542-1616) and Pierius Winsemius (1586-1644) consecutively.

Relying on traditional accounts, which they believed were ancient, Petrus and Furmerius established a line of legendary Frisian monarchs, beginning with Friso — banished from India — who was said to be a descendant of Noah’s son Sem.

The results of their scholarly research were published in small-scale, unillustrated books in Latin.

Not officially commissioned as a historiographer, around 1597 Martinus Hamconius (c. 1550-1620), wrote an acrostic on the name of Suffridus Petrus, which comprised an ekphrasis with an animated description of the legendary Frisians.

Rector van Universiteit Groningen uit Greetsiel (DE)
De strijd tegen de Hertog van Alva en zijn katholieke legers (met Spaanse huurlingen) begon al in 1568 bij Heiligerlee in Gronings Friesland. Daar vind je nog het ‘Tranendal’, omdat Adolf van Oranje (een Duitser!) daar sneuvelde.

‘Groningen’ was oorspronkelijk alleen de naam voor de stad. De kustlanden en ‘Ommelanden’ waren Oosterlauwers Friesland, zoals je ook op de gedenkplaat bij Heiligerlee kunt zien. Heiligerlee ligt in Vrieslant’:

Nu komen we dus aan bij de Oost Friese geschiedschrijver Ubbo Emmius (1547-1625). Die wordt nu door de Duitsers (Oost Friezen) geclaimd, ze bezetten de Friese Vrijheidsgeschiedenis ermee, alsof zij die uitvonden.

Nadat de Spanjaarden uit de stad Groningen waren gejaagd, zou Emmius zich op de Friese geschiedschrijving storten.

Hij populariseerde niet alleen de legende van het Karelsprivilege. Uit zijn Rerum Frisicarum Historia stamt ook het verhaal, van de Friezen die bij de Upstalboom in Aurich (Oost Friesland) jaarlijks zouden vergaderen. Ubbo Emmius was in Greetsiel geboren aan de Oost Friese kust, die we al in zomer 2013 bezochten.

Hij zou ook de Groninger Universiteit stichten vanuit een Gymnasium, en daar de eerste rector van zijn. In zijn Rerum Frisicarum Historia vind je ook afbeeldingen van Friese klederdrachten, zo beschrijft de antiquair:

Tafel mit 12 friesischen Trachten sowie Ansichten (aus der Vogelschau) von Emden, Leeuwarden, Warkum, Sloten, Franeker, Harlingen, Bolswart, Sneek, Dokkum, Stavoren und Groningen

Groningen is dus gewoon Fries! Van ons.

Oorkonde uit 1493 in Tresoar (Leeuwarden)
Emmius baseerde zijn verhaal over in Aurich vergaderende vrije Friezen, waarschijnlijk op de oorkonde die Keizer Sigismund zou hebben opgesteld (1493). Die oorkonde zou door Tresoar in Leeuwarden bewaard worden, dus daar moeten we nog op bezoek.

Zoals de Duitsers al bevestigen op die-friesen.eu, de natuur was de grootste beschermvrouwe van de Friezen. Dus daarmee bevestigen ze de Rypothese ‘De Friese Vrijheid zat in onze natuur‘.

Je kon de Friese zeelanden, al die eilanden en terplanden maar moeilijk bereiken en dus moeilijk onderwerpen:

Im Laufe des 8. Jahrhunderts wurde Friesland ein Teil des Frankenreiches und zumindest nach außen hin christlich. Es blieb eine Einheit, auch wenn der friesische Süden in dieser Zeit verloren ging (die späteren Küstenprovinzen Nord- und Süd-Holland sowie Seeland).

Das Saterland (gemeente in Oost Friesland) wurde zwischen 1100 und 1400 von Friesen besiedelt.

Aber West-Friesland, die heutige Provinz Fryslân, das Groningerland und Ostfriesland konnten ihre Selbstständigkeit nach der Wikingerzeit (dat is van 800-1000) ausbauen. Friesland war schon eine Handelsnation, bevor die Hanse von sich hören ließ.

Danach schrumpfte Friesland und wurde vom Meer, Wasser und Moor geschützt gegen den Feudalismus, der überall sonst in Europa die Gesellschaften im späten Mittelalter geprägt haben.

Duitsers eerder vrijheidsromantiek dan de (West Lauwerse) Friezen
Wat ze dus ook schrijven, is dat er oorkondes zijn vastgelegd tussen 1212 en 1323 van Friese rechtspraak rond de Upstalsboom. Toen zou er in de Friese zeelanden een vorm van democratie hebben plaatsgehad, zonder feodale overheersing, dat de eigen landheren dus hun rechtspraak regelden op basis van eigen (mondelinge) rechtstradities.

Ubbo Emmius moet dus uit die oorkondes hebben geput. En hij zal uit de oorkonde van 1493 inspiratie hebben gehaald.

Omdat Emmius uit Greetsiel het Upstalsboom-verhaal populariseerde in het Oost Friese Aurich, claimen de Duitsers nu dat zij de Heimat van Friese Vrijheid zijn. Langs de snelweg hebben ze sinds 25 mei 2009 zelfs borden van ‘Friesische Freiheit’ geplaatst, bij Filsum en Neermoor.

Met copyright op het beeldmerk met het Upstalsboom-monument (een stenen pyramide). Bezet! Ze pakken de viering van Friese Vrijheid ook op haast militaire wijze aan met Friesische Freiheitsmarsch. Die ze dan in september met coronamuilkorf op moeten lopen, leve de vrijheid…

De Duitse romantici plaatsten bij Aurich al in 1815 een groot stenen monument, om te vieren dat Napoleon zijn Waterloo had gevonden.

Dat monument werd in 1833 een pyramide, die de rol van strijdende Oost Friezen tegen Napoleon ophemelde. Dat hier van een historisch Fries-politieke locatie sprake is, moet toch een kern van waarheid bezitten. Archeologen deden opgravingen bij de plaats van de Upstalsboom, en vonden daar een “Damaszener’ (Damascus)-zwaard uit de 8ste eeuw.

Dit zou een aanwijzing zijn, dat de Friezen als handelsvaarders deze plek toen al gebruikten als Heidense vergaderplaats (De Althing, zo heten die ontmoetingen ook op IJsland) In ons verhaal over de Friese ‘roeiers’ toonden we al, dat de goudschat van Wieuwerd ook munten uit Constantinopel bevatte.

Conclusie: een goed eigen verhaal motiveert tot vrijheidsstrijd
En omdat de Duitsers dus eerder de vrijheidsstrijd van de Friezen in een momument vereeuwigden, met dank aan Ubbo Emmius kan het dus, dat Duitse Oost Friezen hun Friese vrijheid dus meer opzichtig etaleren dan de (West Lauwerse) Friezen doen. Zo luidt de voorlopige conclusie.

Maar we moeten zo snel mogelijk naar Aurich om daar meer onderzoek naar te doen. Als de bezetting door Bill Gates en zijn Vaccinatie-Fascisten beëindigd is. Want de Duitsers dragen nu allemaal al verplicht een muilkorf, ander mag je de winkels niet meer in. Onder geen beding zal ik daar ooit mee akkoord gaan al zullen ze me willen beboeten, opsluiten, ruïneren.

Liever dood dan vaccinatieslaaf van Bill Gates. Dus hebben we daarvoor ook een goed verhaal nodig, voor Nooit Meer Lockdown! We strijden voor de Menselijkheid, tegen zij die ons de-humaniseren. Vandaag gaan we dat verhaal alvast rondbrengen met ‘De Andere Krant‘. Zeg vandaag nog je krant op, boycot de mainstreammedia die je hier in geluisd hebben. Omarm het alternatief dat wel met Liefde is gemaakt.